Του Μιχάλη Ζορπίδη*

Σε μια περίοδο που η εσωτερική αγορά έχει «γονατίσει» στην κυριολεξία από την οικονομική κρίση και την πολυετή ύφεση μια βασική διέξοδος για τις επιχειρήσεις που θέλουν να επιζήσουν και να αναπτυχθούν είναι η διεύρυνση του χώρου επιρροής τους, δηλαδή οι πωλήσεις εκτός των συνόρων.

Παράλληλα, για να αντιστρέψει η Ελλάδα την οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα πρέπει τα επόμενα χρόνια όσο το δυνατόν μεγαλύτερο ποσοστό από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, δηλαδή από τον πλούτο που παράγει η χώρα, να οφείλεται στην εξωστρέφεια, δηλαδή στις εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Με ευρωπαϊκά δεδομένα αυτό το ποσοστό θα πρέπει να φτάσει και στην χώρα στο 50% του ΑΕΠ, κάτι εφικτό αν υπολογίσει κανείς ότι σε αυτό το κάδρο της εξωστρέφειας βασικές εικόνες – πέρα από την εξαγωγή προϊόντων και υπηρεσιών- είναι ο τουρισμός και η ναυτιλία. Δύο από τους πιο δυνατούς παραδοσιακά κλάδους της ελληνικής οικονομίας, που «εισάγουν» χρήμα.

Η εξωστρέφεια γενικότερα και οι εξαγωγές ειδικότερα είναι έννοιες που ακούγονται γοητευτικές, η υλοποίησή τους μπορεί να έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα, αλλά η εφαρμογή τους στην πράξη μόνο απλή υπόθεση δεν είναι. Χρειάζεται σύστημα, επιμονή και επένδυση σε χρόνο, ενέργεια και χρήμα. Σωστή στρατηγική, έξυπνες ιδέες, κατάλληλο μάρκετινγκ. Άρα εκπαίδευση και όραμα. Αν οι εξαγωγές μιας επιχείρησης μπορούσαν να δρομολογηθούν με τη συμμετοχή σε μία έκθεση ή σε μια επιχειρηματική αποστολή και τρία ή πέντε τετ α τετ με αντίστοιχες εταιρίες του εξωτερικού όλα θα ήταν εύκολα κι απλά. Μόνο που το «ότι αξίζει είναι δύσκολο» ισχύει εν προκειμένω απολύτως.

Στον παγκοσμιοποιημένο επιχειρηματικό ανταγωνισμό οι συμφωνίες κλείνονται με… αίμα και οι ελληνικές εταιρίες αυτή την περίοδο «πληρώνουν» την κακή φήμη της χώρας πολύ ακριβά.

Η εξωστρέφεια είναι βασική παράμετρος για την έξοδο της Ελλάδας από την οικονομική κρίση και την κατοχύρωση μιας υγιούς αναπτυξιακής διαδικασίας, αλλά οι εξαγωγές – όπως και οι επενδύσεις στο εξωτερικό – αφορούν πρώτα και πάνω απ’ όλα και απ’ όλους τις ίδιες τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Για να διασωθεί – αρχικά – και για να αναπτυχθεί – στη συνέχεια – ένας οικονομικός οργανισμός πρέπει να σωθούν και να αναπτυχθούν τα κύτταρά του, δηλαδή οι επιχειρήσεις. Για να μειωθεί η ανεργία στη χώρα πρέπει να αυξηθεί η απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα και για να μειωθούν τα ελλείμματα, εκτός από τις περικοπές, πρέπει να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα, δηλαδή πρέπει να υπάρξουν κερδοφόρες ιδιωτικές δραστηριότητες.

Παρά την άνοδο των εξαγωγών τα τελευταία χρόνια και τη βελτίωση της εξωστρέφειας η Ελλάδα ούτε παράγει προϊόντα περιζήτητα στο εξωτερικό, ούτε αποτελεί ελκυστικό προορισμό για ξένες παραγωγικές επενδύσεις. Είναι μια χώρα με πολύ χαμηλή ανταγωνιστικότητα, δηλαδή με οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον προβληματικό. Κι αυτό δεν αφορά – όπως ίσως νομίζουν κάποιοι – μόνο τους μεγάλους των επιχειρήσεων. Αφορά άμεσα και τους μικρομεσαίους, οι δουλειές των οποίων τροφοδοτούνται από το χρήμα που κυκλοφορεί στην αγορά και ακυρώνονται όταν αυτό το χρήμα δεν κινείται.

*Ο κ. Ζορπίδης είναι πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης