, Παρασκευή
29 Μαρτίου 2024

search icon search icon

«Κανόνες αγοραστών: θα οδηγήσει το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε χαμηλότερες τιμές του φυσικού αερίου;»

Οι αρχές της ΕΕ ελπίζουν να σταθεροποιήσουν τις τιμές του φυσικού αερίου θέτοντας ένα δυναμικό ανώτατο όριο (πλαφόν) που περιορίζει τις καθημερινές διακυμάνσεις στις τιμές του φυσικού αερίου.

Ο μηχανισμός μπορεί να λειτουργήσει, ειδικά επειδή λόγω αλλαγών στη δομή των εισαγωγών, η ευρωπαϊκή αγορά έχει ήδη γίνει λιγότερο ευαίσθητη στη μείωση των προμηθειών φυσικού αερίου από τους ρωσικούς αγωγούς, πιστεύουν οι ειδικοί.

Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη ρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου, που παρουσιάστηκαν στις 18 Οκτωβρίου, μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τρεις κύριες κατηγορίες:

  • Κοινή αγορά φυσικού αερίου: οι εταιρείες των κρατών μελών της ΕΕ θα πρέπει να παρέχουν τουλάχιστον το 15% των αναγκών τους για άντληση φυσικού αερίου σε υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης μέσω του μηχανισμού κοινής αγοράς, ενώ η Κομισιόν θα πρέπει να ενημερώνεται για κάθε αγορά άνω των 5 TWh (λίγο λιγότερο από 500 εκατομμύρια κυβικά μέτρα).
  • Καθιέρωση δυναμικού ανώτατου ορίου τιμών στον βασικό κόμβο TTF στην Ευρώπη: θα εισαχθεί όριο για την ενδοημερήσια αύξηση των τιμών στο TTF – συναλλαγές που υπερβαίνουν αυτό το όριο θα θεωρούνται άκυρες.
  • Δημιουργία σημείου αναφοράς για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG): Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μαζί με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), θα αναπτύξουν ένα νέο σημείο αναφοράς τιμών που θα διαχωρίζει το εμπόριο υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και του φυσικού αερίου των αγωγών – και οι δύο αυτές οι κατηγορίες συνδέονται πλέον με τον δείκτη TTF, ο οποίος, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν αντικατοπτρίζει πλέον την αξία των συναλλαγών LNG στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε την πρόθεσή της να μειώσει την κατανάλωση φυσικού αερίου: σύμφωνα με την εκτίμησή της, η ζήτηση φυσικού αερίου στην ΕΕ τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2022 ήταν ήδη 15% κάτω από το μέσο επίπεδο των πέντε προηγουμένων ετών.

Σινιάλο για μείωση τιμής

Μεταξύ αυτών των μέτρων, το πιο αποτελεσματικό ενδέχεται να είναι η εισαγωγή ενός δυναμικού ορίου: σύμφωνα με εμπιστευτικές πληροφορίες του Bloomberg, το ενδοημερήσιο όριο για την αύξηση των τιμών μπορεί να αποτελέσει 5% – σε αυτήν την περίπτωση, αυτό θα συγκρατήσει αισθητά τα απότομα άλματα στις τιμές. Και το αντίστροφο: οι κοινές αγορές φυσικού αερίου είναι γεμάτες κινδύνους – η υψηλή εφάπαξ ζήτηση ενόψει της έλλειψης προσφοράς μπορεί να οδηγήσει σε βραχυπρόθεσμη αύξηση των τιμών (δεν είναι τυχαίο ότι οι Βρυξέλλες θέλουν να υποχρεώσουν τους αγοραστές να ενημερώνουν για τις συναλλαγές όγκου μεγαλύτερου από 5 TWh). Τέλος, στην περίπτωση του νέου σημείου αναφοράς τιμών, εξακολουθεί να υπάρχει αβεβαιότητα εάν θα λάβει υπόψη τις ήδη συναφθείσες συμφωνίες ή θα χρησιμοποιηθεί μόνο για νέες συμφωνίες.

