«Η μουσική που παίζουμε απευθύνεται στον ανθρώπινο πυρήνα» δήλωσε στην «Κ» ο Σταύρος Τσουμάνης, ιδρυτής, παραγωγός και μπασίστας των PAGAN, τονίζοντας πως σκοπός τους είναι ξυπνήσουν τις αρχέγονες μνήμες και τα χαμένα ένστικτα στους ακροατές τους, ώστε να αντιληφθούν πόσοι ίδιοι και παράλληλα διαφορετικοί είναι οι άνθρωποι μεταξύ τους.
Οι Pagan, «οι άνθρωποι της υπαίθρου», έρχονται στη Θεσσαλονίκη για να μας συνδέσουν με την αρχέγονη ρίζα μας σε μία μυσταγωγική παράσταση με τίτλο «Erothanatos», η οποία θα ξεχειλίζει από έκσταση και θεατρικότητα.
Γι’αυτό η Karfitsa επικοινώνησε με τον ιδρυτή τους τον κ. Τσουμάνη, ώστε να σου αποκαλύψει από «πρώτο χέρι» την ιστορία του συγκροτήματος, από την πρώτη στιγμή που επέλεξαν να πραγματοποιήσουν το όραμά τους μέχρι και το λεπτό που αποφάσισαν να αναλάβουν το συγκεκριμένο μουσικό project.
Από πού προέρχεται το όνομα του συγκροτήματος; Μιλήστε μας λιγάκι για τη σημασία του.
Αυτό που μου κέντρισε το ενδιαφέρον και αποφάσισα να βαφτίσω έτσι ένα έργο ζωής, είναι γιατί πρώτα απ’όλα εμπεριέχει όλη τη φιλοσοφία του μουσικού αποτυπώματος που θέλουμε να αφήσουμε, και σε δεύτερο επίπεδο γιατί είχε στο παρελθόν κοινωνικοπολιτικές διαστάσεις.
Προέρχεται από το λατινικό «paganus» που σημαίνει ο άνθρωπος της υπαίθρου. Μία άποψη λέει πως οι πολίτες της αρχαίας Ρώμης χρησιμοποιούσαν τη λέξη με υποτιμητικό τρόπο, δηλαδή σαν να λέμε «χωριάτης». Έχω ζήσει σε χωριό και γνωρίζω πόσο εύκολα δημιουργούνται τα στερεότυπα και ταυτόχρονα πόσο όμορφη μπορεί να είναι η ζωή εκεί. Αυτά τα κλισέ μας οδήγησαν μακριά από τις ρίζες και άφησαν ανοιχτά τα κανάλια για να διεισδύσουν οι ξενόφερτες κουλτούρες. Το οποίο δεν είναι απαραίτητα κακό. Ίσα ίσα που εγώ αρχικά είμαι δυτικοτραφής μουσικός και στη διάρκεια της πορείας μου ανακάλυψα την παραδοσιακή μουσική.
Γοητεύτηκα και άρχισα μία μικρή έρευνα μέσα στον ωκεανό της, για να δω με ποια ταιριάζω, και βρήκα πολλές ομοιότητες όσον αφορά στο ψυχικό αντίκτυπο της με τις παραδοσιακές μουσικές του υπόλοιπου κόσμου. Γεγονός που υποδεικνύει ότι ο πυρηνικός παρονομαστής όλων των ανθρώπων είναι πολύ κοινός.
Πώς γεννήθηκε αυτό το συγκρότημα; Ποια είναι η ταυτότητα του;
Γεννήθηκε μέσα από τον πειραματισμό με τους βιωματικούς ρυθμούς της περιοχής μας και μέσα από τη σοφία των μελωδιών που ταξιδεύουν μαζί τους. Κάτι μαγικό με γοήτευσε και ενώ μέχρι κάποια ηλικία είχα αυτόν τον κόσμο στο περιθώριο, ήρθα σταδιακά κοντά του. Ξεκίνησε από τη μουσική της Ηπείρου, που κατάγεται κατά το ήμισυ ο πατέρας μου, πέρασε στο Αιγαίο και εξελίχθηκε παίρνοντας λαογραφικές και ανθρωπολογικές διαστάσεις, αν μπορώ να το ορίσω έτσι. Η μύηση όμως συνέβη όταν γνώρισα τον Μάρκο και παίξαμε μαζί, «jamάραμε» κοινώς, σε ένα μουσικό αντάμωμα κάπου μέσα στα βουνά μας.
Για πρώτη φορά συνδέθηκα άμεσα με τον ήχο της γκάιντας. Όσο περνούσε η ώρα άκουγα φωνές από το παρελθόν και έβλεπα εικόνες από τους προγόνους μας. Σε αυτό βέβαια συντέλεσε και η βιωματική δεξιοτεχνία του Μάρκου, που άνοιξε πιο εύκολα τις πόρτες της μνήμης μου. Από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησα μια έρευνα πάνω στον άσκαυλο, όπως είναι η γενική ονομασία του, και όταν συνειδητοποίησα πως υφίσταται σχεδόν σε όλο τον κόσμο, κατάλαβα πως δεν έχουμε απλά ένα παραδοσιακό όργανο της περιοχής μας, αλλά ένα συνδετικό κρίκο μεταξύ των λαών της γης.
