Φωτο Σάββας Αυγητίδης

Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας

*Της Αγάθης Γκουδέρη

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, της αυξανόμενης αλληλεξάρτησης και των πολιτισμικών συγκλίσεων το Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας επιθυμεί να διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στην πνευματική και πολιτιστική ζωή του τόπου και να συμβάλλει σε μείζονα βαθμό στην ενίσχυση της διεθνούς εικόνας της χώρας δίνοντας βάση στην ύψιστη αξία του Πολιτισμού. Ιδρύθηκε στις 25 Μαρτίου 2017 με έδρα την Αθήνα αποτελούμενο από μια ομάδα επιστημόνων προερχόμενη από ποικίλα γνωστικά πεδία, εμποτισμένη με κοινό όραμα και έχοντας την αρωγή και υποστήριξη προσωπικοτήτων εγνωσμένου κύρους από το χώρο των Γραμμάτων και των Τεχνών, της Επιστήμης, της Διπλωματίας και της Άμυνας. Συνιστά τον πρώτο και μοναδικό φορέα Πολιτιστικής Διπλωματίας στην Ελλάδα με τα παραρτήματα και τις εστίες του σε Ελλάδα και εξωτερικό να επεκτείνονται ταχύτατα με πρωταρχικό τους μέλημα να επαναπροσδιοριστεί και να επανατοποθετηθεί η Ελλάδα στον διεθνή στίβο αλληλεπίδρασης των πολιτισμών.

Στην Ελλάδα της πολυεπίπεδης και πρωτίστως πολιτιστικής, ηθικής και αξιακής  κρίσης που λειτουργεί ισοπεδωτικά σε όλο το φάσμα της πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής, νυν είπερ ποτέ, το Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας δίδει προτεραιότητα στην τεράστια «προίκα» και ταυτόχρονα «βαριά βιομηχανία», στον Πολιτισμό για να λειτουργήσει αυτός ο ίδιος ως εργαλείο άσκησης πολιτικής και ως μέσο στοχευμένης διακίνησης πολιτιστικής πολιτικής με στόχο τη μέγιστη εξωστρέφεια της Ελλάδας και την προβολή της ελκυστικής εικόνας της στο εξωτερικό, που θα αναδεικνύει τα ξεχωριστά πολιτισμικά χαρακτηριστικά της και τα ιδιαίτερα και προσωπικά δημιουργήματά της, συμβάλλοντας παράλληλα στη βελτίωση των επίσημων διμερών, περιφερειακών και πολυμερών διπλωματικών επαφών της χώρας μας μέσα από τα πανανθρώπινα αγαθά, τα ηχηρά επιτεύγματα και τα βαθύτερα νοήματα και σύμβολα που μόνο ο Πολιτισμός και οι πολιτιστικές εκφάνσεις του ευρύτερου βίου ενός λαού δύνανται να κομίσουν.

Η δράση του Ινστιτούτου αναπτύσσεται σε συνεργασία με ιδιωτικούς και δημόσιους κυβερνητικούς φορείς, ακαδημαϊκά ιδρύματα, επιστημονικά ινστιτούτα και φορείς πολιτισμού στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εξασφαλίζοντας την ιδανική συνθήκη συνέργειας δημοσίων και ιδιωτικών δράσεων δύναται να θεμελιωθούν μέσω της ταύτισης ή τουλάχιστον της σύγκλισης στόχων και στρατηγικής η υποδομή και οι προϋποθέσεις για να ανταποκριθεί επάξια η σύγχρονη Ελλάδα στο αίτημα για νεωτερικό πολιτιστικό στίγμα που δεν αναμοχλεύει μόνον τα πολιτιστικά προϊόντα του παρελθόντος αλλά δημιουργεί και παράγει προοπτικές Πολιτισμού για το παρόν και το μέλλον θέτοντας καίρια ερωτήματα του «ποιοι είμαστε» και «πού θέλουμε να πάμε» επιχειρώντας μια δυναμική προβολή στο μέλλον.

Υπό το πρίσμα αυτό είναι πρόδηλη η ανάγκη για «από-προγονοπληξία» και για υπαρξιακό και πολιτιστικό  αναπροσδιορισμό για να μπορέσει να ανοίξει η συζήτηση με νέους όρους, έν τινι τρόπω, για μια πιο συνεκτική πρόταση ελληνικού πολιτισμού στο εσωτερικό και κατ’ επέκταση στο εξωτερικό. Η ελληνική παιδεία, η πολιτιστική παραγωγή και η πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία αποτελούν τα μέσα άσκησης διπλωματίας ήπιας ισχύος μέσω της προβολής του αποθέματος του ελληνικού πολιτισμού σε όλες του τις εκφάνσεις με διαχρονικούς και κυρίως σύγχρονους όρους, ώστε να μην αναπαράγεται αενάως και αλογίστως το απόθεμα αυτό αλλά να αναγεννιέται από τις στάχτες του ως άλλος Φοίνιξ. Συνεπώς, το Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας έχει ως στόχο να προβάλλει με τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο την εθνική πολιτιστική κληρονομιά αλλά ταυτόχρονα να καλλιεργεί διαρκώς το εύφορο έδαφος για την προβολή της σύγχρονης δημιουργίας, και όχι αναπαραγωγής, σε παρόντα χρόνο.

