, Πέμπτη
28 Μαρτίου 2024

search icon search icon

Καύσιμα από τα απόβλητα της τσιμεντοβιομηχανίας

Οι μεγάλες τσιμεντοβιομηχανίες στην ΕΕ, βάσει στοιχείων της Κομισιόν, παράγουν περίπου 4.000 τόνους τσιμέντου την ημέρα, με το ενεργειακό κόστος να αντιπροσωπεύει έως και 40% του συνολικού κόστους παραγωγής του υλικού.

Του ΦΙΛΗ ΚΑΪΤΑΤΖΗ

Η διαδικασία παραγωγής είναι ενεργοβόρα και παράγει σημαντικές ποσότητες CΟ2 σκόνης και άλλων ρύπων. Το 2018, σύμφωνα με τη μελέτη «Κατάσταση και προοπτικές συν-επεξεργασίας απορριμμάτων σε εργοστάσια τσιμέντου της ΕΕ», τα συμβατικά ορυκτά καύσιμα αντιπροσώπευαν το 52% του μείγματος καυσίμων της ευρωπαϊκής βιομηχανίας τσιμέντου, ενώ τα εναλλακτικά καύσιμα από τα απόβλητα αντιστοιχούσαν στο 48%. Έχει υπολογιστεί ότι ο κλάδος έχει τη δυνατότητα να αντικαταστήσει μεσοπρόθεσμα έως και 60% τα παραδοσιακά καύσιμα που καταναλώνει με προ-επεξεργασμένα απόβλητα. Στο μέλλον, αυτό το ποσοστό θα μπορούσε να ανέλθει ακόμη και στο 95%! Τα κράτη-μέλη θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν έως και 12,2 δισεκατομμύρια ευρώ, αξιοποιώντας την υπάρχουσα δυναμικότητα αποβλήτων στη βιομηχανία τσιμέντου της ΕΕ.

Φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τσιμέντου CEMBUREAU είναι μέχρι το 2030 να έχει μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά 30% για το τσιμέντο και κατά 40% στην αλυσίδα αξίας. Στην Ελλάδα, «η τσιμεντοβιομηχανία είναι η βασική βιομηχανική δραστηριότητα που υποκαθιστά συμβατικά από δευτερογενή καύσιμα που προέρχονται από αξιοποίηση αποβλήτων».

Ολοκληρωμένος σχεδιασμός

Με αφορμή το συνέδριο για την «ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων – βιομάζα – κυκλική οικονομία» του A-Energy, μιλήσαμε με τη Λένα Μπέλση, πρόεδρο του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ), για τις εξελίξεις στην τσιμεντοβιομηχανία πάνω στον τομέα αυτόν: «Η τσιμεντοβιομηχανία είναι η βασική βιομηχανική δραστηριότητα που υποκαθιστά συμβατικά από δευτερογενή καύσιμα που προέρχονται από αξιοποίηση αποβλήτων.

Η ενεργειακή αξιοποίηση των δευτερογενών καυσίμων, που προέρχονται από την επεξεργασία αποβλήτων, προσφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά οφέλη: μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των αποβλήτων, περιορισμό της ποσότητας που διατίθεται με ταφή, μείωση της χρήσης μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συνεισφορά στη μείωση εκπομπών που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος. Μέσω της επεξεργασίας των αποβλήτων που οδηγούνται προς ενεργειακή αξιοποίηση, μπορούμε να παράγουμε θερμική ή και ηλεκτρική ενέργεια».

Σας ικανοποιούν τα βήματα που έχουν γίνει στη χώρα μας συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Συμφωνείτε με τα κίνητρα που παρέχονται από την ΕΕ;

Στην ΕΕ, η ταφή αποβλήτων που μπορούν να αξιοποιηθούν είτε απαγορεύεται (π.χ. Γερμανία) είτε είναι μη ελκυστική λόγω του υψηλού κόστους της, με συνέπεια τη μετακίνηση προς την ενεργειακή αξιοποίηση, ως αποτέλεσμα της σταδιακής εφαρμογής πολιτικών για τον σκοπό αυτόν. Συμπληρωματικά προς την ανακύκλωση εφαρμόζεται η ενεργειακή αξιοποίηση, με την οποία ανακτάται ενέργεια από τα υλικά που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν και θα οδηγούνταν στην ταφή.

Ενδεικτικά, στις χώρες της ΕΕ με υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης και χαμηλά ποσοστά ταφής, υπάρχουν αντίστοιχα και υψηλά ποσοστά ενεργειακής αξιοποίησης. Στη χώρα μας η ασφαλής διάθεση (ταφή), που είναι η λιγότερο επιθυμητή επιλογή, παραμένει η κύρια μέθοδος διαχείρισης των αποβλήτων (80%). Τα τελευταία χρόνια γίνεται από την τσιμεντοβιομηχανία στην Ελλάδα αξιοποίηση δευτερογενών καύσιμων που προέρχονται από την επεξεργασία μη ανακυκλώσιμων αποβλήτων, συμβάλλοντας στην εκτροπή αποβλήτων από την ταφή.

