Η ανάθεση μιας εργασίας από φοιτητές σε φροντιστήρια ή σε παλιούς αποφοίτους για να τους γράψουν μια άρτια εργασία, έναντι αμοιβής, ήταν, μέχρι πρότινος, κάτι σύνηθες. Στο «κόλπο» αυτό όμως φαίνεται πως έχει μπει για τα καλά η τεχνητή νοημοσύνη. Πλέον οι φοιτητές χρησιμοποιούν τα εργαλεία AI για να γράψουν εργασίες, χωρίς να χρειάζεται η μεσολάβηση τρίτων και φυσικά χωρίς να χρειάζεται να πληρώσουν.
Ρεπορτάζ: Φιλίππα Βλαστού
Έτσι λοιπόν τείνει να γίνει τάση η συγγραφή εργασιών από φοιτητές μέσω ΑΙ και αυτό δεν έχει περάσει απαρατήρητο από την ακαδημαϊκή κοινότητα. Καθηγητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έχουν ήδη εντοπίσει εργασίες που φαίνεται να έχουν γραφτεί από τεχνητή νοημοσύνη.
Όταν πιάνεται ο «έξυπνος γραφέας»
Η ποιότητα των κειμένων που λαμβάνουν οι καθηγητές είναι το πρώτο σημάδι που έχουν εντοπίσει την χρήση του ΑΙ. Οι εργασίες που έρχονται στα χέρια τους για αξιολόγηση είναι η μέρα με τη νύχτα συγκριτικά με το προγενέστερο διάστημα . «Καταλάβουμε ότι γίνεται πλέον συχνά η χρήση γλωσσικών εργαλείων από τα εξαιρετικά κείμενα που διαβάζουμε και δεν μπορείς να δεις ούτε ένα λαθάκι. Πριν από σχεδόν ένα χρόνο υπήρχε μεγάλη διαφορά στις εργασίες από αυτές που παίρνουμε τώρα, και στην έκταση και στη γλωσσική ποιότητα», τονίζει στην Karfitsa ο καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ και ειδικός σε θέματα Τεχνητής Νοημοσύνης, Ιωάννης Βλαχάβας.
Πλέον εφαρμογές όπως το ChatGPT επιδιώκουν να πάρουν τη θέση και του Google Translator στις μεταφράσεις. Φοιτητές έχουν αρχίσει να το χρησιμοποιούν και ως μεταφραστικό εργαλείο, που όμως κρύβει και αυτό παγίδες. Σύμφωνα με το καθηγητή Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ, Γιώργο Παπαναστασίου, «πολύ συχνά μπορεί κανείς να διακρίνει αν κάποιος, μεταφράζοντας, έχει κάνει χρήση του ChatGPT – όπως συμβαίνει και με το Google Translator. Σε μεταπτυχιακό μάθημα που έκανα φέτος και στο οποίο έβαλα ως εργασία μια μετάφραση, κατάλαβα ότι φοιτητές είχαν κάνει χρήση ΑΙ. Με το Google Translator ήταν πιο εύκολο να εντοπίσει κανείς αν είχε χρησιμοποιηθεί η συγκεκριμένη εφαρμογή στη μετάφραση, γιατί έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Αλλά και το ChatGPΤ έχει χαρακτηριστικά που ‘’προδίνουν’’ ότι έχει γίνει χρήση του. Αυτές τις εφαρμογές συχνά δεν καταλαβαίνουν με ποια σημασία χρησιμοποιείται π.χ. μια αγγλική λέξη και την αποδίδουν εσφαλμένα. Π.χ. η λέξη literature σημαίνει ‘λογοτεχνία’ αλλά σε ένα επιστημονικό άρθρο μπορεί να σημαίνει και ‘βιβλιογραφία’».
Μεγάλες υποψίες γεννούν στους καθηγητές και οι πιο γενικές απαντήσεις. «Όταν ζητάει κάποιος κάτι συγκεκριμένο και η απάντηση που παίρνει είναι πολύ γενική, υπάρχει πιθανότητα να έχει γίνει χρήση της τεχνητής νοημοσύνης», αναφέρει ο κ. Παπαναστασίου.
