Του Δημήτρη Γαρούφα

Τον Ιανουάριο του 2006, εν όψει της τότε συνταγματικής αναθεώρησης, έγραφα σε εφημερίδα της Θεσσαλονίκης, ως πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου τότε, επί λέξει: «Υπάρχει αναγκαιότητα αναθεώρησης των διατάξεων του Συντάγματος και αν θέλουμε αυτή η αναθεώρηση να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για την εξύψωση του ήθους και κύρους της πολιτικής μας ζωής πρέπει να είναι τολμηρή και ρηξικέλευθη.

Πρέπει π.χ. για να αποκτήσει-κατά το δυνατόν-το πολίτευμά μας χροιά άμεσης δημοκρατίας, να αναθεωρηθούν  οι διατάξεις του Συντάγματος που αναφέρονται στις προϋποθέσεις διεξαγωγής δημοψηφισμάτων ώστε αν σημαντικός αριθμός βουλευτών και πολιτών ζητήσουν διενέργεια δημοψηφίσματος για ένα θέμα ,να διενεργείται υποχρεωτικά.

Πρέπει να εξετασθεί η περίπτωση καθιέρωσης ασυμβιβάστου μεταξύ θέσης υπουργού και Βουλευτού για να αναβαθμιστεί το κοινοβούλιο, να ρυθμιστεί το θέμα της βουλευτικής ασυλίας, να καθιερωθεί η έρευνα για τα οικονομικά των κομμάτων… και κυρίως πρέπει να αλλάξει το σύστημα επιλογής της ηγεσίας της δικαιοσύνης για να τονιστεί προς τα έξω η ανεξαρτησία της.

Πρέπει η ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων να εκλέγεται από ειδικό εκλεκτορικό σώμα στο οποίο θα συμμετέχουν η ολομέλεια του οικείου δικαστηρίου, εκπρόσωποι δικηγορικών συλλόγων και νομικών σχολών. Με αυτό τον τρόπο θα κοπεί ο ομφάλιος λώρος μεταξύ εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας αλλά δεν θα ενυπάρχει και ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε κράτος δικαστών γιατί ο λεγόμενος κοινωνικός έλεγχος θα εξασφαλίζεται με την αναβάθμιση των δικηγορικών συλλόγων που πρέπει επίσης να συμμετέχουν με δικαίωμα γνώμης στα ανώτατα δικαστικά συμβούλια όπως γίνεται σε αρκετές χώρες (Ιταλία, Σουηδία, Γαλλία κλπ.) Πολλά πρέπει να αλλάξουν αλλά το ερώτημα είναι αν ο πολιτικός κόσμος θα έχει την τόλμη να προχωρήσει στις επιβαλλόμενες αλλαγές».

Δυστυχώς, τότε ο πολιτικός κόσμος δεν είχε το θάρρος να προχωρήσει σε τομές και η αναθεώρηση Συντάγματος, που έγινε τότε ήταν άτολμη και άνευρη ώστε ήταν σαν να μην έγινε.

Επανέρχομαι στο θέμα γιατί τον Μάιο του 2013 υπάρχει η δυνατότητα να ξεκινήσει η διαδικασία νέας συνταγματικής αναθεώρησης. Στις 6-4-11 ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε πει τότε ότι «το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα χρεωκόπησε» και μίλησε για αναγκαιότητα τολμηρής συνταγματικής αναθεώρησης. Την ίδια αναγκαιότητα επεσήμαναν και άλλοι πολιτικοί και έκφράστηκαν απόψεις για πλήρη διάκριση νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας, για έλεγχο στα οικονομικά των κομμάτων, ασυμβίβαστο βουλευτού και υπουργού κλπ.

Τώρα πλησίασε η ώρα που τα λόγια μπορούν να γίνουν πράξη και μέσω της αναθεώρησης του Συντάγματος να αποκτήσει το πολίτευμα χροιά πιο συμμετοχικής δημοκρατίας αλλά και ουσιαστικό περιεχόμενο οι θεσμοί. Το ερώτημα είναι: θα τολμήσουν οι πολιτικοί μας;

* Ο κ. Γαρούφας είναι δικηγόρος-πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης