Ποιοι οι λόγοι και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο
Ρεπορτάζ: Φανή Χαρίση
Ολόκληρες αγέλες αγριογούρουνων κυκλοφορούν κανονικά σε δρόμους και γειτονιές στο Πανόραμα και την Πυλαία Θεσσαλονίκης, μοναχικοί λύκοι κάνουν βόλτες σε παραλίες και περιοχές της Χαλκιδικής, ενώ αρκούδες έχουν κάνει «φωλιά» τους χωριά και οικισμούς στη Δυτική Μακεδονία, τρομάζοντας τους κατοίκους που δυσκολεύονται να ξεμυτίσουν από τα σπίτια τους.
Τα δύο πιο ακραία περιστατικά εμφάνισης άγριων ζώων που καταγράφηκαν σε μικρό χρονικό διάστημα σε κατοικημένες περιοχές ήταν η επίθεση λύκου σε 5χρονο παιδί στον Νέο Μαρμαρά Χαλκιδικής και η επίθεση αρκούδας σε υπερήλικα άνδρα σε χωριό των Ιωαννίνων, ο οποίος βρέθηκε τετ α τετ με το μεγαλόσωμο ζώο μέσα στην αυλή του σπιτιού του. Και στις δύο περιπτώσεις, τα θύματα σώθηκαν εκ θαύματος.
Τι συμβαίνει όμως και ζώα της άγριας πανίδας εμφανίζουν τέτοια εξοικείωση με τον άνθρωπο και επισκέπτονται οικισμούς και χωριά;
Ο βοηθός κτηνιάτρου και ιδρυτής της «Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης και Επανένταξης Άγριας Ζωής», Στέλιος Γερονυμάκης, εκτιμά ότι οι λόγοι είναι πολλοί, μεταξύ των οποίων και η έναρξη της κυνηγετικής περιόδου.
«Είναι πολλοί οι λόγοι και οι αιτίες για τους οποίους εμφανίζονται άγρια ζώα σε κατοικημένες περιοχές. Ο ένας λόγος είναι, κοιτάζοντας τις ημερομηνίες των συμβάντων, ότι ξεκινά η περίοδος του κυνηγιού ή η εκπαίδευση των κυνηγόσκυλων, οπότε τα άγρια ζώα αποπροσανατολίζονται και συχνά κατεβαίνουν σε κατοικημένες περιοχές», τόνισε στην «Κ» ο κ. Γερονυμάκης.
Ειδικά για τους λύκους που εμφανίζονται ξαφνικά σε κατοικημένες περιοχές, όπως επεσήμανε, πρόκειται για ζώα «νεαρής ηλικίας, τα οποία αποκόπηκαν για κάποιους λόγους από την αγέλη τους και, έως ότου βρουν τον χώρο τους και νέα αγέλη για να κυνηγούν παρέα, ψάχνουν νερό και τροφή σε κατοικημένες περιοχές».
Μάλιστα, ο κ. Γερονυμάκης θυμήθηκε ένα περιστατικό με λύκο στη Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης, όταν το ζώο βρέθηκε μέσα στην πισίνα ενός σπιτιού.
Φαγητό σε σκουπίδια και στα μπολ για αδέσποτα
Στην περίπτωση των αγριογούρουνων, όπως είπε ο κ. Γερονυμάκης, οι πολλαπλές εμφανίσεις τους σε περιοχές όπως η Πυλαία και το Πανόραμα οφείλονται ξεκάθαρα στο ότι βρίσκουν πολύ εύκολα τροφή, την οποία μυρίζουν από μεγάλη απόσταση.
«Αντί να σκάβουν στο έδαφος για να βρουν τροφή, κατεβαίνουν σε περιοχές όπου μπορούν να την εντοπίσουν εύκολα, είτε στα σκουπίδια είτε ακόμα και στα σημεία όπου φιλόζωοι ή φιλοζωικές οργανώσεις αφήνουν μπολ με τροφή για αδέσποτα σκυλιά και γάτες», σημείωσε.
«Μαζί με τον άνθρωπο που εξελίσσεται, εξελίσσονται και όλα τα ζώα, ακόμα και τα άγρια», κατέληξε.
Η παρέμβαση του «Αρκτούρου»
Φυσικοί και ανθρωπογενείς παράγοντες, όπως βιολογικοί, κλιματικοί, αλλά και η κακή διαχείριση των απορριμμάτων οδήγησαν στην προσέγγιση άγριων ζώων στις πόλεις
Από τις αρχές του καλοκαιριού, οι εμφανίσεις πολλών αρκούδων σε χωριά και κωμοπόλεις της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και η θανάτωση νεαρής αρκούδας με πυροβόλο όπλο στην Καστοριά, ώθησαν τον «Αρκτούρο» να παρέμβει στον δημόσιο διάλογο σχετικά με το θέμα, επισημαίνοντας την αδράνεια της Πολιτείας στη διαχείριση του φαινομένου.
Με παρέμβαση δέκα σημείων, η περιβαλλοντική οργάνωση τονίζει ότι η καφέ αρκούδα έχει επανέλθει δυναμικά στην Ελλάδα και ότι η προσέγγιση αρκούδων σε κατοικημένες περιοχές από μεμονωμένες περιπτώσεις έχει εξελιχθεί σε συστηματικό πρόβλημα. Στις αιτίες, σύμφωνα με τον «Αρκτούρο», περιλαμβάνονται φυσικοί και ανθρωπογενείς παράγοντες, όπως βιολογικοί, κλιματικοί αλλά και η κακή διαχείριση των απορριμμάτων. Η επιδείνωση της κατάστασης, δηλαδή η αύξηση των περιστατικών προσέγγισης αρκούδων σε κατοικημένες περιοχές, αποδίδεται στη μακροχρόνια αδράνεια της Πολιτείας, που «οδήγησε στο μεγάλωμα μιας ολόκληρης γενιάς αρκούδων που προσεγγίζουν αυλές και οικισμούς».
Ο «Αρκτούρος» προτείνει την πλήρη ενεργοποίηση στελεχωμένων Ομάδων Άμεσης Επέμβασης, οι οποίες θα λειτουργούν σε 24ωρη βάση, επτά ημέρες την εβδομάδα, διαθέτοντας τεχνογνωσία και κατάλληλο εξοπλισμό ώστε να επεμβαίνουν σε κάθε περιστατικό.
«Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ καλεί την Κεντρική Διοίκηση να αναλάβει άμεσα τις ευθύνες της και να διασφαλίσει την πλήρη λειτουργία των Ομάδων Άμεσης Επέμβασης, με επαρκές προσωπικό, εξοπλισμό και συντονισμό. Παράλληλα, η ενημέρωση των κατοίκων και η ενεργή συμμετοχή τους στη διαχείριση του φαινομένου είναι απολύτως απαραίτητη. Η διαχείριση της συνύπαρξης δεν μπορεί να γίνεται με όρους πανικού, εθελοντισμού και ελλιπούς πληροφόρησης. Είναι ώρα για αποφασιστική δράση. Για να μην έχουμε άλλες απώλειες άγριων ζώων ούτε, κυρίως, ανθρώπινες ζωές», επισημαίνει η περιβαλλοντική οργάνωση.