Αναφορικά με την «ανάθεση» ενός φοιτητή σε κάποιον άλλον για να του κάνει την εργασία ή την πτυχιακή ο κ. Βλαχάβας προβλέπει ότι «τώρα που είναι δωρεάν η χρήση του ΑΙ προφανώς τα περιστατικά του να κάνει άλλος τη δουλειά για τον ίδιο τον φοιτητή θα είναι αυξημένα συγκριτικά με παλιά που έδιναν χρήματα σε κάποιον άλλον για να τους κάνει την εργασία».
Περιπτώσεις που τους τσάκωσαν
Ο κ. Βλαχάβας εντόπισε μια χαρακτηριστική περίπτωση χρήσης ΑΙ από φοιτητές του σε ένα μεταπτυχιακό που διδάσκει. «Είχα βάλει ένα τεστ και είδα λοιπόν ότι οι περισσότερες απαντήσεις ήταν πανομοιότυπες παρόμοιες, πολύ έξυπνες, καλογραμμένες. Αντιλήφθηκα ότι είχε γίνει χρήση ΑΙ. Αυτό που έκαναν ήταν να μην λάβω υπόψιν το τεστ, σαν να μην έγινε ποτέ».
Οι φοιτητές που καταφεύγουν στην τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μόνο εκείνοι που βαριούνται να κάνουν τις εργασίες τους, αλλά και εκείνοι που θέλουν την τελειότητα. «Πρόσφατα ένας συνάδελφος μου έστειλε μια εργασία φοιτήτριας και μου είπε ‘’τόσο ωραία αγγλικά δεν έχω ξανά δει’’. Το βάλαμε στο εργαλείο και είδαμε πως είχε γίνει μέσω του ΑΙ. Αυτή η φοιτήτρια είναι άριστη, του 10. Δεν το χρησιμοποιούν μόνο όσοι βαριούνται αλλά και στο πλαίσιο της τελειομανίας. Στο τέλος όμως το τελικό αποτέλεσμα είναι αρνητικό», υπογράμμισε ο κ. Βλαχάβας.
Τα εργαλεία των καθηγητών
Το βασικό εργαλείο που έχει στα χέρια του ένας καθηγητής είναι να εξετάσει τον φοιτητή σε μία εργασία που έχει κάνει. Και παλιά και τώρα. Ειδικά όταν ο καθηγητής έχει δεύτερες σκέψεις για το ποιος έχει κάνει την εργασία. Σε αυτό παίζει ρόλο και η βαρύτητα της εργασίας.
«Από εκεί και πέρα αν την έχει κάνει κάποιος άλλος την εργασία του ή κάποιο chat, εν μέρει δεν πειράζει, φτάνει να έχει κατανοήσει αυτά τα οποία αναφέρει μέσα στην εργασία του που μου παρουσιάζει και να μπορεί να απαντήσει εύστοχα στο αντικείμενο για το οποίο μου έχει παραδώσει την εργασία», αναφέρει ο κ. Βλαχάβας.
Από την πλευρά της τεχνολογίας ο κ. Βλαχάβας εξηγεί πως έχουν και εκείνοι ως καθηγητές κάποια εργαλεία που χρησιμοποιούν τα οποία αξιολογούν κείμενα και αναλύουν κατά πόσο έχει γραφτεί με την βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.
Η λύση από το γενικό στο ειδικό
Το ζήτημα με τις εργασίες πλέον αποτελεί «πονοκέφαλο» καθώς οι καθηγητές πρέπει να σκέφτονται με δεδομένο ότι κάποιος δεν θα μπορέσει να βρει τη λύση από την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά θα πρέπει καταβάλει προσωπική προσπάθεια για να αντλήσει τη γνώση ώστε να γράψει την εργασία του.
