Η πόλη του 1.000.000 έχει 47 ραδιοφωνικούς σταθμούς σύμφωνα με το αρχείο της Ένωσης Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Μακεδονίας- Θράκης, ενώ όπως σημειώνει στην Karfitsa ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ραδιοφωνικών Σταθμών Μακεδονίας- Θράκης και Νήσων Αιγαίου Δημοσθένης Τελίδης, φτάνουν τους 55. Ο κάθε ένας «κουβαλάει» τη δική του ιστορία με κοινά στοιχεία… την απαρχή τους από «πειρατές» και ανθρώπους με μεράκι που ερωτεύτηκαν το ραδιόφωνο από τον πρώτο ήχο. Άλλοι άλλαξαν όνομα, άλλοι συχνότητες, κάποιοι «έσβησαν» για λίγο, παρόλα αυτά κατάφεραν να παραμείνουν στο χάρτη των ραδιοφωνικών σταθμών της Θεσσαλονίκης. «Είμαστε από τους πιο παλιούς σταθμούς, ενώ κρατάμε την ίδια ονομασία μέχρι και σήμερα. Το 1989 πήραμε την πρώτη άδεια λειτουργίας ραδιοφωνικού σταθμού, η οποία ίσχυσε για ένα έτος, στη συνέχεια ανανεώθηκε και έκτοτε δε ξαναβγήκαν άλλες άδειες. Από τότε λειτουργούμε με διάφορα νομοθετήματα του κράτους», λέει στην Karfitsa ο αντιπρόεδρος της ΕΝΙΡΣ, διευθυντής και ένας εκ των ιδιοκτητών, των ραδιοφωνικών σταθμών Κοσμοράδιο, Plus Radio και More, Δημοσθένης Τολίδης.
Της Έλενας Καραβασίλη
Ο 95,1 Κοσμοράδιο ακούστηκε στον αέρα των ερτζιανών τον Οκτώβριο του 1987. Ξεκίνησε ως πειρατικός σταθμός σε ένα καθεστώς όπου δεν υπήρχαν προβλέψεις για άδειες ραδιοφωνικών σταθμών. Σήμερα, απασχολεί 15 εργαζόμενους. Όπως εξηγεί ο κ. Τολίδης, οι ακροατές αναζητούν από ένα ραδιοφωνικό σταθμό τη συντροφιά. «Αυτό είναι και το μοναδικό μας όπλο έναντι του youtube και των υπολοίπων μηχανών αναπαραγωγής της μουσικής. Στα μουσικά ραδιόφωνα επιζητούν την καλή μουσική και επειδή πλέον οι σταθμοί είναι πάρα πολλοί και έχουν εξειδικευτεί, ο ακροατής ψάχνει το είδος που θέλει να ακούσει εκείνη την ώρα ανάλογα με τη διάθεσή του. Δεν έχουν απόλυτες προτιμήσεις», αναφέρει.
«Η άκρατη πολυφωνία δε βοηθάει»
Να μπει μία τάξη στα ερτζιανά, ζητούν οι περισσότεροι ιδιοκτήτες και υπεύθυνοι ραδιοφωνικών σταθμών της Θεσσαλονίκης. Ο κ. Τολίδης επισημαίνει πως στην πόλη υπάρχουν περίπου 55 ραδιοφωνικοί σταθμοί. «Κατά τη δική μου άποψη αυτός ο αριθμός είναι μεγάλος. Η ευθύνη για την πληθώρα ραδιοφωνικών σταθμών πηγαίνει στην πολιτεία που δεν τους αδειοδοτεί. Είμαι υπέρ στο να υπάρχουν λιγότεροι σταθμοί, φυσικά όχι πέντε αλλά σίγουρα όχι 55. Ουσιαστικά με αυτό τον τρόπο θα αναδειχθεί και η δουλειά κάποιον ραδιοφωνικών σταθμών. Η άκρατη πολυφωνία δε βοηθάει σε κάτι, διότι ουσιαστικά οι πολύ μικροί σταθμοί δεν πληρώνουν τίποτα. Ζούνε στην αφάνεια, δεν κόβουν τιμολόγια, δεν πληρώνουν πνευματικά δικαιώματα και δεν τους κυνηγά κανείς για αυτά (διότι αυτό έχει να κάνει με το ποσοστό επί των εισπράξεων, άρα ένας ραδιοφωνικός σταθμός που δεν εισπράττει και λειτουργεί παίζοντας απλά μουσική, δεν τους ενδιαφέρει)», λέει χαρακτηριστικά. Και επισημαίνει πως: «από την άλλη πλευρά σταθμοί που λειτουργούν χωρίς διαφημίσεις, διότι δε ξέρουν να τον λειτουργήσουν σωστά, αντιγράφουν τα προγράμματα άλλων σταθμών. Αυτό όμως μπορεί να τραβήξει μία μερίδα ακροατών που κάνει ζημιά σε ραδιοφωνικούς σταθμούς που προσπαθούν να διατηρήσουν το προσωπικό τους, να πληρώνουν φόρους και υποχρεώσεις, έχοντας παράλληλα να ανταγωνιστούν μικρά ραδιόφωνα που δεν τα κυνηγάει κανείς». Ο κ. Τολίδης εκφράζει την προσωπική του άποψη πως για να λυθεί αυτό το ζήτημα θα πρέπει να μπούνε κάποια κριτήρια. «Αν αυτό δε γίνει με τη μορφή αδειοδοτήσεων, θα μπορούσε το κράτος να πει ότι οι σταθμοί που αποτυγχάνουν και μπαίνουν σε κατάσταση οικονομικής δυσπραγίας πρέπει να κλείνουν. Αντ’ αυτού, περιμένουν τον επόμενο αγοραστή με αποτέλεσμα να υπάρχουν ραδιοφωνικοί σταθμοί που δημιουργούνται από την αρχή με άλλες ονομασίες χωρίς να χρειάζονται καινούρια αδειοδότηση. Αν γινόταν αυτό θα είχε ξεκαθαρίσει το τοπίο και θα λειτουργούσαμε πιο σωστά».
