Πώς διαμορφώνονται τα επιδόματα- Τι αλλάζει στις αποδοχές ιδιωτικών και δημοσίων υπαλλήλων
Μεταξύ 5,0% και 7,5% θα διαμορφωθεί το ύψος των αυξήσεων στον κατώτατο μισθό και τις κύριες συντάξεις περίπου 1.300.000 συνταξιούχων που δεν έχουν προσωπική διαφορά, ενώ αυξήσεις λόγω κατάργησης της Εισφοράς Αλληλεγγύης και της Εισφοράς υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων θα δουν χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι με αποδοχές άνω των 1.000 ευρώ τον μήνα.
Του Λουκά Γεωργιάδη
Το περίγραμμα της εισοδηματικής πολιτικής του 2023 θα δώσει τον Σεπτέμβριο από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θα είναι ο πρώτος μετά από 13 χρόνια που θα υπογράψει αυξήσεις σε συνταξιούχους και Δημόσιο, καθώς αυτές είχαν «παγώσει» λόγω μνημονίων. Έχει προηγηθεί η διπλή αύξηση 2%+7,5% στους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα την 1η Ιανουαρίου και την 1η Μαΐου αντίστοιχα, ενώ έχει καταργηθεί η Εισφορά Αλληλεγγύης για τον ιδιωτικό τομέα από πέρυσι και αναμένεται να γίνει το ίδιο από την 01/01/2023 για δημόσιους υπαλλήλους και συνταξιούχους, που έχουν εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ. Οι τελικές αποφάσεις για το ύψος των αυξήσεων θα παρθούν προς το τέλος του έτους και θα προκύψουν από το άθροισμα του 50% του πληθωρισμού του 2022 και του 50% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τον νόμο, τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας στο εξής μπορούν να καθορίζουν το ύψος των αυξήσεων στους μισθούς και τις συντάξεις με βάση τον μαθηματικό τύπο που λαμβάνει υπ’ όψιν το άθροισμα του 50% του ετήσιου πληθωρισμού και επίσης του 50% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της προηγούμενης χρονιάς.
Τα επικρατέστερα σενάρια
Με βάση τα επικρατέστερα σενάρια, φέτος η ανάπτυξη αναμένεται να διαμορφωθεί μεταξύ 5% και 6% και ο μέσος πληθωρισμός μεταξύ 8% και 9%. Αυτό σημαίνει ότι θεωρητικά το ελάχιστο ποσοστό αύξησης θα κινείται στο 6,5% και το ανώτατο στο 7,5%. Ωστόσο, δεν αποκλείεται για «ειδικούς λόγους» οι αυξήσεις να διαμορφωθούν κοντά στο 5%, κυρίως στις συντάξεις, προκειμένου να μην υπάρξει υπέρμετρη δημοσιονομική επιβάρυνση.
Σημαντικές αυξήσεις
Σημαντικές αυξήσεις αναμένουν 1.300.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι έχουν αρνητική προσωπική διαφορά, δηλαδή λαμβάνουν κανονικά τις κύριες συντάξεις που δικαιούνται, μετά τον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου το 2016.
Η συγκεκριμένη κατηγορία αναμένεται να λάβει «καθαρές» αυξήσεις στις μεικτές μηνιαίες αποδοχές, οι οποίες θα κυμαίνονται μεταξύ 5% και 7,5%, σύμφωνα με τα ποσοστά που προαναφέρθηκαν, ανάλογα με τα βασικά σενάρια. Πέρα από τους 1.300.000 συνταξιούχους που θα λάβουν… ατόφιο το ποσοστό της αύξησης, υπάρχουν τουλάχιστον άλλες 300.000-400.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι θα καλύψουν την προσωπική διαφορά που έχουν σήμερα ή θα δουν και μικρή αύξηση στις μηνιαίες αποδοχές τους.
Ενδεικτικά παραδείγματα:
· Αν ένας συνταξιούχος λαμβάνει σήμερα κύρια σύνταξη 4% υψηλότερη από την κανονική που προκύπτει με τον νόμο Κατρούγκαλου και το τελικό ποσοστό της εισοδηματικής αύξησης από την 01/01/2023 διαμορφωθεί στο 5%, τότε θα υπάρξει πραγματική αύξηση στις μηνιαίες αποδοχές του κατά 1%.
· Αν ένας συνταξιούχος λαμβάνει 5% υψηλότερη κύρια σύνταξη από αυτήν που δικαιούται και η τελική αύξηση, βάσει εισοδηματικής πολιτικής, διαμορφωθεί στο 7,5%, τότε θα δει και αυτός πραγματική αύξηση 2,5% στις μηνιαίες αποδοχές του.
