Από τα στοιχεία του πρόσφατου καλοκαιριού διαφαίνεται ότι ο τουρισμός θα μπορούσε πράγματι να αποτελέσει βασική παράμετρο της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου όλων των Ελλήνων. Η χώρα μας στο θέμα του τουρισμού έχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα αλλά και μειονεκτήματα.

Τα πλεονεκτήματά μας είναι συγκεκριμένα και σίγουρα δεν φτάνουν από μόνα τους. Είναι αυτό που λέμε «συνθήκες αναγκαίες», αλλά δεν είναι ικανές από μόνες τους για να έχουμε πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια τουριστική αγορά.

Η γεωγραφική μας τοποθεσία, η χωροταξική διαμόρφωση του τόπου, οι αρχαιολογικοί μας θησαυροί, η ιστορία μας, οι κλιματικές συνθήκες, η ελληνική κουζίνα, ο εξωστρεφής χαρακτήρας των Ελλήνων, καθώς και η νοοτροπία της φιλοξενίας είναι κάποια από τα πιο δυνατά μας χαρτιά που προσελκύουν εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο.

Η δουλειά της Πολιτείας είναι αφενός να επικοινωνήσει αποτελεσματικά το τουριστικό μας προϊόν ανά τον πλανήτη, υποδεικνύοντας και υπερθεματίζοντας τα πλεονεκτήματά μας, αφετέρου να αντιμετωπίσει εγκαίρως και επίσης αποτελεσματικά τα μειονεκτήματά μας.

Μέχρι τώρα εκτιμώ ότι από την Πολιτεία έχει γίνει αξιόλογη δουλειά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πολλά ζητήματα προς διερεύνηση και επίλυση. Αποτέλεσμα των δράσεων της Πολιτείας αλλά και του ιδιωτικού τομέα είναι ότι η χώρα μας πρωταγωνιστεί ως προορισμός στις εκθέσεις και στις έρευνες διεθνών οργανισμών με ιδιαίτερη βαρύτητα στην παγκόσμια κοινή γνώμη. Όλα καλά μέχρις εδώ.

Τα μειονεκτήματα μας όμως είναι σημαντικά και αν δεν φροντίσουμε να τα περιορίσουμε ή ακόμη και να τα εξαλείψουμε, το τουριστικό μας προϊόν νομοτελειακά θα φθαρεί και με χρονολογική μαθηματική ακρίβεια θα απαξιωθεί.

Αναφέρομαι στην περιορισμένη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, στις υποδομές μας, στην έλλειψη εκπαιδευμένου προσωπικού και σε ένα μέρος της νοοτροπίας μας, σε μια παθογένεια καιροσκοπισμού, που μπορεί να αποδειχτεί εντελώς αυτοκαταστροφική.

Η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αν και έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, πρέπει να συνεχιστεί, τονίζοντας προφανώς και άλλα πράγματα εκτός από τον ήλιο και τη θάλασσα.

Οι βασικές υποδομές αφορούν τη μετακίνηση, τη στέγαση, τη σίτιση και την περίθαλψη των επισκεπτών. Για να εξυπηρετηθούν οι όγκοι που επιθυμούμε και που είναι προβλέψιμοι για τα επόμενα χρόνια σημαντικές βελτιώσεις θα χρειαστούν σε όλους τους τομείς. Πρέπει η Πολιτεία να προβλέψει και να επενδύσει τόσο στην αναβάθμιση των υποδομών όσο και στην εκπαίδευση των εμπλεκομένων. Η πιο δύσκολη παράμετρος όμως, από αυτές που χρήζουν βελτίωσης, είναι αυτή της νοοτροπίας του καιροσκοπισμού και της εύκολης κερδοφορίας που μας ταλανίζει πολλά χρόνια τώρα. Η νοοτροπία του «ώχου καημένε», του «δεν βαριέσαι» και του «δος ημίν σήμερον» μας κυνηγάει, μας καταστρέφει και μας χαρακτηρίζει από τις παλιές «καλές» εποχές, όταν όλα ήταν εύκολα και πλούσια.

Λυπάμαι που είμαι εγώ που θα σας το πω αυτό, αλλά οι καιροί έχουν αλλάξει. Δεν υπάρχουν «χρυσές» κότες, δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα, ούτε εύκολες μακροχρόνιες κερδοφορίες, όπως νομίζαμε κάποτε. Όλα κρύβονται στις λεπτομέρειες, όπου πρέπει να δώσουμε σημασία – αυτές είναι που θα κάνουν τη διαφορά.

Η νοοτροπία αυτή επίσης βασίζεται στη λογική ότι ο επισκέπτης που θα «δαγκώσουμε» δεν θα μας επηρεάσει και τόσο γιατί του χρόνου θα έρθουν άλλοι. Αυτό είναι λάθος. Πρώτον, γιατί θέλουμε την επαναληπτικότητα των επισκεπτών. Στον ιδιωτικό τομέα είναι γνωστό ότι η προσέλκυση νέων πελατών είναι πολύ πιο ακριβή και χρονοβόρα από τη διατήρηση των υπαρχόντων. Και, δεύτερον, γιατί η διάχυση της πληροφορίας, οι επικοινωνίες και τα κοινωνικά δίκτυα είναι η επανάσταση των ημερών μας, κάνοντας όλες τις πληροφορίες να διαχέονται ανά τον πλανήτη σε χρόνο μηδέν.

Όπως οι ευχαριστημένοι επισκέπτες θα μας διαφημίσουν με λίγες φωτογραφίες και μερικά θετικά σχόλια στα κοινωνικά δίκτυα, οι δυσαρεστημένοι θα πέσουν επάνω μας με όλα αυτά που θεωρούν απαράδεκτα. Και δυστυχώς θα ακουστούν και θα μας βλάψουν, έστω κι αν αυτά που ισχυρίζονται δεν θα είναι ακριβώς έτσι.

Αλλαγή λοιπόν και αυστηροποίηση του νομικού πλαισίου που διέπει τις άμεσα εμπλεκόμενες επιχειρήσεις με τον τουρισμό και, επιτέλους, εφαρμογή των νόμων για να προστατευτεί ίσως το πιο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο αυτής της χώρας. Ένα περιουσιακό στοιχείο που επι της ουσίας μάς χαρίστηκε από τους προγόνους μας και από τη γεωγραφική μας θέση και που τόσα λίγα έχουμε κάνει στο παρελθόν για να το προστατεύσουμε και να το αναπτύξουμε.

Θεωρώ ότι η Πολιτεία, τελευταία τουλάχιστον, έχει αντιληφθεί το μέγεθος του πλεονεκτήματος αλλά και της ευθύνης που έχει. Είναι ευαισθητοποιημένη προς αυτές τις κατευθύνσεις, αλλά χρειάζεται περισσότερη δουλειά όχι μόνο στο ζήτημα των υποδομών αλλά και στο ζήτημα της νοοτροπίας μας, που είναι και το πιο δύσκολο από όλα.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ POLITICAL