, Πέμπτη
28 Μαρτίου 2024

search icon search icon

Σχέδια και σενάρια των κομμάτων για τις «διπλές» κάλπες

Ένα νέο πολιτικό περιβάλλον, σημαντικά διαφοροποιημένο σε σχέση με μερικούς μήνες πριν, δείχνει να διαμορφώνεται, καθώς «το κλίμα ήδη μυρίζει εκλογές» (όπως είπε ο πρωθυπουργός) και η χώρα εισέρχεται στην τελική ευθεία προς τις κάλπες. Η υπόθεση των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων μπορεί πράγματι να μην έχει επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τις εκλογικές προτιμήσεις των ψηφοφόρων, έχει όμως ενεργοποιήσει κάποιες αλλαγές στη στρατηγική των κομμάτων και ιδιαίτερα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Του ΦΩΤΗ ΣΙΟΥΜΠΟΥΡΑ

Αν και για τη Νέα Δημοκρατία η δημοσκοπική πρώτη θέση δεν έχει αμφισβητηθεί από καμία μέτρηση, είναι δεδομένο ότι η πίεση που προκαλεί η συντήρηση του θέματος των υποκλοπών στην επικαιρότητα αυξάνει την κινητικότητα και στο κυβερνών κόμμα. Η εντύπωση που είχε αρχικώς καλλιεργηθεί, ότι δηλαδή «το θέμα θα κάνει τον κύκλο του και θα κλείσει, θα φύγει από το προσκήνιο με την ολοκλήρωση των εργασιών της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής», αποδυναμώνεται, καθώς με διάφορες αφορμές,που ενορχηστρώνει ή «δίνει» ειδικά η αξιωματική αντιπολίτευση, επανέρχεται στο προσκήνιο. Το πολιτικό περιβάλλον πάντως και εν όψει της «επίσημης (από 1/1/2023) προεκλογικής περιόδου διαμορφώνεται όχι υπό την επήρεια του θέματος των παρακολουθήσεων–όπως τουλάχιστον επιδιώκει η αντιπολίτευση–, αλλά από έναν συνδυασμό παραγόντων. Κάποιοι από αυτούς είναι ήδη ορατοί, άλλοι παραμένουν άγνωστοι.

Οι δύο «παράμετροι»

Δύο παράγοντες που θα παίξουν, αν όχι καθοριστικό, σίγουρα σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του πολιτικού περιβάλλοντος είναι οι αβεβαιότητες του χειμώνα, σε συνδυασμό με την αποτελεσματικότητα των κυβερνητικών μέτρων στήριξης, και τα εθνικά μας θέματα,που αποτελούν ίσως την κρισιμότερη παράμετρο της προεκλογικής περιόδου.

Η εξέλιξη του πολέμου στη Ουκρανία γεννά στην Αθήνα, όπως και σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, μεγάλη ανησυχία. «Το τέλος της αμεριμνησίας», για το οποίο μίλησε ο πρόεδρος Μακρόν, μπορεί να είναι μια νέα παράμετρος για την Ευρώπη, όμως για την Ελλάδα έχει διαφορετική βαρύτητα. Έρχεται στο τέλος μιας μακράς περιόδου κρίσης και διαμορφώνει μια απειλή επιστροφής στη λιτότητα (που ευτυχώς προς το παρόν δεν διαφαίνεται) και διάψευσης των προσδοκιών απεγκλωβισμού από την κρίση, με πιθανώς καθοριστική επιρροή στις διαθέσεις των πολιτών και στην εκλογική τους συμπεριφορά.

Από την άλλη μεριά, η συνεχής και επίμονη επιθετικότητα της Άγκυρας, σε μια περίοδο προεκλογική και στις δύο χώρες, διαμορφώνει επίσης ένα περιβάλλον στο οποίο φαίνεται ότι οι ισορροπίες είναι κρίσιμες και εύθραυστες. Οι θέσεις της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης έναντι της τουρκικής προκλητικότητας, αλλά και οι τοποθετήσεις των πολιτικών δυνάμεων για την αμυντική θωράκισης της χώρας, ασφαλώς και θα παίξουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του προεκλογικού περιβάλλοντος, αλλά και στις κομματικές προτιμήσεις των ψηφοφόρων.

Έργα απέναντι στην τοξικότητα

Εκείνο που θεωρείται βέβαιο είναι ότι θα κυριαρχήσει –σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου–κλίμα πολιτικής τοξικότητας. Αυτό έχει προεξοφληθεί από το Μέγαρο Μαξίμου και έχει ληφθεί υπ’ όψιν στους σχεδιασμούς του. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδειξε ότι δεν πρόκειται μεν να ακολουθήσει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στον «ολισθηρό δρόμο της εξαλλοσύνης και του διχασμού» , αλλά έχει επιλέξει να ακολουθήσει μια τακτική μετωπικής και παράλληλης σύγκρουσης με τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, αν και το τελευταίο χρονικό διάστημα έριξε τους τόνους έναντι του Νίκου Ανδρουλάκη.Σύμφωνα με συνεργάτες του πρωθυπουργού, βασικοί άξονες αυτής της επιλογής θα είναι, αφενός, η ανάδειξη της πρότασης διακυβέρνησης της ΝΔ και η απουσία κάποιας αντίστοιχης από την αντιπολίτευση και, αφετέρου, η επιχείρηση συγκράτησης της κρίσιμης ομάδας των κεντρώων ψηφοφόρων στον εκλογικό κορμό της ΝΔ. Ως προς το τελευταίο, είναι χαρακτηριστική η συνεχής πίεση προς την ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ να αναδείξει τις διαφορές του με τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ένα στοιχείο το οποίο επισημαίνεται: Η επιλογή του πρωθυπουργού να «πάρει το παιχνίδι πάνω του».