Παραμένει όμως η υποκατάσταση των συμβατικών καυσίμων από δευτερογενή καύσιμα σε χαμηλά ποσοστά σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Αυτό οφείλεται κυρίως στην έλλειψη αντι-κινήτρων στην ταφή. Η στροφή προς την κυκλική οικονομία προϋποθέτει αλλαγή του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου, με τη μέγιστη δυνατή ανάκτηση υλικών και πόρων.

Ποιο είναι το ποσοστό συν-επεξεργασίας αποβλήτων στην τσιμεντοβιομηχανία στην Ελλάδα στον πίνακα κατάταξης της ΕΕ και ποια η συνεισφορά στη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου;

Στην παρούσα φάση, το ποσοστό συνεπεξεργασίας (προσφέρει ουσιαστική λύση στη διαχείριση αποβλήτων, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα ανάκτηση ενέργειας και ανακύκλωση υλικών) κυμαίνεται σε 36%, όταν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν εργοστάσια παραγωγής τσιμέντου που χρησιμοποιούν δευτερογενή καύσιμα σε ποσοστό άνω του 90%. Από την εν λόγω συν-επεξεργασία στην Ελλάδα (σύμφωνα με στοιχεία για το 2021), οι εκπομπές CO2 μειώθηκαν κατά 240.000 τν. (σ.σ. η ελληνική τσιμεντοβιομηχανία αντιμετωπίζει πρόβλημα με τις εισαγωγές και τον ανταγωνισμό στις εξαγωγές της από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως π.χ. Τουρκία, Αίγυπτος, Αλγερία κ.ά., οι οποίες δεν υπόκεινται στους περιορισμούς εκπομπών CO2 και σε άλλες διατάξεις προστασίας του περιβάλλοντος).

Παρ’ όλα αυτά, το ποσοστό συν-επεξεργασίας που επιτυγχάνεται σήμερα στη χώρα υπολείπεται του 50%, το οποίο προβλέπεται για το έτος 2023 στη σχετική Εθελοντική Συμφωνία Συνεργασίας μεταξύ της Ένωσης Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδας (ΕΤΕ) και του ΥΠΕΝ. Για τον σκοπό αυτόν, τα μέλη του ΣΕΠΑΝ από τον κλάδο της τσιμεντοβιομηχανίας προβαίνουν διαρκώς σε επενδύσεις για την ενεργειακή αξιοποίηση δευτερογενών καυσίμων.

Ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος δήλωσε στο συνέδριο ότι η ενεργειακή αξιοποίηση είναι πλέον εδώ και αποτελεί τον μοναδικό ασφαλή δρόμο για να περιοριστεί η ταφή στο 10% έως το 2030, όπως προβλέπουν ο Εθνικός Σχεδιασμός και οι σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες. Θεωρείτε ότι είναι εφικτός ο στόχος; Θέλετε να παρατηρήσετε κάτι για το Εθνικό Σχέδιο για τη Διαχείριση Αποβλήτων;

Η ενεργειακή αξιοποίηση είναι εδώ περισσότερα από 10 χρόνια, λόγω της τσιμεντοβιομηχανίας, και ήρθε η ώρα να επεκταθεί και στην παραγωγή ηλεκτρικής ή/και θερμικής ενέργειας. Η ευρωπαϊκή εμπειρία αποδεικνύει ότι ο στόχος της μείωσης της ταφής στο 10% είναι εφικτός δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της EUROSTAT, σε 7 ευρωπαϊκές χώρες ήδη από το 2017 η υγειονομική ταφή βρίσκεται σε επίπεδα χαμηλότερα από το 10%, συνεπώς, ως κοινωνία, δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε τον τροχό. (σ.σ.: Κατά το 2020, το ποσοστό υποκατάστασης των συμβατικών καυσίμων από εναλλακτικά καύσιμα στην τσιμεντοβιομηχανία, στη χώρα μας, ανερχόταν μόλις στο 7%, ποσοστό δυσανάλογο σε σχέση με το αντίστοιχο 44,4% μέσο ποσοστό στην ΕΕ – 2016.) Αναγκαία όμως προϋπόθεση είναι να θελήσουμε να περάσουμε από τη θεωρία στην πράξη και να συνειδητοποιήσουμε ότι η ταφή αποτελεί τη χειρότερη επιλογή αναφορικά με τη διαχείριση αποβλήτων.

Ανακυκλώσιμο υλικό

Το τσιμέντο και το σκυρόδεμα (100% ανακυκλώσιμο υλικό) συμβάλλουν και στην εξοικονόμηση ενέργειας. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή: «Το 75% του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζει σε αστικά κέντρα ενώ οι τρέχουσες δημογραφικές τάσεις υποδηλώνουν ότι το ποσοστό αυτό θα εξακολουθήσει να αυξάνεται.

Οι συμβατικού τύπου κατασκευές, π.χ. παλαιάς τεχνολογίας κτίρια, καταναλώνουν ενέργεια που υπολογίζεται σε 150-200 kWh/m2 ανά έτος. Αντίθετα, τα κτίρια νέας τεχνολογίας σκυροδέματος και νέου σχεδιασμού, λόγω της θερμοχωρητικότητας και άλλων παραμέτρων, μπορούν να καταναλώνουν μόλις 50 kWh/m2 ανά έτος ή και λιγότερες».

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ POLITICAL

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.