Το Grexit θα υποβαθμίσει και τα ελληνικά πανεπιστήμια
Της Έλενας Καραβασίλη
«Εάν βγούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα είναι καταστροφικό συνολικά για τη χώρα. Εστιάζοντας στο πανεπιστήμιο, η έρευνα στα ελληνικά ακαδημαϊκά ιδρύματα θα σταματήσει να υφίσταται», λέει στην Karfitsa o πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Αχιλλέας Ζαπράνης. Ο ίδιος κάνει λόγο για οικονομικό και επιστημονικό μαρασμό των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης, με… καταστροφικές συνέπειες σε περίπτωση που η Ελλάδα βρεθεί εκτός Ευρώπης.
«Θα σταματήσουν να υπάρχουν ευρωπαϊκοί πόροι, που είναι ουσιαστικά ο μοναδικός «πνεύμονας» χρηματοδότησης κάθε ερευνητικής προσπάθειας που γίνεται στη ανώτατη εκπαίδευση και στα ερευνητικά κέντρα της χώρας. Τα πανεπιστήμια θα μετατραπούν σε χώρους διδασκαλίας και εξέτασης, χωρίς καμία άλλη δραστηριότητα», επισημαίνει. Ο κ. Ζαπράνης εξηγεί ότι, «δε μπορείς να έχεις καθηγητές που θα είναι επίκαιροι στις γνώσεις τους, χωρίς να μπορούν να κάνουν έρευνα. Έτσι κι αλλιώς, τα πανεπιστήμια υποχρηματοδοτούνται εδώ και χρόνια με αποκορύφωμα το γεγονός ότι από την αρχή της χρονιάς, δεν έχουν λάβει ούτε ένα ευρώ από την κρατική επιχορήγηση. Αντ’ αυτού, τα αποθεματικά τους δεσμεύτηκαν στο κοινό κεφάλαιο. Η μοναδική πηγή χρηματοδότησης που έχουμε είναι η ευρωπαϊκή. Οι συνέπειες θα είναι τραγικές για όλη τη χώρα και σε δεύτερο χρόνο για την ανώτατη εκπαίδευση».
Ο πρύτανης του ΠΑΜΑΚ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης λέγοντας ότι, «ήδη τα πανεπιστήμια βρίσκονται στα πρόθυρα αδυναμίας της λειτουργίας τους, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Αν βγούμε από την Ε.Ε., οι συνέπειες για την ελληνική κοινωνία θα είναι τραγικές και το ελληνικό πανεπιστήμιο θα πάψει να υφίσταται». Όπως λέει, κανείς δε γνωρίζει ποια θα είναι η επόμενη μέρα. «Η έξοδος από την ευρωζώνη, συνεπάγεται ότι θα ακολουθήσει και έξοδος από την Ε.Ε. Εκεί έχουμε ένα πλέγμα συμφωνιών, που αφορούν σε πολλούς τομείς και φυσικά και στην ανώτατη εκπαίδευση που θα πάψουν να υφίστανται. Η Ελλάδα θα βρεθεί μόνη της, απομονωμένη, σε αχαρτογράφητες περιοχές».
«Θα χαθεί μία ακόμη γενιά επιστημόνων»
«Εδώ και αρκετά χρόνια, δεν ανανεώνεται το εκπαιδευτικό δυναμικό των πανεπιστημίων. Αυτή η φουρνιά των ανθρώπων που μόλις έχουν πάρει το διδακτορικό τους και έχουν μπει στο χώρο της έρευνας, θα χαθεί. Πρόκειται για ένα εθνικό κεφάλαιο, το οποίο το έχει πληρώσει ο ελληνικός λαός. Τόσο μέσω των κρατικών χρημάτων, όσο και μέσω των οικογενειών τους, που τους στήριξαν οικονομικά για να μπουν στα ελληνικά πανεπιστήμια», υπογραμμίζει ο πρύτανης του ΠΑΜΑΚ. Και συνεχίζει, «αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν, είτε θα φύγουν στο εξωτερικό είτε θα αναγκαστούν να απασχοληθούν κάπου αλλού. Στην ουσία κάνουμε «δώρο» αυτούς τους ανθρώπους σε άλλες χώρες. Ενδεικτικά θα σας πω ότι, βάση των στοιχείων της ΠΟΣΔΕΠ, το 2009 είχαμε 12.000 καθηγητές όλων των βαθμίδων στην ελληνική ανώτατη εκπαίδευση και τώρα αυτός ο αριθμός φτάνει τις 9.000. Αν συνεχιστεί αυτή η τάση, σε δύο τρία χρόνια θα μιλάμε για 6.000 καθηγητές».
Υποβάθμιση πανεπιστημίων και… πτυχίων
Από την πλευρά του ο πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Περικλής Μήτκας κάνει λόγο για υποβάθμιση των ελληνικών πτυχίων σε σύγκριση με τα ευρωπαϊκά, σε περίπτωση που απενταχθεί η χώρα από την ευρωπαϊκή πορεία . «Δεν μπορούμε να φανταστούμε πως θα είναι η λειτουργία του πανεπιστημίου, σε περίπτωση που η Ελλάδα αποχωρήσει από την Ε.Ε. Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης για τη λειτουργία τους, έρχεται από ευρωπαϊκά προγράμματα, γιατί τον τελευταίο καιρό η ελληνική πολιτεία αδυνατεί να τα στηρίξει οικονομικά», λέει χαρακτηριστικά. «Αυτή τη στιγμή τα πανεπιστήμιά μας συνεργάζονται με τα ευρωπαϊκά και συμμετέχουν σε κοινά ερευνητικά προγράμματα. Αν βγούμε από την Ε.Ε. θα εξακολουθούμε να συμμετέχουμε, με την προϋπόθεση όμως ότι η χώρα μας χρηματοδοτεί το κομμάτι της έρευνας με δικούς της πόρους. Κάτι που φαντάζομαι πως δε θα είναι η πρώτη προτεραιότητα του κράτους», λέει ο κ. Μήτκας.
Ο ίδιος σημειώνει πως τα πτυχία των φοιτητών δε θα είναι ισότιμα με τα ευρωπαϊκά. «Θα έχουν ευρωπαϊκή και παγκόσμια αναγνώριση, όπως είχαν και πριν να δημιουργηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό που μπορεί να δυσκολέψει, είναι είτε ενδεχόμενες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, όπου τα ελληνικά πανεπιστήμια δε θα είναι συμβατά με τα ευρωπαϊκά, είτε ενδεχόμενη πτώση της ποιότητας στην εκπαίδευση λόγω οικονομικής ανέχειας. Άμεση υποβάθμιση των πτυχίων δε μπορεί να γίνει. Όμως αν πέσει η ποιότητα της εκπαίδευσης εξαιτίας της οικονομικής δυσπραγίας, τότε μπορεί μεσοπρόθεσμα να υποβαθμιστούν τα πτυχία από τα ελληνικά πανεπιστήμια», καταλήγει ο κ. Μήτκας.