Οι καθηγητές βάζουν πιο κριτικές εργασίες στους φοιτητές, για να μην μπορούν να βρουν εύκολα τη λύση σε μια τυπική απάντηση μέσω ενός γλωσσικού εργαλείου. «Το ζήτημα με τις εργασίες είναι πραγματικά μεγάλο. Πρέπει και εμείς οι διδάσκοντες να σκεφτόμαστε και να βρίσκουμε τρόπους για να μην πέσουμε στην παγίδα να βαθμολογούμε το ChatGPT αντί για τον φοιτητή. Επιλέγοντας συγκεκριμένα θέματα εργασιών, στη Γλωσσολογία π.χ. με συλλογή υλικού που δεν μπορεί κανείς να το βρει στο ίντερνετ – σκεφτείτε, για παράδειγμα, νεοελληνικά διαλεκτικά κείμενα -, αποφεύγουμε τον κίνδυνο να συντάξει την εργασία το ChatGPT και όχι ο φοιτητής. Όταν όμως πρόκειται για μια εργασία βιβλιογραφική, τότε δεν ξέρεις ποιος μπορεί να την έχει κάνει, όπως μέχρι τώρα επίσης δεν ξέραμε αν μια εργασία την έκανε ο ίδιος ο φοιτητής ή κάποιο φροντιστήριο», αναφέρει ο κ. Παπαναστασίου.
To AI και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Το πρόβλημα όμως δεν περιορίζεται μόνο στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση. «Εντοπίζεται και σε άλλες βαθμίδες, όπως του Λυκείου», υπογραμμίζει ο κ. Βλαχάβας.
Για αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα και εκπαιδευτική κοινότητα θα πρέπει να το λάβει σοβαρά υπόψη και να πάρει μέτρα, σημειώνει ο κ. Βλαχάβας. «Αυτά τα εργαλεία θα μπορούσαν να βοηθήσουν να βελτιωθεί ο εκάστοτε φοιτητής. Ωστόσο ο τρόπος που χρησιμοποιείται τώρα προκαλούν γνωστική υποβάθμιση, γιατί ουσιαστικά κάποιος άλλος σου κάνει τη δουλειά».
Υπάρχει κίνδυνος για τη γλώσσα;
Στο ερώτημα αν η τεχνητή νοημοσύνη είναι επικίνδυνη για την εξέλιξη της γλώσσας, ο κ. Παπαναστασίου απάντησε πως «είναι άλλο πράγμα ο κίνδυνος να γράψει κάποιος φοιτητής τις εργασίες του με χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και άλλο να μιλάμε για κίνδυνο στη γλώσσα και την εξέλιξή της. Στην πρώτη περίπτωση, απλώς ο φοιτητής δεν οξύνει το μυαλό του και τελικά δεν μαθαίνει. (Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαι αντίθετος στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης γενικά ή στην εκπαίδευση ειδικότερα. Προφανώς θα τη χρησιμοποιήσουμε και θα έλεγα ότι πρέπει να τη χρησιμοποιήσουμε, αλλά πρέπει να μάθουμε το πώς και το γιατί, ώστε να είναι πραγματικά ωφέλιμη για τον χρήστη και για την εκπαιδευτική διαδικασία.)
Στην εξέλιξη της γλώσσας όμως δεν τίθεται κανένα θέμα κινδύνου. Πρόκειται ουσιαστικά για μια μηχανή που της θέτεις ερωτήματα και σου δίνει απαντήσεις. Όπως είπα, όμως, θα επηρεάσει την εκπαιδευτική διαδικασία, και προφανώς αυτό πρέπει να γίνει θετικά, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να ενσωματωθεί σωστά στην εκπαίδευση. Δεν είναι δυνατόν η εκπαίδευση να αγνοήσει κάτι το οποίο θα γίνεται πλέον σε όλο τον κόσμο.
Θα πρέπει να το ενσωματώσει, όπως κάναμε και με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές – αν και εκεί δεν είμαι σίγουρος ότι η εκπαίδευση εκμεταλλεύεται σωστά και πλήρως τις δυνατότητές τους».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ KARFITSA
