Κλειστά τα χαρτιά του κράτησε για το τελικό ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο οποίος την Τρίτη παρουσίασε τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Πάντως μαζί με τον υπουργό Οικονομικών Γ.Στουρνάρα έχουν προϊδεάσει για μεγάλη «θετική έκπληξη».
Τα τελικά στοιχεία για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013 προϋποθέτουν την ολοκλήρωση της οικονομικής χρήσης 2012, κάτι που σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες δίνεται στα τέλη Φεβρουαρίου.
Σε ό,τι αφορά τον Ιανουάριο του 2014, το πρωτογενές πλεόνασμα διευρύνθηκε τον Ιανουάριο και διαμορφώθηκε στα 811 εκατ. ευρώ (ή 0,5% του ΑΕΠ), έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 415 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2013.
Σημειώνεται πως τα στοιχεία αναφέρονται στην κεντρική κυβέρνηση και δεν περιλαμβάνουν τους προϋπολογισμούς των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των ασφαλιστικών ταμείων.
Τα καθαρά έσοδα διαμορφώθηκαν σε 4,4 δισ. ευρώ χαμηλότερα κατά 7,8% έναντι του στόχου, κυρίως λόγω επιστροφής φόρων 294 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες διαμορφώθηκαν σε 3,8 δισ. ευρώ, 253 εκατ. ευρώ χαμηλότερα του στόχου. Αυξημένες έναντι του στόχου εμφανίζονται οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Ο Χρ.Σταικούρας τόνισε πως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους στα τέλη Δεκεμβρίου ήταν 4,7 δισ. ευρώ, περίπου 50% χαμηλότερα σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2012.
«Από τα μέχρι σήμερα στοιχεία προκύπτει ότι η χώρα, μετά από πολλά χρόνια, νωρίτερα από τις προβλέψεις, επιτυγχάνει πρωτογενές πλεόνασμα» τόνισε ο κ. Σταϊκούρας, συμπληρώνοντας μάλιστα ότι «αν μάλιστα οι επιστροφές φόρων και οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων διαμορφώνονταν στο ύψος των στόχων, το πρωτογενές αποτέλεσμα θα ήταν κατά 400 εκατ. ευρώ ή 50% υψηλότερα. Σχεδόν τριπλάσιο από πέρυσι».
Ο αναπληρωτής υπουργός επισήμανε ακόμη ότι και το δημοσιονομικό αποτέλεσμα είναι επίσης πλεονασματικό. «Το πλεόνασμα του Κρατικού Προϋπολογισμού διαμορφώθηκε στα 595 εκατ. ευρώ ή στο 0,3% του ΑΕΠ, έναντι 177 εκατ. ευρώ ή 0,1% του ΑΕΠ τον περυσινό Ιανουάριο. Σχεδόν τριπλάσιο» είπε.
Πάνω από 812 εκατ. ευρώ το πλεόνασμα του 2013
Επικαλούμενος το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής που αξιολογεί η τρόικα, ο κ. Σταϊκούρας είπε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται ότι θα είναι υψηλότερο από τα 812 εκατ. ευρώ ή το 0,4% του ΑΕΠ.
«Η χώρα, για δεύτερη συνεχόμενη φορά, υπερκαλύπτει τους δημοσιονομικούς στόχους του Προγράμματος» τόνισε.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών που θα παρουσιάσει η Eurostat, το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται υψηλότερο, στα 3,9 δισ. ευρώ ή στο 2,1% του ΑΕΠ.
Με τις επιπτώσεις της στήριξης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, προκύπτει εκτιμώμενο πρωτογενές έλλειμμα 8,3% του ΑΕΠ.
Πάντως, ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας, σε ταμειακή βάση το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2013 ήταν περίπου 900 εκατ. ευρώ καλύτερο από τους στόχους. Ειδικότερα, ο κρατικός προϋπολογισμός γενικής κυβέρνησης παρουσίασε πρωτογενές έλλειμμα 450 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου που έχει συμφωνηθεί με την τρόικα για έλλειμμα 1,37 δισ. ευρώ.
 
Πώς αξιολογείται η δημοσιονομική επίδοση της χώρας
Για την καλύτερη κατανόηση των παραπάνω ο κ. Σταϊκούρας έκανε εκτενή αναφορά στις βασικές αρχές αποτίμησης της δημοσιονομικής επίδοσης ευρωπαϊκής χώρας, ιδιαίτερα όταν αυτή είναι σε Πρόγραμμα Προσαρμογής.
Όπως εξήγησε, ο υπολογισμός των επιδόσεων γίνεται σε επίπεδο αποτελέσματος του ισοζυγίου Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομική βάση, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών από τη Eurostat. Ειδικότερα, γίνεται επί του πρωτογενούς αποτελέσματος του ισοζυγίου της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομική βάση, δηλαδή εξαιρουμένων των δαπανών για αποπληρωμή τόκων.
Η αξιολόγηση της Ελλάδας, επειδή βρίσκεται στο Μηχανισμό Στήριξης, γίνεται με βάση τις συμφωνηθείσες παραμέτρους με την τρόικα στο πλαίσιο του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής. Ειδικότερα, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης δεν περιλαμβάνει:

• Την αναδρομική μείωση του επιτοκίου για δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

• Τη μεταφορά των αποδόσεων των Ελληνικών ομολόγων από τις Κεντρικές Τράπεζες του Ευρωσυστήματος (ANFAs και SMPs).

