Του Βαγγέλη Στολάκη
Φωτορεπορτάζ: Σοφία Δρακοπούλου
Τέλειωσαν το λύκειο, πήγαν πανεπιστήμιο, πολλοί από αυτούς ολοκλήρωσαν και τις μεταπτυχιακές τους σπουδές και έγιναν… «λαϊκατζήδες», όπως αλληλοαποκαλούνται οι εργαζόμενοι στις λαϊκές αγορές. Άλλοι μεγάλωσαν πίσω από έναν πάγκο βοηθώντας τους γονείς τους από μικρά παιδιά και αποφάσισαν να διατηρήσουν την οικογενειακή… επιχείρηση και παράδοση και άλλοι πάλι, εξαιτίας της κρίσης και της χρόνιας ανεργίας τους προτίμησαν να σηκωθούν από τον καναπέ, να σταματήσουν να ψάχνουν δουλειές γραφείου και να εργαστούν για κάποιον επαγγελματία παραγωγό ή πωλητή.
Όπως αναφέρουν μάλιστα οι ίδιοι στην Karfitsa, καθημερινά γίνονται δέκτες δεκάδων… βιογραφικών από νέους και νέες που θέλουν να εργαστούν πίσω από τον πάγκο με τους ενδιαφερόμενους μάλιστα να κάνουν… ουρές!
Εγερτήριο στις… πέντε!

«Για περάστε, για περάστε αγοράστε και θαυμάστε» φωνάζει στη λαϊκή αγορά Ελευθερίου Κορδελιού γύρω στις 11:00 το πρωί ο τριαντάρης, Κώστας Ποιμενίδης. Τον συναντήσαμε πίσω από τον πάγκο με τα οπωροκηπευτικά που έχει η αδερφή του. Όπως μας λέει τα τελευταία χρόνια την βοηθάει, αφού ο ίδιος είναι άνεργος εδώ και καιρό. Η δουλειά όχι μόνο του αρέσει αλλά προσανατολίζεται στην απόκτηση δικής του άδειας προκειμένου να γίνει και ο ίδιος επαγγελματίας πωλητής. «Ασχολούμαι τα τελευταία τρία χρόνια με τις λαϊκές. Βοηθάω την αδερφή μου. Δουλεύω στις λαϊκές για να βγαίνει το μεροκάματο. Θέλω να παντρευτώ και να κάνω παιδιά» λέει ο κ. Ποιμενίδης στην Karfitsa. Βέρος Θεσσαλονικιός καθημερινά στήνει τον πάγκο του σε διαφορετική περιοχή του νομού. Επιμένει πως ο βασικός λόγος ενασχόλησής του με τις λαϊκές ήταν ο οικονομικός. «Βέβαια, πάντα μου άρεσε να είμαι πωλητής και να έχω διαπροσωπική επαφή με τον κόσμο» συμπληρώνει ο κ. Ποιμενίδης. Αναφερόμενος στις δυσκολίες του επαγγέλματος εστιάζει στις καιρικές συνθήκες. «Και με κρύο, και με ζέστη, και με ήλιο και με χιόνια και με αέρα εμείς πρέπει να είμαστε εδώ, στο μέρος μας, γιατί εάν έρθει ο πελάτης και δεν μας βρει θα δυσαρεστηθεί και μπορεί να τον χάσουμε» αναφέρει. Ο νεαρός Κώστας ξυπνά καθημερινά στις πέντε το πρωί. Πρώτος σταθμός είναι η Λαχαναγορά Θεσσαλονίκης από την οποία προμηθεύεται τα προϊόντα που θα διαθέσει στις λαϊκές αγορές του νομού. Σειρά παίρνει η φορτοεκφόρτωση, η πώληση, το συμμάζεμα και η επιστροφή στο σπίτι. Την επόμενη ημέρα πάλι τα ίδια. «Δουλεύουμε πολλές ώρες για ένα μικρό μεροκάματο για να ζήσουμε. Ξυπνάω στις πέντε το πρωί και επιστρέφω στο σπίτι το νωρίτερο στις πέντε το απόγευμα» λέει ο κ. Ποιμενίδης. Η ενασχόλησή του με τις λαϊκές αγορές ξεκίνησε λόγω της ανεργίας. Η δουλειά ωστόσο του άρεσε και τώρα περιμένει πότε η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας θα προκηρύξει σχετικό διαγωνισμό προκειμένου να καταθέσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά για να αποκτήσει τη δική του άδεια.
