Σε μια ιστορική στιγμή για την Ελλάδα και για τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα της χώρας ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και την τεκνοθεσία. Πρόκειται για ένα θέμα που είχε δημιουργήσει πολιτικές αντιπαραθέσεις τόσο στα κόμματα της Βουλής όσο και στην ελληνική κοινωνία, όμως στις 15 Φεβρουαρίου το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε και η Ελλάδα έγινε η 37η χώρα στον κόσμο που αναγνώρισε την ισότητα στο γάμο.
Ρεπορτάζ: Ελίνα Τουκουσμπαλίδου
Τι άλλαξε με το νέο νομοσχέδιο
«Μπορεί κάποιος να έχει αποκτήσει στο εξωτερικό ένα παιδί με ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, χωρίς να είναι έγγαμος. Στην Ελλάδα δεν αναγνωρίζεται η διαδικασία όπου ένας άνδρας μεμονωμένα να ζητήσει την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ώστε μια γυναίκα να κυοφορήσει το παιδί του και εκείνη να μη θεωρηθεί μητέρα, αλλά εκείνος μόνος πατέρας. Δεν υπάρχει αυτό. Οι ενδιαφερόμενοι το κάνουν σε χώρες του εξωτερικού, όπου μέχρι τώρα δεν αναγνωριζόταν από την ελληνική νομοθεσία. Τώρα με το άρθρο 11 υπάρχει αυτό το δικαίωμα», αναφέρει στην Karfitsa ο δικηγόρος, Βασίλης Σωτηρόπουλος.
Επέκταση της νομοθετικής πρόβλεψης για τις διακρίσεις κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων
Όπως υπογραμμίζει, ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο στο νομοσχέδιο είναι αυτό της πρόβλεψης για την προστασία των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων από διακρίσεις όχι μόνο στην εργασία, αλλά και στην υγεία, στην εκπαίδευση, στις κοινωνικές παροχές και στις παροχές αγαθών και υπηρεσιών.
«Πολύ σοβαρό θέμα το οποίο αφορά τα μεμονωμένα άτομα είναι η ίση μεταχείριση χωρίς διακρίσεις, λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου, χαρακτηριστικών φύλου ή έκφρασης φύλου. Είναι ο νόμος 4443 του 2016, ο οποίος προβλέπει ότι στον εργασιακό τομέα δεν επιτρέπονται διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου. Ο νόμος αυτός λέει ότι κάθε άτομο που υφίσταται διακρίσεις επειδή είναι ΛΟΑΤΚΙ είτε στην πρόσβαση στην εργασία, είτε στην επαγγελματική εξειδίκευση, είτε στις προαγωγές, στους μισθούς, στον συνδικαλισμό, σε οποιοδήποτε εργασιακό τομέα, έχει δικαιώματα. Μπορεί να προσφύγει στα δικαστήρια και στον Συνήγορο του Πολίτη. Ο νομοθέτης τώρα επέκτεινε την απαγόρευση διακρίσεων στις κοινωνικές παροχές, στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στην εκπαίδευση και στις παροχές αγαθών και υπηρεσιών που προσφέρονται συναλλακτικά στο κοινό. Να μη μπορεί κάποιος να εξαιρέσει ας πούμε τους γκέι ή τους τρανς πελάτες από ένα κατάστημα ή μια υπηρεσία. Αυτά όλα το άρθρο 9 τα αποκαθιστά. Είναι κατά τη γνώμη μου το σημαντικότερο άρθρο αυτού του νομοθετήματος, όσον αφορά τα μεμονωμένα ΛΟΑΤΚΙ άτομα», όπως υπογραμμίζει ο κ. Σωτηρόπουλος.
Οι αλλαγές στην τεκνοθεσία παιδιών
Αναφορικά με την τεκνοθεσία παιδιών, οι αλλαγές που έφερε το νέο νομοσχέδιο είναι οι εξής: «Ο νόμος, προβλέποντας το γάμο και για τα ομόφυλα ζευγάρια, αυτομάτως, χωρίς να έχει καμία άλλη διάταξη μέσα τούς επιτρέπει εφόσον είναι έγγαμα, να υιοθετήσει ο ένας το παιδί του άλλου. Αυτό υπάρχει από το 1946, ότι δηλαδή ο ένας σύζυγος μπορεί να υιοθετήσει το παιδί του άλλου συζύγου από προηγούμενο γάμο, σχέση κ.λπ. Αυτό λοιπόν αυτομάτως επιτρέπεται και στα ομόφυλα ζευγάρια που έχουν ήδη ένα παιδί. Η δεύτερη αλλαγή που έχουμε είναι η εξής: Στο ελληνικό σύστημα προβλέπεται η τεκνοθεσία παιδιού από κοινωνική υπηρεσία μόνο για έγγαμα ζευγάρια. Αυτομάτως επιτρέποντας το γάμο στα ΛΟΑΤΚΙ ζευγάρια, αυτό σημαίνει ότι τους επιτρέπει από κοινού να υποβάλλουν αίτηση ως σύζυγοι για να τεκνοθετήσουν ένα παιδί».
