Τουρισμός: Προβλέψεις, πλεονεκτήματα και προκλήσεις
Αναμφίβολα ο τουρισμός αποτέλεσε το μεγάλο μαξιλάρι της οικονομίας στα έτη της κρίσης και έναν πυλώνα για μια μελλοντική δυναμική ανάπτυξη.
Του: ΜΑΝΟΥ ΚΡΑΝΙΔΗ
Το 2022 αναμένεται, σύμφωνα με τις σημερινές προβλέψεις, κρατήσεις και πρώτα στοιχεία, να προσθέσει περίπου 15 δισ. ευρώ στην οικονομία ετησίως με μερίδιο 15% του ΑΕΠ και με δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Επίσης τη διετία 2019-2021, οι νέες επενδύσεις στον ευρύτερο κλάδο του τουρισμού είναι σημαντικές, με ένα σημαντικό ποσοστό τους να αφορούν κτιριακές ξενοδοχειακές υποδομές (κτίρια, ανακατασκευές, αγορές, δίκτυα, εξοπλισμός, κ.λπ.), οι οποίες αυξήθηκαν τα τελευταία δύο έτη κατά περίπου 230 ξενοδοχεία με αύξηση των έργων ανακαινίσεων και ανακατασκευών στην αγορά ακινήτων.
Άλλωστε το 2021 εξελίχθηκε για τον ελληνικό τουρισμό σε μια θετική χρονιά παρά την αβεβαιότητα. Οι δαπάνες έφτασαν τα 10 δισ. από 4 δισ., οι διανυκτερεύσεις κατοίκων εξωτερικού διπλασιάστηκαν. Φέτος αναμένεται άνοδος της δραστηριότητας, του τζίρου και των αφίξεων, τουλάχιστον όπως δείχνουν τα στοιχεία μέχρι σήμερα.
Η Ελλάδα είναι στο επίκεντρο της ξένης ζήτησης κυρίως λόγω των μεγάλων πλεονεκτημάτων της, δηλαδή της ατέλειωτης ακτογραμμής και των νησιών της, του υπέροχου καιρού, της εξαιρετικής εστίασης αλλά και πλέον των πολύ καλών ξενοδοχειακών υποδομών. Η σταθερότητα και η ασφάλεια της χώρας είναι επίσης σημαντικές, ενώ κρίσιμο είναι και το υψηλό επίπεδο δεξιοτήτων του απασχολούμενου προσωπικού. Δεν είναι τυχαίο ότι οι αφίξεις αναμένεται να ξεπεράσουν τα 20 εκατ. το 2022. Επίσης, και οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις έχουν ανοδική τάση τόσο στα μεγάλα αστικά κέντρα και τις αστικές παραθαλάσσιες περιοχές όσο και στα νησιά. Επιπλέον, οι μισθώσεις εξοχικών κατοικιών εξελίσσονται δυναμικά με μεγάλα ποσοστά κρατήσεων και μικρή διαθεσιμότητα.
Όμως η πορεία δεν είναι ανέφελη. Τα μεγάλα προβλήματα λειτουργίας είναι ήδη υπαρκτά. Το ενεργειακό και λειτουργικό κόστος έχει εκτοξευθεί για όλες τις μονάδες χωρίς ορατή λύση. Ακόμη υπάρχουν κενά στην κάλυψη των θέσεων εργασίας που απαιτείται να είναι υψηλότερης ποιότητας, καλύτερων προδιαγραφών και αμοιβών και δεν δικαιολογείται επαρκώς ότι υπάρχουν χιλιάδες κενά απασχόλησης. Η σύνδεση του τουρισμού με τους συναφείς τομείς πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγής είναι ένα σπουδαίο στοίχημα, αφού η τουριστική ζήτηση πρέπει να μεταφραστεί σε ελληνική παραγωγή. Ανοικτό, επίσης, παραμένει το μεγάλο ζήτημα αντοχής των βασικών υποδομών ύδρευσης, απορριμμάτων και ηλεκτρισμού των πόλεων και ειδικά των νησιών.
Ενώ ανοικτή είναι η πρόκληση της σταθερής διεύρυνσης της τουριστικής περιόδου, αφού ο τουρισμός 365 ημερών είναι εφικτός, μάλιστα με πολλές εναλλακτικές μορφές (γαστρονομικός, αρχαιολογικός, θρησκευτικός, πολιτιστικός, αγροτουρισμός, κ.λπ.). Σε αυτό το πλαίσιο, επίσης παραμένει η μεγάλη πρόκληση της ενίσχυσης του εσωτερικού τουρισμού. Τα ελληνικά νοικοκυριά, ειδικά μικρομεσαίων εισοδημάτων, δυσκολεύονται να καλύψουν τις διακοπές τους σε μια περίοδο μεγάλων προβλημάτων, με πρώτα το κόστος ενέργειας και τον γενικό πληθωρισμό.
Τα προγράμματα Κοινωνικού Τουρισμού και Τουρισμού για Όλους είναι θετικά και εποικοδομητικά, ειδικά για ανέργους και νοικοκυριά χαμηλών εισοδημάτων, όμως, η κυβέρνηση οφείλει να επεκτείνει τα κίνητρα για ενίσχυση του εσωτερικού τουρισμού, ειδικά και για τη μεσαία τάξη. Για αυτό είναι αναγκαίο η ελληνική κυβέρνηση να υλοποιήσει γενναία κίνητρα όπως η θέσπιση φορολογικής έκπτωσης τμήματος (πχ, μετακίνησης ή διαμονής) των τιμολογημένων εξόδων τουρισμού για τις ελληνικές οικογένειες, ειδικά τρίτεκνους και μεσαίων εισοδημάτων. Τέτοια κίνητρα είναι επένδυση και όχι έξοδα για το ελληνικό κράτος, αφού θα επιστρέψουν πίσω πολλαπλάσια στη δοκιμαζόμενη οικονομία και μέσω φόρων στο ελληνικό κράτος από τις πολλαπλάσιες και ποικίλες δαπάνες ενός ταξιδιού. Γιατί θα δώσουν την ευκαιρία στην ελληνική οικογένεια να επενδύσει για τις διακοπές της στην Ελλάδα και να λάβει επιτέλους μια άμεση φορολογική ωφέλεια.
Αναμφίβολα ο τουρισμός είναι μια ατμομηχανή της οικονομίας και η ισχυρή ζήτηση που ενδυναμώθηκε φέτος πρέπει να αξιοποιηθεί, ώστε να διατηρηθούν και να δημιουργηθούν βιώσιμες και ποιοτικές νέες θέσεις εργασίας. Απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση και στρατηγική βιώσιμη ανάπτυξης από την κυβέρνηση με νέα κίνητρα τόσο για τον τουρισμό 365 ημερών, εσωτερικό τουρισμό και την εσωτερική ζήτηση όσο και για σημαντικές επενδύσεις στη διεύρυνση των συμπληρωματικών τομέων πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγής στον τουριστικό κλάδο όπως αυτοί της διατροφής, του εξοπλισμού, των υλικών και των κατασκευών. Είναι εφικτό.
*Ο Μάνος Κρανίδης είναι Πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO Τεχνική Εταιρεία – Υπηρεσίες Μηχανικών – Διαχείριση Ακίνητων «KRAMA PROPERTY», μέλος Διοικητικού Συμβουλίου ΠΟΜΙΔΑ, www.kramaproperty.com
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ POLITICAL