Ημερομίσθιο 25 ευρώ

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Σωματείων Επαγγελματιών Παραγωγών Πωλητών Λαϊκών Αγορών Μακεδονίας – Θράκης & Θεσσαλίας, Άγγελο Δερετζή ολοένα και αυξάνονται οι νέοι και οι νέες που επιθυμούν να εργαστούν σε κάποια λαϊκή αγορά. Όπως λέει ανάμεσα σε 110 πάγκους, που είναι κατά μέσο όρο αυτοί που στήνονται σε κάθε περιοχή, πίσω από τους μισούς πάγκους βρίσκονται νέοι και νέες επαγγελματίες του κλάδου. Από αυτούς μάλιστα οι δέκα είναι απόφοιτοι πανεπιστημίων και κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών. Όπως εξηγεί ο κ. Δερετζής η ανεργία, η οποία έχει χτυπήσει «κόκκινο» στις νεαρές ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού, είναι ο βασικός λόγος που οδηγεί κάποιον στο να αναζητήσει την τύχη του σε… τομάτες, πορτοκάλια και ζαρζαβατικά. «Καθημερινά στις λαϊκές αγορές έρχονται παιδιά και ρωτούν εάν ενδιαφερόμαστε να τους προσλάβουμε» ισχυρίζεται ο κ. Δερετζής. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι περιπτώσεις ανθρώπων, που ενώ στο παρελθόν υπήρξαν στελέχη πολυεθνικών εταιριών με αμοιβές που ξεπερνούσαν ετησίως τις πολλές χιλιάδες ευρώ, σήμερα αναζητούν μια ημιαπασχόληση για να μπορέσουν να συντηρήσουν την οικογένεια τους. «Πρώην υπάλληλος τράπεζας ήρθε και μου ζήτησε δουλειά. Όταν του είπα ότι δεν μπορώ να τον πληρώνω μου απάντησε ότι μπορεί να έρχεται να με βοηθάει στο ξεφόρτωμα και εγώ να τον πληρώνω σε είδος ίσα ίσα για να γεμίσει το ψυγείο του» λέει στην «Κ» ο κ. Κώστας, παραγωγός.
Σε ό,τι αφορά τα μεροκάματα αυτά ποικίλουν. Ξεκινούν από τα είκοσι ευρώ και μπορούν να φτάσουν τα τριάντα. Βέβαια, ανάλογα με το είδος της δουλειάς, εάν δηλαδή οι υπάλληλοι είναι πωλητές ή φορτώνουν και ξεφορτώνουν και ανάλογα με τις ώρες της απασχόλησης μπορεί να μειωθεί ή να αυξηθεί αισθητά. Στην πλειοψηφία τους οι επαγγελματίες του κλάδου προσλαμβάνουν τους υπαλλήλους τους, ενώ δεν λείπουν και εκείνοι που προτιμούν να τα δίνουν… μαύρα.
Στην καντίνα με δίπλωμα… ζαχαροπλαστικής

Στην καντίνα του πατέρα της που… στήνεται όπου υπάρχει λαϊκή αγορά εργάζεται η 26χρονη Κατερίνα. Αν και έχει τελειώσει ζαχαροπλαστική και το όνειρό της είναι να αποκτήσει το δικό της ζαχαροπλαστείο τα τελευταία χρόνια εργάζεται στην… κινούμενη επιχείρηση του πατέρα της για ένα… χαρτζιλίκι. Όπως λέει στην Karfitsa το δικό της ημερομίσθιο εξαρτάται από τον… σεφτέ που θα κάνουν οι «λαϊκατζήδες». «Εάν έχουν λεφτά θα πάρουν κανένα καφέ και κανένα σαντουϊτσάκι παραπάνω» λέει. Η ίδια είναι άνεργη και με τη… βούλα, αφού το όνομά της περιλαμβάνεται στις λίστες του ΟΑΕΔ και περιμένει να την καλέσουν έστω για κάποιο επιδοτούμενο σεμινάριο. «Περιμένω να με στείλουν κάπου» υπογραμμίζει. Η Κατερίνα συμπληρώνει ότι: «τη δουλειά μου δεν μπορούν να την κάνουν πολλοί