• Την επίπτωση από τη στήριξη των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων (εφάπαξ επίπτωση).

Έτσι, για το 2012: σύμφωνα με το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, που αξιολογεί η Τρόικα, το πρωτογενές έλλειμμα ήταν 2,8 δισ. ευρώ ή 1,5% του ΑΕΠ. «Η χώρα, για πρώτη φορά, επέτυχε τους δημοσιονομικούς στόχους του Προγράμματος».
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών, που παρουσίασε η Eurostat, το πρωτογενές έλλειμμα ήταν μικρότερο, 2,2 δισ. ευρώ ή 1,1% του ΑΕΠ. Συνεπώς το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, κατά Eurostat, ήταν καλύτερο. Με τις επιπτώσεις της στήριξης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, το πρωτογενές έλλειμμα ανήλθε στο 4% του ΑΕΠ.
Σε ό,τι αφορά το 2013: Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, που αξιολογεί η Τρόικα, το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται ότι θα είναι υψηλότερο από τα 812 εκατ. ευρώ ή το 0,4% του ΑΕΠ. «Η χώρα, για δεύτερη συνεχόμενη φορά, όχι μόνο επιτυγχάνει αλλά υπερκαλύπτει τους δημοσιονομικούς στόχους του Προγράμματος».
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών, όπως παρουσιάζεται στην Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού, το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται ότι θα είναι υψηλότερο, στα 3,9 δισ. ευρώ ή στο 2,1% του ΑΕΠ.
Με τις επιπτώσεις της στήριξης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, προκύπτει εκτιμώμενο πρωτογενές έλλειμμα 8,3% του ΑΕΠ.
Αξίζει να σημειωθεί, τονίζει ο κ. Σταϊκούρας απαντώντας και στην κριτική που δέχεται το οικονομικό επιτελείο για τους υπολογισμούς του ότι «τα παραπάνω δημοσιονομικά δεδομένα δεν επηρεάζονται από τη διαδικασία αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς η αξιολόγηση των δημοσιονομικών επιπέδων της χώρας γίνεται σε δημοσιονομική, δεδουλευμένη, βάση και όχι σε ταμειακή βάση».
Συγκεκριμένα, «το πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομική βάση, το οποίο αποτελεί και το κριτήριο επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής, περιλαμβάνει ούτως ή άλλως και τις επιδράσεις από τις μεταβολές των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.»
» Συνεπώς, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε ταμειακή βάση, που επηρεάζεται από τις εξοφλήσεις ή μη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, διορθώνεται από τις αντίστοιχες μεταβολές του αποθέματος των απλήρωτων υποχρεώσεων, προκειμένου να διαμορφωθεί το πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομική βάση.»
» Έτσι, το πρόγραμμα αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων είναι ουδέτερο, από δημοσιονομική άποψη σε ετήσια βάση, και δεν επηρεάζει το πρωτογενές αποτέλεσμα.
Πάντως, σε ταμειακή βάση, το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2013 ήταν περίπου 900 εκατ. ευρώ καλύτερο από τους στόχους».

Τα στοιχεία Ιανουαρίου αναλυτικά
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για τον Ιανουάριο 2014, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 595 εκατ. ευρώ έναντι πλεονάσματος 177 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2013 και στόχου για πλεόνασμα 719 εκατ. ευρώ.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 811 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 415 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2013 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 955 εκατ. ευρώ.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 4.426 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 376 εκατ. ευρώ ή 7,8% έναντι του στόχου 2014 .
Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4.394 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 273 εκατ. ευρώ ή 5,9% χαμηλότερα έναντι του στόχου.
Το σύνολο των φορολογικών εσόδων διαμορφώθηκε σε 4.545 εκατ. ευρώ, 28 εκατ. ευρώ ή 0,6% υψηλότερα έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές φόρων ανήλθαν σε 294 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας σημαντική αύξηση κατά 195 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (99 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν στα 3.831 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 253 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (4.084 εκατ. ευρώ).
Ειδικότερα, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 3.524 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένες έναντι του στόχου κατά 460 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των πρωτογενών δαπανών κατά 405 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (3.356 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013 κατά 666 εκατ. ευρώ ή σε ποσοστό 15,9%. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση του συνόλου των πρωτογενών δαπανών κατά 980 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 24,9% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013, παρά την αύξηση στις δαπάνες καταπτώσεων εγγυήσεων σε φορείς εντός γενικής κυβέρνησης κατά 347 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) διαμορφώθηκαν σε 308 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 208 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (100 εκατ. ευρώ) και κατά 241 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
«Κατά συνέπεια, το πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζεται αυξημένο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013, παρά τις αυξημένες επιστροφές φόρων και τις αυξημένες δαπάνες του ΠΔΕ», επισημαίνει το υπουργείο Οικονομικών.