Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία αναδιοργάνωσης των Ενόπλων Δυνάμεων, με την ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης του προγράμματος κλεισίματος στρατοπέδων. Η νέα αυτή φάση περιλαμβάνει τη συγχώνευση και μετασταθμεύσεις 21 μονάδων σε ηπειρωτική χώρα και νησιά, με βάση τον σχεδιασμό του Γενικού Επιτελείου Στρατού.
Από τον Νοέμβριο του 2024, όταν ξεκίνησε το φιλόδοξο σχέδιο «συμμαζέματος», έχουν ήδη καταργηθεί συνολικά 31 μονάδες. Η Β’ φάση εστιάζει σε οκτώ μονάδες της Μακεδονίας, δύο στη Θράκη, δύο στη Θεσσαλία, δύο στη Στερεά Ελλάδα, τρεις στην Πελοπόννησο και τέσσερις σε νησιά του Βόρειου, Νότιου και Ανατολικού Αιγαίου.
Η επιλογή των μονάδων έγινε κατόπιν εισηγήσεων του ΓΕΣ και περιλαμβάνει σχηματισμούς που κρίθηκαν είτε αδρανείς, είτε υποστελεχωμένοι, είτε μικρής επιχειρησιακής αξίας. Όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, το λειτουργικό τους κόστος υπερέβαινε το στρατηγικό τους όφελος. Στόχος είναι η βέλτιστη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και των υποδομών, χωρίς καμία έκπτωση στη μαχητική ικανότητα των δυνάμεων.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις μονάδες της παραμεθορίου, όπως αυτές στη Θράκη και στα νησιά του Αιγαίου. Εκεί, η επιλογή της συγχώνευσης μονάδων Εθνοφυλακής στοχεύει στην ενίσχυση των κρίσιμων σχηματισμών και στη μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείριση προσωπικού. Οι ίδιες πηγές διαβεβαιώνουν πως η αποτρεπτική ισχύς των Ταγμάτων Εθνοφυλακής δεν επηρεάζεται – αντιθέτως, η αναδιοργάνωση δίνει τη δυνατότητα αναβάθμισης της λειτουργίας τους.
Η εξοικονόμηση πόρων αποτελεί έναν ακόμη κομβικό στόχο
Σύμφωνα με τη Δομή Δυνάμεων 2024-2035, η κατάργηση 137 στρατοπέδων θα αποφέρει δημοσιονομικό όφελος ύψους 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα σε δέκα χρόνια. Ήδη, μόνο από την πρώτη φάση του προγράμματος, κατά την οποία συγχωνεύθηκαν 10 μονάδες, εξοικονομούνται μηνιαίως 130.316 εργατοώρες.
Παράλληλα με τη μείωση των λειτουργικών δαπανών, σημαντικά κονδύλια επανατοποθετούνται στον αμυντικό προϋπολογισμό για την οικονομική ενίσχυση του προσωπικού. Οι μηνιαίες αποδοχές των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων αυξάνονται κατά ποσοστά που κυμαίνονται από 13% έως 20%, ενώ επαναφέρθηκαν επιδόματα επικινδυνότητας και αυξήθηκαν οι αποζημιώσεις των σπουδαστών των στρατιωτικών σχολών. Η ενίσχυση του μισθολογικού πλαισίου κρίθηκε αναγκαία, καθώς οι χαμηλές αποδοχές θεωρούνται βασική αιτία για τις μαζικές αποστρατείες και την πτώση του αριθμού εισακτέων στις παραγωγικές σχολές.
Αξιοποίηση των εκτάσεων που απελευθερώνονται
Μία ακόμη σημαντική πτυχή της αναδιοργάνωσης είναι η αξιοποίηση των εκτάσεων που απελευθερώνονται. Στο τέλος της Β’ φάσης, αναμένεται να προκύψουν δεκάδες χιλιάδες στρέμματα προς αξιοποίηση. Ήδη, από την Α’ φάση, περισσότερα από 3.500 στρέμματα εντάχθηκαν στο οικιστικό πρόγραμμα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το οποίο προβλέπει την ανέγερση 5.000 κατοικιών για στελέχη μέχρι το 2030. Οι κατοικίες αυτές θα διατίθενται σε στρατιωτικούς που μετατίθενται μακριά από τον τόπο κατοικίας τους, ενισχύοντας την κοινωνική μέριμνα στο στράτευμα.
Η πρώτη φάση του προγράμματος, που έλαβε χώρα τον Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2024, περιλάμβανε συγχωνεύσεις και μετασταθμεύσεις 10 μονάδων σε διάφορες περιοχές της χώρας: μία στη Μακεδονία, τέσσερις στη Θράκη, δύο στη Στερεά Ελλάδα, μία στην Πελοπόννησο, μία στην Ήπειρο και μία στα νησιά του Αιγαίου.
Στόχος ένα ευέλικτο, επαγγελματικό και αποτελεσματικό στράτευμα
Με τη Γ’ και Δ’ φάση να χαρακτηρίζονται ως οι πλέον σαρωτικές, το σχέδιο μετασχηματισμού των Ενόπλων Δυνάμεων εισέρχεται στην πιο κρίσιμη καμπή του. Στόχος, όπως αναφέρουν από το Πεντάγωνο, δεν είναι μόνο η μείωση του κόστους, αλλά η οικοδόμηση ενός ευέλικτου, επαγγελματικού και αποτελεσματικού στρατεύματος, αντάξιου των προκλήσεων της εποχής.
