Όταν ένας στους τρεις νεκρούς στην άσφαλτο είναι αναβάτης δικύκλου, όταν η ζώνη ασφαλείας παραμένει “προαιρετική” και το κινητό τηλέφωνο είναι πια προέκταση του τιμονιού, τότε το πρόβλημα δεν είναι στα όρια – τα έχει ξεπεράσει.
Η χώρα μας παραμένει στις πρώτες θέσεις της Ε.Ε. σε θανάτους από τροχαία. Το 2024, 665 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας, που κατατέθηκε στη Βουλή από τον αναπληρωτή Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνο Κυρανάκη, επιχειρεί μια δομική επανεκκίνηση της οδικής κουλτούρας, με ρεαλισμό, τεχνολογία και αυστηρότητα.
Υποτροπή = συστηματικός κίνδυνος
Η πιο βαθιά τομή του νέου ΚΟΚ είναι η θεσμοθέτηση της υποτροπής. Για πρώτη φορά, οι επαναλαμβανόμενες παραβάσεις δεν θα αντιμετωπίζονται μεμονωμένα αλλά σωρευτικά, με προοδευτικά αυξανόμενες ποινές.
Η λογική είναι σαφής: άλλο η παράλειψη, άλλο η εμμονή στην παρανομία. Οι συνήθεις ύποπτοι του τιμονιού δεν θα περνούν ατιμώρητοι – ούτε θα επανέρχονται σαν να μη συνέβη τίποτα. Οι ποινές θα αυξάνονται και σε χρήμα και σε διοικητικές κυρώσεις, με αφαίρεση διπλώματος, ακόμη και ποινικές διώξεις σε σοβαρές περιπτώσεις.
Το κινητό σκοτώνει – και τιμωρείται αναλόγως
Η χρήση κινητού κατά την οδήγηση εξελίσσεται σε σιωπηλό δολοφόνο. Η Ελλάδα εμφανίζει τριπλάσιο ποσοστό χρήσης κινητού σε σχέση με την Ε.Ε. Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο σκληραίνει αποφασιστικά:
- Πρόστιμα έως 4.000 ευρώ στη δεύτερη υποτροπή
- Αφαίρεση διπλώματος έως και 8 έτη
- Ποινική δίωξη σε περίπτωση πρόκλησης ατυχήματος
Δεν είναι ατύχημα να γράφεις μήνυμα ενώ οδηγείς. Είναι εγκληματική αμέλεια – και πλέον, έτσι θα αντιμετωπίζεται.
Μηδενική ανοχή στο αλκοόλ
Ένα στα τέσσερα θανατηφόρα τροχαία σχετίζεται με κατανάλωση αλκοόλ. Ο νέος ΚΟΚ δεν συγχωρεί πλέον την «απροσεξία»:
- Πρόστιμα 1.000 – 4.000 ευρώ
- Αφαίρεση διπλώματος έως 10 χρόνια
- Υποχρεωτική ακινητοποίηση του οχήματος και φύλαξη
- Ποινικές συνέπειες για σοβαρή μέθη
Η οδήγηση υπό την επήρεια δεν είναι αμέλεια. Είναι απειλή κατά της κοινωνίας.
Κράνος και ζώνη: θέμα ζωής, όχι επιλογής
Η μη χρήση ζώνης και κράνους παραμένει σοκαριστικά διαδεδομένη. Οι νέες ρυθμίσεις επιβάλλουν κυρώσεις και στους συνεπιβάτες. Από τη δεύτερη υποτροπή, ο οδηγός χάνει το δίπλωμά του για ένα έτος.
Η οδική ασφάλεια δεν είναι ατομικό δικαίωμα. Είναι συλλογική ευθύνη.
Ταχύτητα: η ρουτίνα που σκοτώνει
Οι 338.000 παραβάσεις ταχύτητας το 2024 δείχνουν πως η υπερβολή στο γκάζι είναι νόρμα και όχι εξαίρεση. Ο νέος ΚΟΚ:
- Θεσπίζει όριο 30 χλμ/ώρα σε πόλεις
- Επιβάλλει διοικητικές και ποινικές ποινές
- Σε περιπτώσεις άνω των 200 χλμ/ώρα, το πρόστιμο φτάνει τα 8.000 ευρώ και η στέρηση διπλώματος τα 4 χρόνια
Ράμπες ΑμεΑ: αν αγνοείς, αποκλείεις
Η παράνομη στάθμευση σε ράμπες, διαβάσεις και γωνίες τιμωρείται πλέον με πρόστιμα έως 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για ένα έτος. Το μήνυμα του νέου ΚΟΚ είναι σαφές: η προσβασιμότητα δεν είναι προαιρετική, είναι δικαίωμα.
Προτεραιότητα στα ΜΜΜ: η πόλη πρέπει να κινείται
Οι λεωφορειολωρίδες αποκτούν πραγματική ισχύ. Η κυκλοφορία ιδιωτικών οχημάτων, ακόμη και ελεύθερων ταξί, απαγορεύεται, εκτός εξαιρέσεων. Τα πρόστιμα αυστηροποιούνται για κάθε παράβαση, με στόχο την αξιοπιστία και ταχύτητα των δημόσιων μεταφορών.
Ψηφιακός έλεγχος – τεχνολογία κατά της παραβατικότητας
Ο νέος ΚΟΚ συνοδεύεται από ψηφιακές υποδομές ελέγχου, διασύνδεση με Τροχαία, κάμερες, μητρώα παραβατών. Παράλληλα, προβλέπεται επανεκκίνηση της κυκλοφοριακής αγωγής με στόχο την αλλαγή κουλτούρας.
Οδική ευθύνη = κοινωνική ευθύνη
Η νομοθέτηση από μόνη της δεν αρκεί. Η πρόκληση είναι η εφαρμογή και η αλλαγή στάσης. Όπως τονίζουν στελέχη του Υπουργείου Μεταφορών: «Ο νέος ΚΟΚ δεν τιμωρεί. Προλαμβάνει. Γιατί η ανθρώπινη ζωή δεν μπορεί να μετριέται με ευρώ, αλλά με σεβασμό και αλληλεγγύη».