Υπενθύμιση των πεπραγμένων

Το στίγμα του τρόπου με τον οποίο θα κινηθεί η ΝΔ κατά την προεκλογική περίοδο είναι σαφές και το έδωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στη συνεδρίαση της Πολιτικής Επιτροπής, αλλά και στις περιοδείες του στη Β. Ελλάδα και στην Αχαΐα: Διαρκής παρουσίαση και υπενθύμιση των πεπραγμένων της κυβέρνησης από τις εκλογές του 2019 μέχρι σήμερα και υπόμνηση των κρίσεων που διαχειρίστηκε και των όσων πέτυχε. Οι αναφορές επίσης θα είναι σαφείς και συγκεκριμένες: στα εθνικά θέματα, στις αμυντικές συμφωνίες, στην οικονομία, στις θέσεις εργασίας, στην ενίσχυση του εισοδήματος, στην κατάργηση φόρων, στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, στις έρευνες για φυσικό αέριο, στη μείωση των εκκρεμών συντάξεων.

Ας συγκρίνουν!

Είναι σαφής,επίσης, η επιλογή της ΝΔ να απαντά στην προσπάθεια της αντιπολίτευσης να διατηρήσει σχεδόν μονοθεματικά το ζήτημα των υποκλοπών στην επικαιρότητα, με προβολή των πεπραγμένων και προσκλητήριο προς τους πολίτες να συγκρίνουν τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη με αυτήν του Τσίπρα. Και αυτό διότι, όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης, «ο πολίτης μπορεί να διακρίνει μια καλή κυβέρνηση που κάνει και λάθη από μια πραγματικά λάθος κυβέρνηση». Το μήνυμα είναι απλό: Αν έγινε κάποιο λάθος, αυτό δεν ακυρώνει όσα έγιναν από το 2019 μέχρι σήμερα και θα φροντίσουμε να τα υπενθυμίζουμε διαρκώς. Οι αβεβαιότητες όμως είναι υπαρκτές και η επίδρασή τους άγνωστη, καθώς όλα τα στοιχήματα καταλήγουν σε ένα καθοριστικής σημασίας ζητούμενο για τον Κυριάκο Μητσοτάκη: την επίτευξη του στόχου της αυτοδυναμίας στη δεύτερη διαδοχική εκλογική αναμέτρηση, έπειτα από την κάλπη της απλής αναλογικής. Έως τότε, κάθε ενέργεια και απόφαση της κυβέρνησης και κάθε πολιτική παράμετρος, εσωτερική και εξωτερική, προσλαμβάνουν ιδιαίτερη κρισιμότητα, με ειδικό συντελεστή βαρύτητας στο εκλογικό αποτέλεσμα.

Με «όχημα» τις υποκλοπές

Στον αντίποδα, είναι εξίσου σαφής η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ να επιδιώξουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πίεση μπορούν στην κυβέρνηση, με «όχημα» το ζήτημα των υποκλοπών. Για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το θέμα αυτό αποτελεί και μια μορφή αντιπολιτευτικής διεξόδου, καθώς η κυβέρνηση κατάφερε όλο το προηγούμενο διάστημα να «βγει» χωρίς σοβαρές απώλειες από τη διαχείριση μιας σειράς κρίσεων.

Η αξιωματική αντιπολίτευση δεν έχει καταφέρει, όπως σταθερά αποτυπώθηκε στις δημοσκοπήσεις, να καρπωθεί φθορά ή να αρθρώσει πειστικό λόγο εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλες τις νέες δημοσκοπήσεις, που αποτυπώνουν και την επίπτωση που μπορεί να έχουν στο εκλογικό σώμα οι παρακολουθήσεις, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δείχνει να κερδίζει ελάχιστα, ουσιαστικά ούτε μία μονάδα.

Ποντάροντας όμως πάνω σ’ αυτό, ο Αλέξης Τσίπρας θα το αναδεικνύει σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου,στην προσπάθειά του να κερδίσει πόντους. Το θέμα όμως αυτό αποτελεί και μια διέξοδο στο εσωκομματικό μέτωπο και στην εσωστρέφεια που αντιμετώπισε ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς εκδηλώθηκαν το προηγούμενο διάστημα σοβαρές ενστάσεις για τον τρόπο με τον οποίο το κόμμα έπρεπε να πολιτευτεί.

