, Πέμπτη
28 Μαρτίου 2024

search icon search icon

Oι αποκαλυπτικές επιστολές του βιβλίου «Μη με ξεχάσετε»

Τρεις Εβραίες μητέρες γράφουν στους γιους τους από το γκέτο της Θεσσαλονίκης

Η καθημερινότητα τριών Εβραίων γυναικών που έζησαν στη Θεσσαλονίκη το 1943, εκτυλίσσετε μπροστά στα μάτια των αναγνωστών στο βιβλίο «Μη με ξεχάσετε», που επιμελήθηκε ο διδάκτορας σύγχρονης ελληνικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, με επίκεντρο το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, Λεόν Σαλτιέλ. Πρόκειται για συγκλονιστικές μαρτυρίες που έρχονται στο φως της δημοσιότητας, μέσα από τα γράμματα και τις επιστολές που έστελναν αυτές οι μητέρες στους γιους τους, λίγο πριν την αναχώρησή τους προς το Άουσβιτς. Οι τρεις μητέρες-συγγραφείς είναι η Σάρα Σαλτιέλ, η Νεάμα Καζές και η Ματίλντα Μπαρούχ, ηλικίας από σαράντα έως εξήντα ετών.

Της Έλενας Καραβασίλη

«Πάντα στην έρευνα μου μ’ ενδιαφέρει πάρα πολύ το πρωτογενές υλικό των αυτόπτων μαρτύρων. Οι επιστολές αυτές είναι γραμμένες κατά τη διάρκεια των γεγονότων, χωρίς να έχουν χρωματιστεί από το τι επακολούθησε. Πρόκειται για τρεις μητέρες που γράφουν στους γιους τους, έτσι έχουμε ένα κοινό μοτίβο. Όλα τα γράμματα είναι της ίδιας περιόδου -στα τέλη του ’42 αρχές ’43, μέχρι που ξεκινούν οι διωγμοί- οι τρεις μητέρες ζούνε στη Θεσσαλονίκη, προέρχονται από διαφορετικά κοινωνικά επίπεδα και τελικά καταλήγουν στο γκέτο», περιγράφει ο κ. Σαλτιέλ. Όπως αποκαλύπτεται από τις επιστολές, τα παιδιά τους βρίσκονται στην Αθήνα, είτε για σπουδές είτε για δουλειά, με την ελπίδα να έχουν ένα καλύτερο μέλλον από εκείνες. «Εκείνη την περίοδο, είναι δύσκολο να διαπιστώσει κανείς το κοινωνικό επίπεδο διότι υπάρχει μεγάλη φτωχοποίηση. Οι επιστολές αυτές ήταν γραμμένες στα χειρόγραφα γαλλικά κι έτσι το δύσκολο ήταν η αποκρυπτογράφηση», εξηγεί ο κ. Σαλτιέλ. «Η σημαντικότητα αυτών των επιστολών, έγκειται στην αυθεντικότητα. Βλέπουμε δηλαδή μέσα από αυτές, τι αντιλαμβανόντουσαν, τι βλέπανε και τι αισθάνονταν. Λαμβάνουμε την εικόνα της καθημερινότητας, τι σημαίνει να ζει κανείς στην κατοχική Θεσσαλονίκη, τι τρώγανε, πως ψυχαγωγούνταν, πως ήταν οι φιλίες και οι γειτονιές – οι σχέσεις μεταξύ Εβραίων και Χριστιανών. Όλα αυτά «φωτίζονται» πλέον με ένα φακό που δεν τον είχαμε μέχρι τώρα», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Σαλτιέλ.

«Η πόλη δεν κρύβει την ιστορία της»

Ερωτώμενος για το εάν η κοινωνία αντιλαμβάνεται τη σημασία του Ολοκαυτώματος, ο κ. Σαλτιέλ εξηγεί πως η μνήμη του Ολοκαυτώματος, δεν αφορά τους Εβραίους ή τους Γερμανούς, αφορά την κοινωνία εν γένει. «Είναι αν θέλετε μίας μορφής “εμβολιασμός” κατά οποιασδήποτε μορφής φανατισμού, μισαλλοδοξίας και ρατσισμού». Το προλογικό σημείωμα του βιβλίου, υπογράφει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης κι έτσι, ζητήσαμε ένα σχόλιο για τη θέση που κρατά, στο συγκεκριμένο ζήτημα. «Έχει συμφιλιώσει τη Θεσσαλονίκη με την ιστορία της, αναδεικνύοντας κομμάτια που ήταν είτε άγνωστα είτε τα αγνοούσαν επίτηδες. Το «άνοιγμα» λοιπόν αυτό έχει να κάνει και με την αισθητική της πόλης (οπτική και πνευματική), πέραν της έλευσης Ισραηλινών τουριστών. Έχει δημιουργήσει μία ανοιχτή κοινωνία, που δεν κουβαλάει κόμπλεξ του παρελθόντος και δεν κρύβει την ιστορία της», καταλήγει ο κ. Σαλτιέλ.

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.