Σαν σήμερα, στις 27 Ιουνίου 2015, λίγο πριν τα μεσάνυχτα, ο τότε Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας απηύθυνε δραματικό διάγγελμα στον ελληνικό λαό, ανακοινώνοντας την πρόθεσή του να προχωρήσει σε δημοψήφισμα. Το ερώτημα αφορούσε την αποδοχή ή απόρριψη των όρων που είχαν προτείνει οι θεσμοί (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΕΚΤ, ΔΝΤ) για τη συνέχιση της δανειακής σύμβασης της χώρας.
Η αιφνιδιαστική αυτή απόφαση ήρθε εν μέσω σκληρών διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες, και οδήγησε άμεσα σε κλείσιμο των τραπεζών, επιβολή capital controls και μεγάλη αβεβαιότητα τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς.
Μέσα σε μόλις επτά ημέρες, στις 5 Ιουλίου 2015, το δημοψήφισμα διεξήχθη υπό πρωτοφανείς συνθήκες.
Η ψήφος που δεν εφαρμόστηκε ποτέ και έφερε ρήξεις στον ΣΥΡΙΖΑ
Το «Όχι» επικράτησε με 61,31%, έναντι 38,69% του «Ναι», στέλνοντας ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα, που όμως δεν μετουσιώθηκε σε αντίστοιχη πολιτική πράξη: λίγες μέρες αργότερα, η κυβέρνηση υπέγραψε νέο, τρίτο μνημόνιο, γεγονός που προκάλεσε εσωκομματικές ρήξεις και την παραίτηση του τότε Υπουργού Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη.
Δέκα χρόνια μετά, το δημοψήφισμα του 2015 παραμένει μια από τις πιο αμφιλεγόμενες στιγμές της μεταπολίτευσης: για κάποιους ήταν πράξη δημοκρατικής κυριαρχίας, για άλλους ένας ελιγμός χωρίς ουσία. Σε κάθε περίπτωση, ήταν ένα σημείο καμπής στην πρόσφατη ελληνική ιστορία — και μια βραδιά που κανείς δεν ξέχασε.