Για την πληθώρα αρχαιοτήτων που εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών στο μετρό Θεσσαλονίκης μίλησε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, η οποία παρέστη στην εκδήλωση υπογραφής της σύμβασης ανάμεσα στην Ελληνικό Μετρό ΑΕ και τη γαλλοϊταλική κοινοπραξία THEMA σήμερα το μεσημέρι στο σταθμό Αγίας Σοφίας.
Η υπουργός αναφέρθηκε εκτενώς στον πλούτο των αρχαιοτήτων που εντοπίστηκαν, σημειώνοντας πως τα ευρήματα αποκαλύπτονταν σχεδόν αμέσως κάτω από το σύγχρονο οδόστρωμα και έφταναν σε βάθος μέχρι τα εννέα μέτρα. Αυτό συνέβη καθώς απηχούσαν επάλληλες φάσεις κατοίκησης της Θεσσαλονίκης από τους ελληνιστικούς μέχρι και τους νεώτερους χρόνους, με ιδιαίτερη ένταση όμως στη βυζαντινή εποχή.
«Η πολιτιστική κληρονομιά δεν φαλκιδεύει την αναπτυξιακή προοπτική της πατρίδας μας»
«Συνταγματική υποχρέωση και θεσμικό μας καθήκον αποτελεί η διασφάλιση των προϋποθέσεων και η λήψη των κατάλληλων μέτρων ώστε η εξυπηρέτηση των αναγκών διαβίωσης, ανάπτυξης και προόδου των πολιτών να συνυπάρχει με το πολύτιμο για την εξέλιξη και την ευημερία της κοινωνίας μας κεφάλαιο της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η πολιτιστική κληρονομιά δεν φαλκιδεύει την αναπτυξιακή προοπτική της πατρίδας μας. Αποτελεί συγκριτικό μας πλεονέκτημα και πολλαπλασιαστή της οικονομικής και κοινωνικής μας προόδου. Στο πλαίσιο της κατασκευής του μετρό Θεσσαλονίκης διενεργήθηκε η μεγαλύτερη ανασκαφική έρευνα σωστικού χαρακτήρα που έχει ποτέ πραγματοποιηθεί στη χώρα, συμβάλλοντας στην αναδίφηση της ιστορίας της πόλης από την ίδρυσή της στο τέλος του 4ου αιώνα π.Χ. ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Το μεγαλύτερο τμήμα του έργου χωροθετήθηκε εντός και εκτός των τοίχων της πόλης», ανέφερε η υπουργός κατά την τοποθέτησή της.
Περισσότερα από 300.000 ευρήματα – Πέντε μουσεία
Τα ευρήματα ξεπερνούν τις 300.000 και θα δημιουργηθούν πέντε μουσεία στους σταθμούς του μετρό Θεσσαλονίκης. Από τους 13 συνολικά σταθμούς του μετρό αρχαιότητες αποκαλύφθηκαν στους δύο σταθμούς του ιστορικού κέντρου, δηλαδή Βενιζέλου και Αγίας Σοφίας, στους εκτός των τοίχων σταθμούς στα δυτικά, δηλαδή Πλατεία Δημοκρατίας και ΟΣΕ και ανατολικά, δηλαδή σταθμοί Συντριβάνι, Πανεπιστήμια, Φλέμινγκ, και αμαξοστάσιο Πυλαίας. Πέραν των κινητών ευρημάτων που θα εκτίθενται σε προθήκες, εντοπίστηκαν κιονοστήρικτες στοές, μαρμαρόστρωτες πλατείες, ψηφιδωτά δάπεδα, ορθομαρμαρώσεις και εντοίχιος γραπτός διάκοσμος.
Η Λίνα Μενδώνη υπογράμμισε πάντως ότι για να κατασκευαστεί ο σταθμός Αγίας Σοφίας, σημαντικές αρχαιότητες αποσπάστηκαν το 2017 και το 2018 «χωρίς ουσιαστικές μελέτες, σε αντίθεση με αυτά που κάναμε από τον Ιούλιο του 2019 σε άψογη συνεργασία με την Ελληνικό Μετρό και όλους τους συνεργάτες της».
Αρχαιολογικός χώρος στην πλατεία Μακεδονομάχων
Στο σταθμό Αγίας Σοφίας, στη βόρεια είσοδο επί της πλατείας Μακεδονομάχων δημιουργείται σήμερα από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης και αποδίδεται ένας αρχαιολογικός χώρος με χρηματοδότηση από το ταμείο ανάκαμψης. Σύμφωνα με την υπουργό «για την προστασία και την ανάδειξη αυτών των αρχαιοτήτων κρίθηκε αναγκαία από το υπουργείο Πολιτισμού η κατασκευή ενός στεγάστρου. Σκοπός του είναι η προστασία των ευπαθών καταλοίπων από τους παράγοντες του περιβάλλοντος και του σκάμματος από τα όμβρια ύδατα, αλλά και η δυνατότητα θέασης των αρχαιοτήτων από τον άξονα της Εγνατίας».
Τονίζοντας το ιστορικό όφελος, η υπουργός τόνισε πως μια σωστά σχεδιασμένη πολιτιστική πολιτική αποδίδει απτά αποτελέσματα σε πολλά επίπεδα. Ειδικότερα επεσήμανε πως «το μετρό Θεσσαλονίκης αποδεικνύει ότι η παρουσία αρχαιοτήτων στο πλαίσιο ενός μεγάλου δημόσιου έργου συνιστά συγκριτικό πλεονέκτημα. Η αρχαιολογική έρευνα συνθέτει ιστορίες από τη διαχρονική ζωή της πόλης που συνδυάζονται δημιουργικά από την αναπτυξιακή προοπτική των σύγχρονων πόλεων. Το ιστορικό όφελος από την αρχαιολογική έρευνα σε όλο το έργο, ιδιαίτερα όμως στους σταθμούς Αγία Σοφία και Βενιζέλου, με την αποκάλυψη εκτός των πολύ σημαντικών ρωμαϊκών και βυζαντινών καταλοίπων, οικιστικών μαρτυριών για πρώτη φορά της Θεσσαλονίκης του Κασσάνδρου, είναι τεράστιο».