Αναφορικά με το πλαίσιο και το στρατηγικό πρόγραμμα δράσεων του Παραρτήματος του Ινστιτούτου στη Θεσσαλονίκη  η πολιτιστική ατζέντα που έχει τεθεί σε εφαρμογή για το 2018 αφορά ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες που προωθούν καινοφανείς μορφές πολιτιστικής διπλωματίας με σκοπό την εξαγωγή πολιτιστικής αναδημιουργίας οραματιζόμενοι το μέλλον. Μέσω της μελέτης, ανάλυσης, διάδοσης και προβολής όλων των πτυχών της πολιτιστικής διπλωματίας και της ανάπτυξης δραστηριοτήτων που αφορούν στη δημιουργία και την προαγωγή του πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη ενισχύεται η δημόσια συνειδητοποίηση του ισχυρού ρόλου του πολιτισμού στην πόλη. Συγκεκριμένα, οι εκδηλώσεις που επίκεινται είναι οι παρακάτω:

Ημερίδα Εκκλησιαστικής Διπλωματίας με σκοπό την προώθηση της ιδέας της θρησκευτικής συνύπαρξης στην Ευρώπη αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στον διαθρησκειακό και κατ΄ επέκταση τον διαπολιτισμικό διάλογο, ο οποίος συμβάλλει θετικά στην αποδοχή, κατανόηση, αλληλοσεβασμό και αλληλεπίδραση μεταξύ των θρησκειών που κατέχει εξέχουσα θέση στο πλέγμα των διμερών και διεθνών σχέσεων.

Ημερίδα αφιερωμένη στον Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ για τα 333 χρόνια από τη γέννηση του κορυφαίου μουσουργού στην οποία θα γίνει ειδικό αφιέρωμα στις δημιουργίες ενός από τις χαρακτηριστικότερες φυσιογνωμίες της μουσικής ιστορίας, στην έμπνευση και την επιρροή του στο χώρο της μουσικής ως «ποιητής των ήχων».

Εβδομάδα Διπλωματίας των Μουσείων καθιστώντας τα Μουσεία της πόλης διαμορφωτές ταυτότητας, θεματοφύλακες της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, πρεσβευτές του Πολιτισμού μας στο εξωτερικό άρα και Διπλωμάτες που λειτουργούν ως ένα επιπρόσθετο εργαλείο στην άσκηση πολιτιστικής διπλωματίας τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στις διεθνείς της σχέσεις.

Ημερίδα Διπλωματίας του Αθλητισμού/Ολυμπισμού προβάλλοντας τον τομέα του Αθλητισμού και την Ολυμπιακή Ιδέα ως αναπόσπαστα κομμάτια του πολιτισμού με στόχο την αναζήτηση και την επίτευξη του υγιούς πνεύματος του Αθλητισμού και της ευγενούς άμιλλας και χρησιμοποιώντας τον ως ισχυρό μέσον άσκησης πολιτιστικής διπλωματίας.

Διημερίδα Διπλωματίας της Γαστρονομίας προβάλλοντας τη γαστρονομία ως διαμορφωτή πολιτισμικής ταυτότητας και ως φορέα άσκησης εξωτερικής πολιτικής, αναδεικνύοντας τον πολιτισμό των γεύσεων τόσο του ελληνικού όσο και του διεθνούς γαστρονομικού γίγνεσθαι και φιλοξενώντας κορυφαίες κοινότητες της γεύσης.

Κλείνοντας, το Ελληνικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Διπλωματίας διαπραγματεύεται αναλυτικά, με επιστημονικότητα και ορθολογισμό όλες τις ικανές και αναγκαίες συνθήκες για την άσκηση Πολιτιστικής Διπλωματίας από το σημερινό ελληνικό γίγνεσθαι απανταχού διατρανώνοντας την ανάγκη της χώρας να καθίσταται ενεργητικά συμμέτοχος στο παγκόσμιο πολιτιστικό στερέωμα. Αδήριτη ανάγκη λοιπόν αλλά και όραμα του Ινστιτούτου αποτελεί ο αρμονικός συνδυασμός αρχαίου και σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού και βάσει αυτού να απευθύνει η χώρα μια διαχρονική και πανανθρώπινη πρόταση πολιτισμού με χαρακτήρα κοσμοπολίτικο παγκοσμίου βεληνεκούς.

*Η κ. Γκουδέρη είναι Διευθύντρια Βορείου Ελλάδος και Θεσσαλονίκης του Ελληνικού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Διπλωματίας