συνομήλικοί μου. Επειδή δεν προϋποθέτει σπουδές, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να την κάνει ο οποιοσδήποτε. Η δουλειά μου προϋποθέτει εργατικότητα και ευγένεια» λέει. Η ίδια τονίζει επίσης: «Εργάζομαι περίπου 17 ώρες την ημέρα. Ξυπνάω νωρίς το πρωί, έρχομαι στην καντίνα. Όταν τελειώσει η λαϊκή γυρνάω σπίτι, μέχρι να ξεφορτώσω, να την καθαρίσω, πάει όλη η μέρα. Κοιμάμαι στις εννιά το βράδυ για να μπορώ να είμαι όρθια ξανά στις 5 το πρωί της άλλης ημέρας». «Μου αρέσει η δουλειά μου. Την αγαπάω. Νομίζω ότι γεννήθηκα μέσα στην καντίνα» σχολιάζει. «Θέλω να βγάλω τη δική μου άδεια. Όχι απαραίτητα για καντίνα. Και ρύζια μπορώ να πουλάω και λαχανικά» λέει η Κατερίνα και καταλήγει: «Δουλεύω γιατί θέλω να παντρευτώ και να κάνω παιδιά. Με προβληματίζει η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Εναπόθεσα τις ελπίδες μου κι εγώ στον κ. Τσίπρα και θέλω να με δικαιώσει για ένα καλύτερο μέλλον».
Στο πλευρό της Κατερίνας, βρίσκουμε τον μικρότερο αδερφό της, Γιώργο μόλις 23 ετών. Εργάζεται και αυτός στην καντίνα του πατέρα τους που ταΐζει τους επαγγελματίες των λαϊκών αγορών και τους πελάτες. Όπως μας λέει, την ημέρα που επισκεφτήκαμε τη λαϊκή αγορά του Κορδελιού δεν είχε πολύ κόσμο αφού ο… συνωστισμός επικρατεί στις αρχές του μήνα, όταν πληρώνονται οι μισθοί και οι συντάξεις. «Τελείωσα το σχολείο, πήγα στο στρατό και τα τελευταία τέσσερα χρόνια δουλεύω στις λαϊκές. Με δυσκολεύει το πρωινό ξύπνημα» εξηγεί.
«Κάθε τρεις πάγκοι κι ένας άνεργος»

Στο παρελθόν υπήρξε ιδιωτικός υπάλληλος. Η επιχείρηση όμως που εργαζόταν για χρόνια λόγω της κρίσης έκλεισε. Σήμερα εργάζεται σε λαϊκές αγορές, βοηθώντας τον κουνιάδο του. Ο λόγος για τον Δημήτρη Αρχοντή. «Δουλεύω στη λαϊκή εδώ και ένα χρόνο. Πριν ήμουν μακροχρόνια άνεργος» λέει. «Στη λαϊκή αγορά έρχομαι για να βγάλω ένα μεροκάματο και για να σπουδάσω την κόρη μου» συμπληρώνει και εξηγεί πως η θυγατέρα του είναι είκοσι ετών και σπουδάζει Θεολογία στο ΑΠΘ. «Έψαχνα παντού δουλειά αλλά μάταια. Έτσι αποφάσισα να εργαστώ στη λαϊκή. Ξέρετε, ανά τρεις περίπου πάγκους υπάρχει και κάποιος που ξεκίνησε τη δουλειά εδώ λόγω ανεργίας» λέει ο κ. Αρχοντής. «Δουλεύουμε καθημερινά δώδεκα ώρες. Όταν δεν πουλάμε… κλαίμε» αναφέρει και μιλώντας για την κρίση και κατά πόσο έχει επηρεάσει αυτή ακόμα και τις λαϊκές υπογραμμίζει: «πολλοί έρχονται προς το τέλος για να πετύχουν καλύτερες τιμές ή ακόμα και να πάρουν ορισμένα είδη δωρεάν». Ο Δημήτρης Αρχοντής πάντως, περιμένει την προκήρυξη αδειών από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας προκειμένου να αποκτήσει τη δική του. Μέχρι τότε, κάθε Τρίτη θα βρίσκεται στο Κορδελιό, κάθε Τετάρτη στα Διαβατά, τις Πέμπτες στην Παναγία Φαναρωμένη, τις Παρασκευές στη Σταυρούπολη και κάθε Σάββατο στην Ξηροκρήνη.