Λίγο πριν την ΔΕΘ η κυβέρνηση θυμήθηκε πάλι τη Θεσσαλονίκη. Ο κ. Μητσοτάκης ήρθε πριν μία εβδομάδα για να μας πείσει ότι «Η Θεσσαλονίκη αλλάζει, με πολύ γρήγορους ρυθμούς». Παρέλειψε όμως τις αποδείξεις, γιατί η αλήθεια είναι ότι η Θεσσαλονίκη δεν προχωρά, αντίθετα υποχωρεί!

Ενώ εξελίσσονται συνταρακτικές γεωπολιτικές αλλαγές στη ΝΑ Ευρώπη και στην Ανατολική Μεσόγειο και ενώ η κλιματική κρίση πιέζει για νέο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο και ανθεκτικότητα, η Θεσσαλονίκη βλέπει το ρόλο της να μειώνεται ενώ η περιφέρειά της δοκιμάζεται από την παραγωγική αποψίλωση και τη δημογραφική συρρίκνωση.

Παράλληλα, η καθημερινότητα των πολιτών της έχει γίνει βασανιστική πιεζόμενη από το κόστος ζωής, τις παροχές υγείας και παιδείας και το κυκλοφοριακό. Οι λέξεις «όραμα» και «ανάπτυξη» φαντάζουν πικρό αστείο για τους Θεσσαλονικείς, ενώ η πόλη μας από φυτώριο πολιτισμού  έχει γίνει επαίτης της Αθήνας.

Βασικό πρόβλημα η έλλειψη χωρικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού, η κυριολεκτική άρνηση των στρατηγικών των ευρωπαϊκών μητροπόλεων αλλά και η υποβάθμιση των φορέων, των θεσμών και της πολιτικής.

Πλέον επικρατεί πλήρως ο κοντόφθαλμος σχεδιασμός «a la carte», για να καλύπτει πολιτικές και οικονομικές εξυπηρετήσεις. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, που κάνουν τις εξαιρέσεις,  κανόνα. Και ενώ αυτά πληθαίνουν η πόλη και η περιφέρεια δεν έχουν ούτε μητροπολιτικό ρυθμιστικό σχέδιο, ούτε Τοπικά πολεοδομικά σχέδια σε επίπεδο Δήμου, που αφήσαμε παρακαταθήκη ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2019, και σήμερα ακόμα αναζητούνται. Έτσι εντείνεται η ενδοπεριφερειακή ανισότητα, υποχωρεί η μεταποίηση και η καινοτομία, ενώ δεν υπάρχει κυκλοφοριακός σχεδιασμός.

Το αποτέλεσμα καθιστά την πόλη δυσλειτουργική και χαμηλώνει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών που ζουν και εργάζονται σε αυτή. Είναι προφανές ότι υπάρχει διπλό πολιτικό έλλειμμα. Της κυβέρνησης προς την πόλη αλλά και του πολιτικού δυναμικού της πόλης.

Είναι ενδεικτικό ότι το Λιμάνι που θα ήταν βασικός πυλώνας εξωστρέφειας και οικονομικής ανάπτυξης καθυστερεί, όπως και η σύνδεσή του με αυτοκινητόδρομο και σιδηρόδρομο. Το διαμετακομιστικό κέντρο (logistics) στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου πέντε χρόνια αγνοείται. Έργα δημοσίου συμφέροντος ιδιωτικοποιούνται, όπως το Παιδιατρικό Νοσοκομείο και η ανάπλαση της ΔΕΘ.

Και την ίδια ώρα πολίτες και επιχειρηματίες καλούνται να πληρώσουν αυξημένα κόστη γιατί η πόλη με ευθύνη της κυβέρνησης θα έχει Μετρό με καθυστέρηση 4 χρόνων, με επιβάρυνση επιπλέον 100 εκ. € και με απόσπαση με άγνωστες επιπτώσεις των, παγκόσμιας εμβέλειας και αξίας, αρχαίων μνημείων. Και η κυβέρνηση «καμαρώνει» για το πανάκριβο έργο του flyover (1,55 δισ. ευρώ) που ξεκίνησε χωρίς διαβούλευση, χωρίς περιβαλλοντική άδεια και κυκλοφοριακό σχεδιασμό, με αδύναμο ΟΑΣΘ και  σήμερα βάζει θηλιά στην πόλη.

Η έλλειψη σχεδιασμού όμως έχει και άλλες επιπτώσεις. Τη μία στην οικονομία και στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και την άλλη στη στεγαστική κρίση, όπου οι τιμές ακινήτων ακόμα και στις λαϊκές συνοικίες αυξάνονται ραγδαία. Την ίδια στιγμή δημοτικά οικόπεδα σχολικής στέγης αποχαρακτηρίζονται, στριμώχνοντας την Παιδεία της πόλης σε ασυντήρητα, ασφυκτικά γεμάτα και πολλές φορές ακατάλληλα κτίρια. Είναι αδύνατον όμως έτσι να υπάρχει προοπτική.

Η λύση για όλα τα παραπάνω δεν είναι απλή. Απαιτείται πολιτικό κεφάλαιο και κοινωνική συμφωνία για μία σύγχρονη στρατηγική και δυνατή αυτοδιοίκηση. Και μπορούμε να ξεκινήσουμε από τον μητροπολιτικό (ρυθμιστικό) και τον πολεοδομικό σχεδιασμό.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μπροστά στα μεγάλα -νέα και παλιά- προβλήματα υποστηρίζει την ανάγκη μίας ισχυρής και έξυπνης πολιτείας, με σχεδιασμό, που θα αξιοποιεί την επιστήμη και την ευρωπαϊκή εμπειρία. Με ανακατανομή του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προς όφελος των δημόσιων υποδομών και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Και με ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ασφάλειας, ξεκινώντας από την πρόληψη κινδύνων, αλλά και του κράτους δικαίου, που σήμερα στην Ελλάδα αμφισβητείται. Είναι σίγουρο ότι σε αυτή την κατεύθυνση μπορούμε να συμφωνήσουμε και να προχωρήσουμε γιατί εξυπηρετεί τις ανάγκες της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ KARFITSA