Ωστόσο, οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενδέχεται να δώσουν στην αγορά ένα επιπλέον σινιάλο για μείωση των τιμών, οι οποίες έχουν ήδη πέσει κάτω από τα 1.100 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα για πρώτη φορά από τα μέσα Ιουνίου 2022. Και η αιτία δεν είναι μόνο η ευρέως συζητημένη συσσώρευση δεξαμενόπλοιων LNG στα ανοικτά των ακτών της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, τα οποία δεν μπορούν να εκφορτώσουν λόγω έλλειψης ελεύθερης υποδομής, αλλά και μια απότομη αλλαγή στη δομή των εισαγωγών φυσικού αερίου, λόγω της οποίας οι τιμές είναι πλέον λιγότερο ευαίσθητες στους κινδύνους ελλείψεων/ μειωμένου εφοδιασμού φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Οι ρωσικές απώλειες

Σε γενικές γραμμές, η πρωτοβουλία της ΕΕ μοιάζει με μια αναγκαστική αλλά ισορροπημένη προσπάθεια αποτροπής των κινδύνων απότομων αυξήσεων των τιμών όχι μόνο τον ερχόμενο χειμώνα, αλλά και μακροπρόθεσμα. Η ρυθμιστική αρχή δεν συμφώνησε να επιβάλει ανώτατο όριο τιμών σε συγκεκριμένους παραγωγούς. Μαζί με τη συζητηθείσα μεταρρύθμιση της αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα επιτρέψει τον διαχωρισμό της τιμολόγησης στην παραγωγή φυσικού αερίου από άλλα τμήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (πυρηνικοί σταθμοί, υδροηλεκτρικοί σταθμοί, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας), θα φέρει την Ευρώπη πιο κοντά στη σταθεροποίηση των τιμών της ενέργειας.

Ωστόσο, η επιστροφή της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου θα μπορούσε να διαδραματίσει τον ίδιο ρόλο. Η σταδιακή πτώση των τιμών δεν επιτρέπει πλέον στην Gazprom να αντισταθμίζει τη μείωση των προμηθειών σε χώρες εκτός ΚΑΚ: εάν το πρώτο τρίμηνο του 2022 τα έσοδα του ρωσικού προϋπολογισμού από τον εξαγωγικό δασμό για το φυσικό αέριο αυξήθηκαν κατά 177% (κατά 335 δις. ρούβλια) σε ετήσια βάση, το δεύτερο τρίμηνο – κατά 256% (κατά 468 δις. ρούβλια) και στη συνέχεια στο τρίτο τρίμηνο – μόνο κατά 11% (κατά 33 δις. ρούβλια). Ταυτόχρονα, οι εξαγωγές της Gazprom σε χώρες εκτός ΚΑΚ μειώθηκαν κατά 40% σε ετήσια βάση (στα 86,9 δις. κυβικά μέτρα) και κατά 61% στο τρίτο τρίμηνο (στα 18 δις. κυβικά μέτρα).

Συνεπώς, φαίνεται πως χωρίς την επιστροφή στην ευρωπαϊκή αγορά, η Gazprom δεν μπορεί να αποφύγει τις σοβαρές οικονομικές απώλειες. Και υπάρχει η τεχνική δυνατότητα για μια τέτοια επιστροφή. Ακόμη και αφού το Nord Stream-1 τέθηκε εκτός λειτουργίας (το Nord Stream-2 δεν χρησιμοποιήθηκε ούτως ή άλλως), η χωρητικότητα των υπόλοιπων διαδρομών – ο αγωγός φυσικού αερίου Yamal-Europe (90 εκατ. κυβικά μέτρα την ημέρα), το ουκρανικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου ( 390 εκατ. κυβικά μέτρα/ημέρα στα σύνορα με την ΕΕ) και ο βαλκανικός κλάδος του Turkish Stream (λίγο περισσότερα από 40 εκατ.κυβικά μέτρα/ημέρα) είναι αρκετά για να αυξήσουν τις εξαγωγές προς την ΕΕ στα επίπεδα του τέταρτου τριμήνου του 2022 (366 εκατ. κυβικά μέτρα/ημέρα). Αλλά η πιθανότητα αυτού του σεναρίου, φυσικά, εξαρτάται από πολιτικούς παράγοντες.

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.