Με αφορμή το αποκαλυπτικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» σχετικά με τον σχεδιασμό έξι εργοστασίων καύσης απορριμμάτων από την Κυβέρνηση και τις τεράστιες οικονομικές υποχρεώσεις που θα μετακυληθούν στους ΟΤΑ, ο Βουλευτής Κοζάνης και τέως προεδρος της ΚΕΔΕ, Πάρις Κουκουλόπουλος, άσκησε δριμεία κριτική από το βήμα της Βουλής, καταγγέλλοντας έλλειψη διαφάνειας και αποκλεισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Τι αποκαλύπτει η «Καθημερινή» για τα 6 εργοστάσια
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τα εργοστάσια προβλέπεται να κατασκευαστούν σε:
- Αττική (2 μονάδες)
- Κεντρική Μακεδονία
- Θεσσαλία
- Ήπειρο
- Δυτική Μακεδονία (Κοζάνη)
Το κόστος για τους δήμους -και τελικά για τους πολίτες- είναι τεράστιο:
- Για να θεωρηθεί οικονομικά βιώσιμο ένα τέτοιο εργοστάσιο, απαιτούνται περίπου 200.000 τόνοι απορριμμάτων ετησίως, κάτι που σημαίνει ότι θα συγκεντρώνονται από 3-4 Περιφέρειες.
- Η οικονομική σύμβαση προβλέπει ότι οι Δήμοι θα πληρώνουν από 120 έως 200 ευρώ/τόνο για να παραδώσουν τα απορρίμματά τους στους Αναδόχους.
- Τα εργοστάσια αυτά, με τη μορφή ΣΔΙΤ ή ιδιωτικών επενδύσεων, θα παράγουν ενέργεια, την οποία θα πωλούν στην αγορά, ενώ οι πολίτες θα επιβαρύνονται διπλά: τόσο μέσω των δημοτικών τελών όσο και μέσω της τιμής του ρεύματος.
Σημειώνουμε ότι όπως αποκαλύφθηκε το σχέδιο διαμορφώθηκε σε κλειστή εκδήλωση όπου συμμετείχαν οι εταιρείες ΔΕΗ, ΤΕΡΝΑ, Ακτωρ, Motor Oil, Metlen και Μεσόγειος.
Ο Κουκουλόπουλος ζητά απαντήσεις
Με φόντο αυτές τις αποκαλύψεις, ο Πάρις Κουκουλόπουλος κάλεσε τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος, κ. Τσάφο, να απαντήσει:
- Υπάρχει σχέδιο και μελέτη;
- Ποιες μέθοδοι καύσης εξετάζονται;
- Υπάρχει έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση;
- Έχουν ερωτηθεί οι Δήμοι και οι Περιφέρειες για τη χωροθέτηση;
Ο Υφυπουργός παραδέχτηκε ότι η καύση απορριμμάτων αποτελεί στρατηγικό στόχο της Κυβέρνησης, αλλά παρέμεινε αόριστος, δηλώνοντας πως το σχέδιο βρίσκεται ακόμη «σε στάδιο γενικού σχεδιασμού». Ωστόσο, δεν διέψευσε καμία από τις αποκαλύψεις.
«Μακριά από τη ΔΙΑΔΥΜΑ, μακριά από τη διαφάνεια»
Ο κ. Κουκουλόπουλος τόνισε πως η Δυτική Μακεδονία έχει αναπτύξει ένα από τα πιο σύγχρονα και επιτυχημένα μοντέλα διαχείρισης απορριμμάτων μέσω της ΔΙΑΔΥΜΑ, με καθοριστική συμμετοχή των Δήμων. Αντιπαρέβαλε το συμμετοχικό μοντέλο της ΔΙΑΔΥΜΑ με τον τρέχοντα κυβερνητικό σχεδιασμό, όπου:
- Οι Δήμοι παρακάμπτονται πλήρως
- Οι πολίτες δεν ενημερώνονται
- Και οι εργολάβοι εμφανίζονται ήδη «ενεργοί», χωρίς προηγούμενη αδειοδότηση
Το οικονομικό μοντέλο: πλήρης μετακύλιση κόστους
Ο Βουλευτής Κοζάνης καυτηρίασε και την οικονομική διάσταση, όπως αυτή αποκαλύπτεται στη Καθημερινή, σημειώνοντας ότι:
- Οι Δήμοι θα υποχρεώνονται να παραδίδουν απορρίμματα στους εργολάβους και να τους πληρώνουν.
- Οι πολίτες θα πληρώνουν ξανά το ρεύμα που θα παράγεται από τα σκουπίδια τους.
- Το Κράτος θα παρέχει πρόσθετες επιδοτήσεις, καθώς οι μονάδες αυτές θα αντιμετωπίζονται με το καθεστώς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
«Ποια δημόσια πολιτική περιλαμβάνει διπλή και τριπλή επιβάρυνση για τους ίδιους πολίτες, χωρίς καμία θεσμική διαβούλευση;», αναρωτήθηκε χαρακτηριστικά.
