Για τους περισσότερους το άκουσμα της λέξης μόνο ευχάριστες εικόνες δεν μπορεί να φέρει στο μυαλό. Πόλεμος, προσφυγιά, ξεριζωμός είναι μερικά από αυτά. Σε μια γωνιά όμως της ανατολικής Θεσσαλονίκης, στον πεζόδρομο της οδού Χειμάρρας, ο Γιάννης και η Μαριάμ, πασχίζουν να αποδείξουν εδώ και δύο χρόνια ότι η…Συρία και ο πολιτισμός της είναι κάτι πολύ βαθύτερο από τον εμφύλιο σπαραγμό που την έχει αλλοιώσει.
Του Λευτέρη Ζαβλιάρη
Ο πατέρας της Μαριάμ έφτασε στη Θεσσαλονίκης πριν από 40 και πλέον χρόνια για σπουδές στην αρχιτεκτονική σχολή, κουβαλώντας τις συνταγές από το εστιατόριο του πατέρα του και παππού της Μαριάμ στο Μπλουντάν της Συρίας. Τα χρόνια πέρασαν, η Θεσσαλονίκης όπως πάντα ήταν μια ανεκτική σε νέες γεύσεις πόλη και πριν από μια διετία περίπου, η Μαριάμ Χούρι εμπνευσμένη από το πάθος και τα ερεθίσματα της αραβικής κουζίνας προχωρά μαζί με τον σύζυγο της Γιάννη Μπιτούλη στο άνοιγμα ενός εστιατορίου που θα έχει τις ρίζες του στην κουζίνα της Συρίας.

«Το πάθος για τη μαγειρική σε έναν βαθμό οφείλεται ότι η οικογένεια μου είχε παράδοση στην μαγειρική αφού ήταν παππούς μου πριν από 67 χρόνια είχε ανοίξει μαγαζί στο Μπλουτάν, το οποίο λειτουργούσε και κανονικά πριν ξεκινήσει ο πόλεμος. Υπήρχε παράδοση και γνώση σε αυτό, όπως και στην αραβική φιλοξενία που είναι χαρακτηριστική», εξηγεί στην Karfitsa η Μαριάμ. Κάτι που όντως ισχύει, αφού το Massaya, όπως τιτλοφορείται το εστιατόριο, είναι ένας χώρο που μαζί με την κουζίνα του μεταφέρει τον επισκέπτη στην Ανατολή.
Άλλες διαστάσεις με το προσφυγικό
Η κορύφωση του εμφυλίου στη Συρία και τα καραβάνια προσφύγων που κάνουν το μακρύ και επικίνδυνο ταξίδι στην Ευρώπη δε θα μπορούσαν να αφήσουν ασυγκίνητη τη Μαριάμ, που κάθε μέρα έχει την έννοια των συγγενών της. «Το προσφυγικό έχει δώσει άλλες διαστάσεις στο μαγαζί, αν και όταν ανοίξαμε ήδη υπήρχε το θέμα της εμπόλεμης κατάστασης. Η μισή μου οικογένεια βρίσκεται στη Συρία και βρίσκεται κάτω από μια εμπόλεμη κατάσταση. Δεν γνωρίζουμε τι μπορεί να μάθουμε αύριο ή σε μία ώρα. Οι συγγενείς μας βρίσκονται στα περίχωρα της Δαμασκού στο Μπλουτάν, περίπου 40 χλμ από την πρωτεύουσα», εξηγεί η Μαριάμ. Όπως είναι λογικό οι πελάτες ρωτούν τους ιδιοκτήτες του Massaya για την κατάσταση στη Συρία. «Το θέμα της Συρίας είναι κεντρικό σημείο συζήτησης όταν αρχίζεις και γνωρίζεις σταδιακά τους πελάτες του μαγαζιού, ρωτούν πως είναι η κατάσταση στη χώρα», αναφέρει η ιδιοκτήτρια του Massaya. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Γιάννης όταν γνώρισε της Μαριάμ, υπήρχε η σκέψη της μετοίκησης στη Συρία, όπου τότε η κατάσταση ήταν πολύ καλύτερη από την Ελλάδα της κρίσης. «Το σκεφτόμασταν σοβαρά, αλλά πλέον είναι κάτι αδύνατο. Εγώ δεν έχω πάει καν στη Συρία και αυτό είναι το παράπονο μου», εξηγεί ο Γιάννης Μπιτούλης. Όσο για την Μαριάμ, η επιστροφή στη Συρία και το Μπλουντάν είναι μια καθημερινή σκέψη, αλλά και ένα εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο. «Με τρώει το σαράκι  να κάνω το ταξίδι, αλλά είναι επικίνδυνο, τα πράγματα είναι έκρυθμα και δεν ξέρεις σε τι χέρια θα πέσεις. Δεν υπάρχει αεροπλάνο και η πρόσβαση είναι μέσω Λιβάνου, δεν γνωρίζω αραβικά και είναι επικίνδυνο», αναφέρει η Μαριάμ, ελπίζοντας να κάνει κάποια στιγμή το ταξίδι αυτό στο μέλλον μαζί με τον σύζυγο της.
Το αγκάλιασαν οι Θεσσαλονικείς
«Ο κόσμος μας αντιμετωπίζει θετικά, είναι δεκτικός στις νέες γεύσεις, δεν υπάρχουν και μεγάλες διαφορές από την ελληνική κουζίνα απλά υπάρχει διαφορετική διαχείριση των υλικών», επισημαίνει η Μαριάμ για τις πρώτες αντιδράσεις των Θεσσαλονικέων. Το αρνίσιο κρέας έχει την τιμητική του όπως είναι λογικό, με πολλές συνταγές να περιέχουν το πατροπαράδοτο κρεατικό των Αράβων. Σουάφ, σακρίε, μααλούμπε και μάνσαφ, είναι μερικά από τα εξαιρετικά προσεγμένα πιάτα του εστιατορίου, που για πολλούς είναι άγνωστες λέξεις, ωστόσο για το μυημένο κοινό στην αραβική κουζίνα είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς γεύσεις.