Τι δεν αλλάζει με το νομοσχέδιο
Ο κ. Σωτηρόπουλος εξηγεί στην Karfitsa ότι οι ΛΟΑΤΚΙ οργανώσεις κάνουν λόγο για το τεκμήριο της γονεϊκότητας στα έγγαμα ομόφυλα ζευγάρια, ζητώντας να αναγνωρίζονται αυτομάτως και τα δύο μέλη ως γονείς όταν γεννιέται ένα παιδί. Ειδικότερα: «Στα ετερόφυλα ζευγάρια όταν γεννιέται ένα παιδί κατά τη διάρκεια του γάμου, αυτομάτως οι δύο αναγνωρίζονται αυτοδίκαια ως γονείς. Αυτό δεν προβλέπεται από τη νομοθεσία αυτή για τα ομόφυλα ζευγάρια. Αίτημα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας είναι ότι έπρεπε να υπάρχει άλλη μια διάταξη που να έλεγε ότι τα παιδιά που γεννιούνται κατά τη διάρκεια του γάμου, η νομοθεσία αναγνωρίζει ότι έχουν αυτοδικαίως γονείς και τους δύο».
Τι ισχύει για τα διεμφυλικά άτομα
Και στην περίπτωση των διεμφυλικών ατόμων, το νέο νομοσχέδιο έφερε αλλαγές, αλλά όχι όλες όσες θα ήθελαν να δουν τα σωματεία των ΛΟΑΤΚΙ. Σύμφωνα με τον κ. Σωτηρόπουλο: «Ο νόμος για την ταυτότητα φύλου του 2017 έλεγε ότι για να κάνεις νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου έπρεπε να είσαι άγαμο άτομο, οπότε κάποια από αυτά τα άτομα αναγκάστηκαν να διαζευχθούν για να προχωρήσουν στη διαδικασία. Αυτό τώρα καταργείται. Δηλαδή και έγγαμα άτομα μπορούν να κάνουν νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου. Αυτό που δεν καταργείται είναι ότι ο νόμος του 2017 έλεγε ότι εφόσον έχουν ήδη ένα παιδί και προχωρήσουν σε νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, στα έγγραφα του παιδιού δεν περιλαμβάνεται το νέο όνομα του γονιού. Παραμένει δηλαδή για πάντα στη ληξιαρχική πράξη γέννησης του παιδιού το όνομα που είχε ο γονέας πριν. Ένα dead name, νεκρό όνομα. Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για αυτούς τους ανθρώπους. Ένα θεσμικό misgendering ας πούμε. Οι οργανώσεις των διαμφυλικών ζήτησαν πολύ έντονα στη Βουλή να αλλάξει αλλά δεν δέχτηκε ο υπουργός να το συμπεριλάβει στις αλλαγές. Απ’ ό,τι πληροφορούμαι οι γονείς αυτοί είναι διατεθειμένοι να το προσβάλλουν δικαστικά».
Ήταν όντως η Ελλάδα η πρώτη ορθόδοξη χώρα που νομοθέτησε το γάμο των ομόφυλων;
Ο κ. Σωτηρόπουλος τονίζει επίσης ότι, παρότι οι New York Times, έγραψαν ότι η Ελλάδα ήταν η πρώτη ορθόδοξη χώρα που νομιμοποίησε τους γάμους των ομόφυλων ζευγαριών, εντούτοις είχε προηγηθεί τον Ιανουάριο η Εσθονία, «η οποία έχει βέβαια καταγεγραμμένο πλειοψηφικό ρεύμα αθεΐας σύμφωνα με την τελευταία απογραφή. Πάνω από το 60% των Εσθονών είναι άθεο, όμως η Εσθονία είναι μια χώρα που έχει έντονο και το ορθόδοξο στοιχείο, γιατί η πιο δημοφιλής θρησκευτική ομάδα είναι η ορθόδοξη».