· Συνταξιούχος με υψηλότερη κύρια σύνταξη 2% σε σχέση με αυτήν που θα έπρεπε να λαμβάνει, σύμφωνα με το σενάριο της αύξησης 5%, θα λάβει πραγματική αύξηση στις αποδοχές του κατά 3%, ενώ, αν η εισοδηματική πολιτική διαμορφωθεί στο 7%, θα λάβει πραγματική αύξηση 5% στη σύνταξή του.
· Συνταξιούχος με αποδοχές υψηλότερες κατά 6% σε σχέση με την κύρια σύνταξη που θα έπρεπε να λαμβάνει, αν πάρει αύξηση 5%, τότε θα πρέπει να περιμένει το 2024, για να δει πραγματική αύξηση των αποδοχών του, με βάση την τότε εισοδηματική πολιτική. Με βάση το σενάριο της αύξησης 7%, τότε θα δει πραγματική αύξηση αποδοχών κατά 1% από την 01/01/2023.
Πέραν των προαναφερόμενων αυξήσεων, όσοι λαμβάνουν συντάξεις άνω των 12.000 ευρώ ετησίως, θα δουν ελαφρώς αυξημένα ποσά, καθώς από την 01/01/2023 καταργείται η Εισφορά Αλληλεγγύης, η οποία έχει ήδη καταργηθεί για τους εργαζομένους και τους επαγγελματίες του ιδιωτικού τομέα, από πέρυσι.
Κατώτατος και τριετίες
Η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ δηλαδή στα επίπεδα προ μνημονίου, αποτελεί κατ’ αρχάς ειλημμένη απόφαση για τον πρωθυπουργό, ωστόσο, λόγω υψηλότερης ανάπτυξης και πληθωρισμού, μπορεί να υπάρξει θετική έκπληξη της τελευταίας στιγμής, αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι οι εκλογές θα γίνουν την προσεχή άνοιξη.
Ειδικότερα:
1. Η αύξηση του κατώτατου μισθού από τα 713 στα 751 ευρώ ισοδυναμεί με ποσοστιαία διαφορά 5,3%. Στην περίπτωση που το άθροισμα του 50% του πληθωρισμού και του 50% του ΑΕΠ διαμορφώσει το τελικό ποσοστό στο 6,5%, τότε ο κατώτατος μισθός θα ανέλθει στα 760 ευρώ. Αν το τελικό ποσοστό της αύξησης διαμορφωθεί στο 7,5%, όπως τον περασμένο Μάιο, τότε ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί στα 766,48 ευρώ (μεικτά). Σήμερα υπολογίζεται ότι, με βάση τον κατώτατο μισθό, αμείβονται τουλάχιστον 720.000 άτομα.
2. Η δυνητική αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 5,0%-7,5%, από 01/01/2023, θα οδηγήσει σε αύξηση των μηνιαίων αποδοχών και με βάση τις τριετίες και το επίδομα γάμου που λαμβάνουν οι δικαιούχοι.
Έτσι:
· Για μισθωτό με προϋπηρεσία 3-6 χρόνια, ο νέος μισθός θα κυμανθεί μεταξύ 823,52 και 843,12 ευρώ, από 784.30 ευρώ σήμερα. Αν προστεθεί και το επίδομα γάμου 10%, τότε θα ανέλθει μεταξύ 905,87 και 927,43 ευρώ, από 862,73 ευρώ που είναι σήμερα.
· Για μισθωτό με προϋπηρεσία 6-9 χρόνια, ο νέος μισθός θα κυμανθεί από 898,38 έως 919,77 ευρώ, από 855.60 ευρώ σήμερα. Με το επίδομα γάμου 10% οι μεικτές μηνιαίες αποδοχές του θα κυμαίνονται μεταξύ 988,21 και 1.011,74 ευρώ, έναντι 941,16 ευρώ σήμερα.
· Για προϋπηρεσία άνω των 9 ετών, ο νέος μισθός θα είναι μεταξύ 973,25 και 996,42 ευρώ, από 926,90 ευρώ, ενώ με το επίδομα γάμου θα ανέλθει σε 1.070,57-1.096,06 ευρώ, από 1.019,59 ευρώ σήμερα.