Ο Υφυπουργός, κλείνοντας, άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, παραπέμποντας στο μέλλον για «το οικονομικό μοντέλο, τους Αναδόχους και τις συζητήσεις με τους εμπλεκόμενους φορείς». Έφτασε, μάλιστα, στο σημείο να δηλώσει ότι η καύση δεν αποτελεί αρμοδιότητα διαχείρισης απορριμμάτων, προκαλώντας νέα ερωτήματα για το πώς θα ασκείται η πολιτική απορριμμάτων χωρίς τους ΟΤΑ.
Η «Καθημερινή» έθεσε τη μελέτη υπόψη του Αχιλλέα Πληθάρα, υπεύθυνου «αποτυπώματος» στην περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς.
Όπως επεσήμανε ο κ. Πληθάρας «Βλέποντας πίσω από τις γραμμές της μελέτης σκοπιμότητας διαπιστώνουμε ότι η καύση προορίζεται να καταστεί έως το 2030 η κύρια μέθοδος διαχείρισης των απορριμμάτων της χώρας με επικίνδυνες συνέπειες και ενάντια στο δημόσιο συμφέρον», εκτιμά.
«Αν τελικά ευοδωθούν τα σχέδια για την κατασκευή μονάδων καύσης, με σιγουριά καταλήγουμε στην εξής πορεία έως το 2050: Κάκιστη διαλογή στην πηγή, ιδίως στη διαλογή οργανικών αποβλήτων, που οδηγεί σε χαμηλής ποιότητας ανακυκλώσιμα υλικά στις μονάδες επεξεργασίας, που οδηγεί σε χαμηλή ανάκτηση ανακυκλώσιμων, άρα σε τεράστιες ποσότητες υπολειμμάτων που θα οδηγούνται στις μονάδες καύσης με καταβολή ενός εξαντλητικού gate fee».
Ο κ. Πληθάρας θεωρεί ότι τα οικονομικά δεδομένα της μελέτης, που τεκμηριώνουν τη βιωσιμότητά της, πάσχουν. «Υπάρχουν πολλά λάθη στο σκεπτικό δημιουργίας μονάδων καύσης, ας επικεντρωθούμε μόνο σε κάποια οικονομικά δεδομένα που θα έπρεπε να προβληματίσουν όλους τους εμπλεκομένους και τους πολίτες. Η μελέτη σκοπιμότητας υποεκτιμά το κόστος κατασκευής και λειτουργίας των μονάδων καύσης, αλλά ακόμη και έτσι καταλήγει σε εκτιμήσεις για gate fee, που δεν θα πέσει κάτω από τα 110 ευρώ ανά τόνο σκουπιδιών. Η μελέτη δεν λαμβάνει καν υπόψη το κόστος που θα επωμιστούν από το 2030 οι μονάδες καύσης ανά την Ε.Ε. λόγω της συμμετοχής τους στο σύστημα εμπορίας ρύπων, πράγμα που θα εκτινάξει το gate fee σε τιμές όχι κάτω από 200-250 ευρώ/τόνο. Σαν να μην έφτανε αυτό, η μελέτη προβλέπει επιδότηση στον παραγόμενο ηλεκτρισμό της τάξης των 88 ευρώ ανά παραγόμενη MWh, που μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει τα 155 ευρώ. Οι ΑΠΕ δεν απολαμβάνουν τέτοιες επιδοτήσεις, όμως υπάρχουν σκέψεις για παχυλή πριμοδότηση σε μια βρώμικη μέθοδο παραγωγής ηλεκτρισμού, που συντελεί στη διόγκωση της κλιματικής κρίσης. Κι όλα αυτά με συμβόλαια που θα περιλαμβάνουν εγγυημένες ποσότητες gate fee και εγγυημένη τιμή πώλησης ηλεκτρισμού έως τουλάχιστον το 2050, μετακυλίοντας το κόστος στους πολίτες. Πραγματικά ανήκουστο».
Σύμφωνα με τον κ. Πληθάρα, η «ενεργειακή αξιοποίηση» απορριμμάτων δεν πρέπει να προχωρήσει. «Η πολιτεία πρέπει να εξηγήσει στους πολίτες γιατί αδυνατεί να φέρει αποτελέσματα στην πρόληψη, στην επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση και γιατί σχεδιάζει εν κρυπτώ μεθόδους που δεν συνάδουν με την προστασία του περιβάλλοντος και την κυκλική οικονομία. Πρέπει να εξηγήσει στην Κομισιόν γιατί εν έτει 2025 στρέφεται προς την καύση, όταν η τάση στην Ε.Ε. είναι αντίστροφη», καταλήγει.
Δείτε το σχετικό βίντεο της συζήτησης στη Βουλή: https://youtu.be/bQt-UiYEQfk
* Φωτογραφία αρχείου.