Άρχισα τη μελέτη για να δω πως θα τον εντάξω στη σύγχρονη παραγωγή, χωρίς να αλλοιωθούν τα βαθύτερα χαρακτηριστικά του και μετά να γράψω μουσική με βάση το dna αυτού του ήχου. Η ταυτότητα τώρα σχηματίζεται διαρκώς, καθώς οι επιρροές είναι πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους. Υπάρχουν και κομμάτια χωρίς γκάιντα τα οποία όμως παραμένουν pagan, γιατί η μουσική που παίζουμε απευθύνεται στον ανθρώπινο πυρήνα. Ο απώτερος σκοπός μας είναι να ξυπνήσουμε τις αρχέγονες μνήμες και τα χαμένα ένστικτα που θα μας φέρουν κοντά σαν ανθρώπους, για να συνειδητοποιήσουμε πόσο ίδιοι και πόσο ξεχωριστοί είμαστε ταυτόχρονα. Παίζουμε «pagan music».
Ποια μουσικά ακούσματα σας έχουν επηρεάσει;
Οι προσλαμβάνουσες ήταν ήδη αμέτρητες πριν από τον σχηματισμό της ομάδας και καθώς εντάσσονταν τα μέλη έφερναν μαζί και τις δικές τους επιρροές. Αυτό επικύρωσε ακόμη περισσότερο την άποψη πως η ρίζα αυτή της μουσικής απευθύνεται σε όλους. Γιατί αν κατάφερε μια τόσο ετερόκλητη ομάδα πέντε έμπειρων μουσικών και μίας ηθοποιού να συνδεθεί και να συντονιστεί πάνω σε αυτόν τον άξονα, τότε μπορούν όλοι. Κάτι το οποίο εισπράττουμε και από το κοινό ήδη από τις πρώτες ζωντανές εμφανίσεις μας.
Τι αποτελεί πηγή έμπνευσης για τη μουσική σας;
Αρχικά ο άνθρωπος ως νοήμον ον που χάνει την αλτρουιστική του πτυχή σταδιακά, καθώς τον απομυζεί η παραγωγή και τον απομακρύνει από τον πυρήνα του ο καταιγιστικός σύγχρονος ρυθμός ζωής. Η ιδέα μιας μυσταγωγίας που θα τον οδηγήσει στο να αποτινάξει τη συμβατικότητα του και να ταξιδέψει έστω για λίγο βαθιά μέσα στην ψυχή του, εκεί που φωλιάζουν αξίες, όπως η κατανόηση και η αλληλεγγύη, μας ωθεί να αγωνιστούμε ακόμη περισσότερο για αυτόν τον σκοπό. Κόντρα στην επίπλαστη ηθική που επιβάλλει η πολλές φορές κενή συναισθηματικά κοινωνία μας.
Ποιο μήνυμα επιθυμείτε να περάσετε μέσα από τη μουσική που δημιουργείτε;
Το δόγμα «Η τέχνη για τον άνθρωπο».
Ποια είναι η διαδικασία με την οποία δημιουργείται μια παράσταση; Πώς επιτυγχάνεται αυτό το πάντρεμα της μελωδίας με τη θεατρικότητα;
Όλη η διαδικασία θεμελιώθηκε πάνω στη δραματική διάσταση των τραγουδιών. Η εισαγωγή της θεατρικότητας στις εμφανίσεις μας ξεκίνησε με την ένταξη της Έβελυν στο συγκρότημα, που είναι ηθοποιός. Το δικό μου όραμα σε επίπεδο παραγωγής βασιζόταν στο να μην έχει η τελική ερμηνεία πολλά στολίδια στο τραγούδισμα, και να εστιάσει στη δραματουργική διάσταση των στίχων και των ιστοριών που κρύβονται πίσω από τα τραγούδια ή ακόμη και πίσω από τα οργανικά κομμάτια. Ήθελα μια πέτρινη ερμηνεία σε συνδυασμό με αιθέριες και απόκοσμες εκφάνσεις.
Στη συνέχεια ήρθε ακούσια και η σωματικότητα, με την οποία η Έβελυν ήταν εξοικειωμένη λόγω της διαδρομής της με το θέατρο Άττις. Έτσι αρχίσαμε να εκμαιεύουμε τη θεατρικότητα που ενυπάρχει στα κομματια είτε παραδοσιακά είτε δικά μας, μέχρι που προέκυψε η ανάγκη μιας σκηνοθετικής επιμέλειας και ήρθε στην οικογένεια των PAGAN η Marlene. Σχεδιάσαμε ήχο, φώτα και κοστούμια και ξεκινήσαμε το ταξίδι. Σιγά σιγά σχεδιάζεται και σκηνογραφικά το εγχείρημα, το οποίο έχει απόλυτα εξελικτικό χαρακτήρα και μεγαλώνει – ωριμάζει μαζί με εμάς. Αυτό είναι ίσως και το πιο γοητευτικό χαρακτηριστικό σ’ αυτό το ταξίδι. Δεν ξέρουμε που θα φτάσουμε και με τι καράβι.
Πληροφορίες παράστασης:
Μύλος Club, στις 22.00 την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023
