Γράφει ο Παναγιώτης Γεωργιάδης*
Η περίοδος των θερινών εκπτώσεων αποτελεί για πολλούς καταναλωτές ευκαιρία για αγορές σε καλύτερες τιμές. Ωστόσο, πίσω από τις προσφορές και τις μεγάλες εκπτώσεις, δεν λείπουν οι παραπλανητικές πρακτικές και οι καταχρηστικές συμπεριφορές. Οι καταναλωτές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και ενημερωμένοι, προκειμένου να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους και να πραγματοποιήσουν έξυπνες, συμφέρουσες και ασφαλείς αγορές.
Τι προβλέπει η νομοθεσία για τις εκπτώσεις
Σύμφωνα με τον Νέο Κώδικα Δεοντολογίας (ΥΑ 66877/30-8-2024) και το Νόμο 5111/2024 για την προστασία των καταναλωτών, οι καταστηματάρχες και οι λοιποί προμηθευτές οφείλουν να αναγράφουν ρητά την προγενέστερη τιμή κάθε προϊόντος για το οποίο ανακοινώνεται έκπτωση. Ως προγενέστερη τιμή θεωρείται η χαμηλότερη τιμή που είχε εφαρμοστεί τις τελευταίες 30 ημέρες πριν από την πρώτη έκπτωση (δηλαδή πριν τις 14 Ιουλίου).
Η έκπτωση μπορεί να παρουσιαστεί με τρεις τρόπους, υπό την προϋπόθεση ότι συνοδεύεται από την παλαιά τιμή:
• Ποσοστό έκπτωσης (π.χ. «20%»)
• Ποσό έκπτωσης (π.χ. «10€ φθηνότερα»)
• Αναγραφή νέας και παλαιάς τιμής (π.χ. «τώρα 50€, πριν 100€»)
Οι καταναλωτές έχουν κάθε δικαίωμα να γνωρίζουν αν μια έκπτωση είναι πραγματική ή παραπλανητική.
Οδηγίες για έξυπνες και ασφαλείς αγορές
Το Νέο ΙΝΚΑ προτείνει στους καταναλωτές να τηρούν μερικές βασικές οδηγίες:
1. Προϋπολογίστε πριν ψωνίσετε. Καθορίστε τι χρειάζεστε και πόσα μπορείτε να διαθέσετε, ώστε να μην παρασυρθείτε από την αφθονία των προσφορών.
2. Κάντε έρευνα αγοράς. Σημειώστε από πριν τιμές και χαρακτηριστικά προϊόντων που σας ενδιαφέρουν, ώστε να γνωρίζετε αν η έκπτωση είναι πραγματική.
3. Αγορά με βάση τις ανάγκες, όχι την έκπτωση. Εξετάστε αν το προϊόν ανταποκρίνεται στις ανάγκες σας και όχι απλώς αν έχει μειωμένη τιμή. Ελέγξτε κριτικές και αξιολογήσεις.
4. Αξιοποιήστε το διαδίκτυο. Συγκρίνετε τιμές, αναζητήστε εναλλακτικά προϊόντα και δείτε αξιολογήσεις πριν την αγορά.
5. Γνωρίστε την πολιτική επιστροφών. Στα φυσικά καταστήματα δεν υπάρχει υποχρέωση αποδοχής επιστροφών. Στις ηλεκτρονικές αγορές, ισχύει δικαίωμα υπαναχώρησης εντός 14 ημερών.
Δικαιώματα του καταναλωτή – Τι να γνωρίζετε
Οι καταναλωτές προστατεύονται από σειρά διατάξεων που πρέπει να γνωρίζουν και να διεκδικούν:
• Νόμιμη εγγύηση 2 ετών για καινούρια προϊόντα (σε φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα).
• Δικαίωμα σε δωρεάν επισκευή ή αντικατάσταση αν το προϊόν είναι ελαττωματικό ή παραπλανητικά διαφημισμένο.
• Ο πωλητής οφείλει να σας παρέχει όλες τις πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά του προϊόντος, την τελική τιμή, τους όρους πληρωμής, παράδοσης και την πολιτική παραπόνων.
Ιδιαίτερη προσοχή στις ηλεκτρονικές αγορές
Κατά τις online αγορές, οι καταναλωτές οφείλουν να ελέγχουν:
• Τα πλήρη στοιχεία της επιχείρησης (επωνυμία, έδρα, ΑΦΜ, στοιχεία επικοινωνίας).
• Την πολιτική επιστροφών και υπαναχώρησης, τη χρονική διάρκεια και τους όρους.
• Την τελική τιμή του προϊόντος, μαζί με πρόσθετες χρεώσεις (π.χ. μεταφορικά, αντικαταβολή, ΦΠΑ).
Τι μπορείτε να κάνετε αν θιγούν τα δικαιώματά σας
Σε περίπτωση που παρατηρήσετε παραβιάσεις της νομοθεσίας ή παραπλανητικές πρακτικές, μπορείτε να απευθυνθείτε:
1. Στη Γενική Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή. Τηλέφωνο: 1520 ή ηλεκτρονικά μέσω της διαθέσιμης φόρμας καταγγελίας
2. Στον Συνήγορο του Καταναλωτή (www.synigoroskatanaloti.gr)
3. Σε πιστοποιημένες Ενώσεις Καταναλωτών, όπως το Νέο ΙΝΚΑ που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, το οποίο παρέχει δωρεάν ενημέρωση και καθοδήγηση στους πολίτες για την προάσπιση των δικαιωμάτων τους.
Συμπερασματικά
Η περίοδος των εκπτώσεων δεν σημαίνει και έκπτωση στα δικαιώματά μας. Με λίγη προσοχή, σωστή ενημέρωση και επίγνωση της νομοθεσίας, οι καταναλωτές μπορούν να επωφεληθούν πραγματικά και με ασφάλεια.
* Ο Παναγιώτης Γεωργιάδης, είναι δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω, Εκπρόσωπος και Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων του Νέου Ινστιτούτου Καταναλωτών (Ν.ΙΝΚΑ) με έδρα την Θεσσαλονίκη στην οδό Καζαντζάκη 4, ΤΚ 546 27 Τηλ.: 231 043 1111, https://www.newinka.org, e-mail: [email protected]
*Από την έντυπη «Karfitsa», αρ. φύλλου 1.089/19.07.2025.