Βγαίνουν… στο σφυρί
Ο 99,7 Ράδιο Έκρηξη «σκάει» στον αέρα του ραδιοφώνου από το 1994. Ο ιδιοκτήτης του σταθμού, Βασίλης Μαρκόπουλος, είναι «πειρατής» από 12 χρονών. Όπως εκτιμά ο ίδιος, αν η χώρα συνεχίσει να βρίσκεται σε οικονομική δυσπραγία, οι σταθμοί που θα αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο… θα είναι αρκετοί. «Το ΦΠΑ και το αγγελιόσημο έχουν δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στο κομμάτι των διαφημίσεων. Όταν ο πελάτης για παράδειγμα σε μία διαφήμιση των 1.000 ευρώ, θέλει άλλα 500 ευρώ για το κράτος, υπάρχει ζήτημα. Τα υπόλοιπα ραδιόφωνα ανά την επικράτεια- πλην της Αθήνας- δεν υπόκεινται σε αυτό το καθεστώς, θα πρέπει να βρεθεί μία λύση», τονίζει. Αναφορικά με τις άδεις, ο κ. Μαρκόπουλος λέει πως: «η άποψή μου είναι πως τελικά με τις τηλεοπτικές άδειες δε θα γίνει απολύτως τίποτα. Διότι όταν θα συγκροτηθεί το ΕΣΡ, θα ακυρώσει όλα όσα έχει αποφασίσει ο κ. Παππάς. Άλλωστε είναι κάτι που το έχω βιώσει. Ο «Έκρηξη» κάποια χρονιά έκλεισε με υπουργική απόφαση του τότε υπουργού Δημήτρη Ρέππα. Εμείς τελικά καταφέραμε μετά από μεγάλο αγώνα και βγάλαμε άκυρη την απόφασή του. Είναι γεγονός πως και στο ραδιόφωνο πρέπει να μπει μία τάξη, σε άλλα θέματα όμως που υπάρχουν μεταξύ κράτους και ιδιοκτητών». Ο ίδιος εξηγεί ότι: «αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας σταθμός ανά την Ελλάδα που να έχει επίσημα από την πολιτεία ένα χαρτί που να λέει ότι η κεραία του που βρίσκεται στο Χορτιάτη πληροί όλες τις προδιαγραφές και είναι νόμιμη. Με τους φόρους που έχει επιβάλει το κράτος, πλέον σχεδόν κανένα ραδιόφωνο δεν είναι βιώσιμο και αυτό γιατί οι επιχειρήσεις με τις οποίες συνεργάζονται είναι και αυτές μη βιώσιμες, χωρίς να υπάρχει κανένα σημάδι ανάκαμψης στην αγορά». Αντίστοιχη άποψη έχει και ο διευθυντής προγράμματος στον 98,0 Radio North Κώστας Μύρτσος, Όπως λέει, ο αριθμός ραδιοφωνικών σταθμών που υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη είναι μεγάλος. «Πρέπει να γίνει κάποιος έλεγχος, διότι υπάρχουν σταθμοί που παίζουν απλώς μουσική χωρίς να υπάρχει ούτε ένας εργαζόμενος. Οι σταθμοί της πόλης που δε βγαίνουν οικονομικά είναι πάρα πολλοί γι΄αυτό και πωλούνται. Όταν υπάρχει μία διαφημιστική πίτα που έχει ένα όριο, δε μπορούν να συντηρηθούν όλοι».