Με την ηγετική ομάδα να κάνει σαφή στροφή προς τη μεσαία τάξη, θέλοντας να κερδίσει από εκεί ψηφοφόρους, και στελέχη να αντιδρούν μιλώντας για «κυρ-Παντελήδες».Σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου μπορεί ο Τσίπρας να μιλά για «πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ, έστω και κατά μία μονάδα», για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσειςσχηματισμού κυβέρνησης «προοδευτικής κατεύθυνσης», αλλά η όλη στρατηγική του οδηγείσε μια«διαχειρίσιμη ήττα» του, για νακρατηθεί στην ηγεσία του κόμματος.

Η… ιδιαίτερη περίπτωση

Ιδιαίτερη περίπτωση είναι το ΠΑΣΟΚ, καθώς ο πρόεδρος του κόμματος, Νίκος Ανδρουλάκης, υπήρξε θύμα παρακολούθησης. Στη Χαριλάου Τρικούπη έχουν επιλέξει ως στρατηγική τους κατά την προεκλογική περίοδο την ανάδειξη μια άλλης μορφής διακυβέρνησης «σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης», με την προβολή ενός «δημοκρατικού, προοδευτικού» κυβερνητικού προγράμματος, πέρα από λαϊκισμούς και διχαστικά διλήμματα. Για το θέμα των υποκλοπών έχουν επιλέξει να αναδεικνύουν τις θεσμικές κινήσεις του Ανδρουλάκη, ενώ θα τηρούν αποστάσεις ασφαλείας από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθιστώντας σαφές ότι δεν θα ήθελαν να ταυτιστούν με την Κουμουνδούρου. Το ΠΑΣΟΚ και ο Νίκος Ανδρουλάκης θα βρεθούν βέβαια εκ των πραγμάτων αντιμέτωποι με το δίλημμα των μετεκλογικών συνεργασιών και τις αντίστοιχες πιέσεις.

Η ηγετική ομάδα της Χαριλάου Τρικούπη θεωρεί ότι η δημοσκοπική πρωτιά της ΝΔ θα μεταφραστεί σε πύρρειο εκλογική νίκη, ο ΣΥΡΙΖΑ θα χάσει δυνάμεις και το ΠΑΣΟΚ θα έχει αυξημένα ποσοστά. Εκλαμβάνουν ως δεδομένο όχι μόνο ότι δεν θα σχηματιστεί κυβέρνηση στις πρώτες εκλογές, μια και η αυτοδυναμία για το πρώτο κόμμα μοιάζει αδύνατη με την απλή αναλογική, αλλά και ότι τα αριθμητικά δεδομένα δεν θα προσφέρουν δεύτερη λύση. Με αυτό το σκεπτικό υπόψη, δεν μπαίνουν σε συζήτηση για μετεκλογικές συνεργασίες με τη ΝΔ, ενώ ξεγλιστρούν και από το δίλημμα που έχει θέσει δημόσια ο Αλέξης Τσίπρας για συνεργασία σε προγραμματική βάση όσων δυνάμεων αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικές. Άρα, η διεξαγωγή δεύτερων εκλογών μοιάζει μονόδρομος, βάσει της ανάλυσης και της στρατηγικής του ΠΑΣΟΚ.

Η μεγάλη προσδοκία της Χαριλάου Τρικούπη είναι το ΠΑΣΟΚ να καταγράψει υψηλό ποσοστό, ικανό να μειώσει την ψαλίδα από τον ΣΥΡΙΖΑ και να αποφευχθεί η συμπίεση στον εντεινόμενο διπολισμό της δεύτερης κάλπης. Εξ ου και για τον Ν. Ανδρουλάκη οι πρώτες κάλπες είναι το «Α και Ω» για τη συνέχεια. Αυτό το αποτέλεσμα θα καθορίσει τις εξελίξεις εντός του ΠΑΣΟΚ και τη στρατηγική του στις επόμενες κάλπες. Άλλωστε, ο ίδιος έχει αφήσει να εννοηθεί ότι όλα εξαρτώνται από τη διαμόρφωση των συσχετισμών.

Υπό τα σημερινά δεδομένα, η ηγεσία του κόμματος δεν μοιάζει διατεθειμένη να υποχωρήσει στις πιέσεις της ΝΔ για συγκυβέρνηση (αν απαιτηθεί), αν και αναγνωρίζει ότι αυτές θα ενταθούν με αιχμή τον κίνδυνο και τις επιπτώσεις της ακυβερνησίας σε μια τόσο κρίσιμη διεθνώς συγκυρία. Πιέσεις που αναμένεται να εκφραστούν και εσωτερικά από στελέχη, αντικατοπτρίζοντας και τη βούληση ενός κομματιού της βάσης που διαχρονικά τάσσεται υπέρ της συμμετοχής σε κυβέρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ.

Όσον αφορά τη στρατηγική των άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης (Ελληνική Λύση, ΚΚΕ και ΜέΡΑ25), γνωστή και από τις προηγούμενες εκλογές, δεν αλλάζει.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.