3. Για τους εργατοτεχνίτες, το ημερομίσθιο με αυξήσεις 5,0%-7,5% θα διαμορφωθεί ως εξής:
· Για προϋπηρεσία έως 3 χρόνια, μεταξύ 36,79 και 37,66 ευρώ, από 35,04 ευρώ σήμερα.
· Για προϋπηρεσία 3-6 έτη, μεταξύ 38,46-39,37 ευρώ, από 36,63 ευρώ σήμερα.
· Για προϋπηρεσία 6-9 έτη, θα αυξηθεί μεταξύ 40,14 και 41,10 ευρώ από 38,23 ευρώ σήμερα.
· Για προϋπηρεσία 9-12 έτη, θα ανέλθει μεταξύ 41,81 και 42,80 ευρώ, από 39,82 ευρώ σήμερα.
· Για προϋπηρεσία 12-15 έτη, θα ανέλθει μεταξύ 43,48 και 44,52 ευρώ, από 41,41 ευρώ σήμερα.
· Για προϋπηρεσία 15-18 χρόνια, θα ανέλθει μεταξύ 45,15 και 46,23 ευρώ, από 43,00 ευρώ σήμερα.
Πόσο θα «ανέβουν» τα επιδόματα
Η αύξηση του βασικού μισθού θα οδηγήσει και σε αντίστοιχες αυξήσεις των βασικών επιδομάτων ανεργίας, καθώς και των αντίστοιχων βοηθημάτων που συνδέονται με αυτό.
Ειδικότερα, με βάση τα σενάρια για αυξήσεις 5,0%-7,5%, το ύψος των επιδομάτων και βοηθημάτων θα διαμορφωθεί ως εξής:
1. Το επίδομα ανεργίας, από τα 438,39 ευρώ σήμερα, θα ανέλθει στα 460,31-471,27 ευρώ.
2. Το Ειδικό Βοήθημα Λήξης Ανεργίας, από 227,51 ευρώ, θα αυξηθεί στα 238,88-244,57 ευρώ.
3. Το Ειδικό Βοήθημα Τρίμηνης Παραμονής στα μητρώα του ΟΑΕΔ, αλλά και το Ειδικό Βοήθημα για όσους εξέτισαν ποινές φυλάκισης, από τα 262,15 ευρώ, θα αυξηθεί μεταξύ 275,26 και 281,81 ευρώ.
4. Το Ειδικό Επίδομα Επίσχεσης Εργασίας ή Διακοπής Εργασιών (αντιστοιχεί σε 20 ημερομίσθια ανεργίας), από τα 350,02 σήμερα, θα διαμορφωθεί μεταξύ 367,52 και 376,27 ευρώ.
5. Το Ειδικό Εποχικό Βοήθημα των οικοδόμων, από τα 824,50 ευρώ σήμερα, θα αυξηθεί μεταξύ 865,73 και 886,34 ευρώ.
Αύξηση μισθών στο Δημόσιο
Έμμεση αύξηση μισθού και σύνταξης λόγω κατάργησης της Εισφοράς Αλληλεγγύης και της Εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων θα έχουν, από την 01/01/2023, οι δημόσιοι υπάλληλοι.
Ειδικότερα, για τη συντριπτική πλειονότητα που έχουν ετήσια εισοδήματα από 13.000 έως 30.000 ευρώ, το ετήσιο όφελος ανέρχεται σε 22-676 ευρώ, ή μηνιαίως από 1,83-56.33 ευρώ. Επιπλέον, η κατάργηση της Εισφοράς 1% για το ΤΠΔΥ σημαίνει ότι με ετήσιο εισόδημα 9.000 ευρώ προκύπτει αύξηση μισθού 90 ευρώ ετησίως ή 7,5 ευρώ μηνιαίως, ενώ, για ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ, το ετήσιο όφελος είναι 300 ευρώ και το μηνιαίο 25 ευρώ. Άρα, ένας δημόσιος υπάλληλος με ετήσιο εισόδημα 18.000 ευρώ ή 1.500 ευρώ μηνιαίως, θα δει αύξηση λόγω της κατάργησης των δύο εισφορών, κατά 312 ευρώ ή 27,66 ευρώ μηνιαίως. Συνεπώς ο μεικτός μισθός του, από τα 1.500 ευρώ, θα αυξηθεί στα 1.527,66 ευρώ, σημειώνοντας έμμεση ποσοστιαία αύξηση 1,8%.
Το αντίστοιχο όφελος ισχύει και για τους συνταξιούχους του Δημοσίου, με βάση το ετήσιο εισόδημα, εφόσον αυτό είναι μεγαλύτερο από 12.000 ευρώ.