«Να γίνουν έλεγχοι»
Ο 103,6 Focus fm ενημερώνει έγκυρα και έγκαιρα τους ακροατές του για ότι συμβαίνει στη Βόρεια Ελλάδα αλλά και στην κεντρική πολιτική σκηνή, εδώ και δυόμιση χρόνια. Ο εκπρόσωπος του σταθμού Δημήτρης Βενιέρης, βρίσκεται πίσω από το μικρόφωνο της ειδησεογραφίας τα τελευταία 28 χρόνια. Ο ίδιος αναφέρει πως «έλειπε από την πόλη αυτό το είδος της ενημέρωσης. Δεν είναι τυχαίο ότι δύο πρώην πρωθυπουργοί, ο Σαμαράς και ο Παπανδρέου, ήρθαν στο στούντιό μας και μίλησαν αποκλειστικά σε εμάς». Ο κ. Βενιέρης τονίζει πως πρέπει να μπει μία τάξη διότι ειδάλλως… «θα την πληρώσουν οι εργαζόμενοι. Όταν υπάρχουν σταθμοί που παίζουν απλώς μια playlist, κερδίζουν ποσοστό ακροαματικότητας και κατ’ επέκταση κερδίζουν πελάτες με αθέμιτο τρόπο. Έχουν ένα ποσοστό και με αυτό διεκδικούν κομμάτι της διαφημιστικής πίτας εις βάρος ραδιοφωνικών σταθμών που έχουν κόστος λειτουργίας». Μιλώντας για τον focus fm αναφέρει ότι «στη μισθοδοσία έχουμε 17 άτομα, πέρα από τα μπλοκάκια και τις ελεύθερες συνεργασίες. Όταν λοιπόν έχουμε τα ίδια ποσοστό με ένα σταθμό που μπορεί και πουλάει το σποτ 0,50 και εγώ για να ζήσω δε μπορώ να πέσω κάτω από 3,00 ευρώ, υπάρχει ζήτημα». Σημειώνει πως πρέπει η κατάσταση που επικρατεί στα ερτζιανά πρέπει να… συμμαζευτεί, τονίζοντας ότι: «δε λέω να περιορίσουν τον αριθμό των αδειών, πρέπει όμως να γίνουν έλεγχοι. Να επιβληθεί ένας ελάχιστος αριθμός απασχολουμένων που πρέπει να έχει ένας σταθμός για να λειτουργήσει. Σε καμία περίπτωση όμως δε συζητάμε να μπει μία τάξη στη λογική ότι δε μου αρέσουν κάποιες φωνές και τις κόβω για να πριμοδοτήσω άλλες κομματικές. Επίσης πρέπει επιτέλους η κρατική διαφήμιση να δίνεται με βάση συγκεκριμένους κανόνες και άξονες», καταλήγει.
Κέρδισε η μουσική
Ο 102,6 Plus Radio με βάση την έρευνα της focusbari, βρίσκεται πρώτος στη γενική κατάταξη. «Συνήθως στις ακροαματικότητες, την πρωτιά έχουν τα δημοσιογραφικά και αθλητικά ραδιόφωνα. Ένας από τους κύριους λόγους είναι ότι η έρευνα γίνεται με βάση τα δημογραφικά στοιχεία, έτσι επειδή ο πληθυσμός γερνάει κάθε χρόνο που γίνεται η διόρθωση δυστυχώς πηγαίνουμε προς μεγαλύτερες ηλικίες. Η ανάλυση του πληθυσμιακού δείγματος λοιπόν βασίζεται σε 50άριδες, 60άριδες, 70άριδες, που ενδιαφέρονται περισσότερο για την ειδησιογραφία και τον αθλητισμό. Το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος σταθμός πήρε την πρωτιά, δείχνει πως ήταν ένας άθλος των μουσικών ραδιοφώνων γενικότερα. Μέσα σε μία συγκυρία όπου όλοι είναι ειδησιοφάγοι, οι εξελίξεις και τα γεγονότα “τρέχουν”, αποδεικνύεται ότι ο κόσμος άρχισε να κουράζεται και να στρέφεται στη μουσική προκειμένου να ξεδώσει και να ξεφύγει από τη ζοφερή πραγματικότητα», αναφέρει ο κ. Τολίδης. Να σημειώσουμε ότι η συγκεκριμένη έρευνα πραγματοποιήθηκε για το διάστημα Απρίλιος- Μάιος- Ιούνιος- Ιούλιος. «Οι μουσικοί σταθμοί φαίνεται να έχουν σταθερή ακροαματικότητα σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Μετά τις 23:00 τα αθλητικά ραδιόφωνα εμφανίζουν σοβαρό προβάδισμα, που σημαίνει ότι κόσμος αναζητεί τη συντροφιά και έχει την ανάγκη να μιλήσει με κάποιον. Αντίθετα τα ειδησεογραφικά ραδιόφωνα παρουσιάζουν μία έξαρση από νωρίς το πρωί μέχρις τις 12:00 και μετά… εξαφανίζονται και πέφτουν πολύ χαμηλά στην κατάταξη», σημειώνει.
Ρεπορτάζ από την εφημερίδα ΚΑRFITSA