Μια στήλη περίπου 3,50 μέτρα στέκεται στην Αγίου Δημήτριου, όμως ελάχιστοι την παρατηρούν και ακόμη λιγότεροι γνωρίζουν την ιστορία του.
Η στήλη βρίσκεται λίγα μέτρα μακριά από την Παλιά Λαχαναγορά, στην ίδια πλευρά του δρόμου, πάνω στο πεζοδρόμιο. Η περίπου 3,50 μέτρα μαρμάρινη στήλη είναι το «Mάρμαρο του Φιδιού» ή «Η Στήλη των Όφεων» και χρονολογείται από την περίοδο του Μέγα Κωνσταντίνου.
Η ονομασία του προκαλεί ερωτηματικά και διάφοροι μελετητές έχουν προσπαθήσει να την ερμηνεύσουν. Δυο πιθανοί λόγοι είναι είτε επειδή στην κορυφή μπορεί να είχε τοποθετηθεί κάποιο φίδι είτε για λόγους λατρείας του φιδιού.
«Πριν από την πυρκαγιά του 1917 ήταν ενταγμένο σε μια πλατεία γνωστή ως Πλατεία ΄Οφεων, εξαιτίας του αρχαίου αυτού μνημείου, το οποίο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας έφερε την ονομασία Μάρμαρο του Φιδιού (Yılan Mermer). Σύμφωνα με κάποια λαϊκή δοξασία, ένας δαίμων με τη μορφή φιδιού θα κατοικούσε στο μνημείο. Μια σειρά από φωτογραφικές λήψεις κυρίως των αρχών του 20ού αιώνα το δείχνουν να υψώνεται μεγαλοπρεπές πάνω σε υψηλό βαθμιδωτό κρηπίδωμα», διαβάζουμε σε σχετική ανακοίνωση της Καθηγήτριας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Θεοδοσίας Στεφανίδου – Τιβερίου, με αφορμή το ετήσιο Αρχαιολογικό Συνέδριο που είχε γίνει το 2015 για τις ανασκαφές στη Μακεδονία και τη Θράκη του 2014.
«Το 1975, με αφορμή τη διαπλάτυνση της οδού Αγ. Δημητρίου διενεργήθηκε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία ανασκαφική έρευνα που αποκάλυψε ολόκληρο το βαθμιδωτό κρηπίδωμα, μαζί με το οποίο το βάθρο έφτανε σχεδόν τα 6 μ.. Μετά τη λεπτομερή σχεδιαστική του αποτύπωση το βάθρο μετακινήθηκε κατά 5 μ. προς βορράν, προκειμένου να απελευθερωθεί το οδόστρωμα της οδού. ΄Εκτοτε στέκει επάνω στο νέο πεζοδρόμιο, μπροστά στον τοίχο του υποσταθμού της ΔΕΗ και έχοντας στερηθεί τη βαθμιδωτή κρηπίδα και την περίοπτη θέση του.
Επάνω στο ψηλόλιγνο κυματιοφόρο βάθρο εδράζεται η βάση ενός κίονα, ο οποίος θα στήριζε ανδριάντα. Το σύνολο της κατασκευής μαζί με το άγαλμα θα έφτανε τα 15-16 μ. περίπου. Επρόκειτο δηλαδή για μνημείο μιας κατηγορίας, πολυάριθμα παραδείγματα της οποίας μας είναι γνωστά από την Κωνσταντινούπολη. Πρόκειται για ανδριάντες αυτοκρατόρων που ήταν ιδρυμένοι επάνω σε κίονες ύψους 20 έως και 50 μ. Δέσποζαν σε πλατείες ή οδικούς άξονες και σημάδευαν οπτικά τις συνοικίες της πόλης, ενώ ταυτόχρονα αποτελούσαν σύμβολα της εξουσίας του κάθε νέου ηγεμόνα», προσθέτει.
«Πρώτος ο Μεγάλος Κωνσταντίνος ύψωσε έναν τέτοιο κίονα στο Forum του ίδιου, υιοθετώντας τον τύπο από την παλιά μητρόπολη της αυτοκρατορίας, τη Ρώμη, και σηματοδοτώντας την ίδρυση της νέας πρωτεύουσας (330 π.Χ.). Τον μιμήθηκαν οι μεταγενέστεροι αυτοκράτορες έως τον Φωκά (αρχές 7ου αι.). Ο τύπος θα έχει απήχηση και σε άλλες μεγάλες πόλεις της ανατολικής αυτοκρατορίας σε όλη τη διάρκεια της ύστερης αρχαιότητας (4ος-6ος αι.), όπως λ.χ. στην ΄Εφεσο, την Απάμεια κ.ά. και, όπως μαρτυρεί το μνημείο της Αγ. Δημητρίου, και στη Θεσσαλονίκη.
Κατά την εποχή της ύστερης αρχαιότητας, η αρχαία παράδοση της ανάθεσης τιμητικών ανδριάντων των αυτοκρατόρων αλλά και άλλων σημαντικών προσώπων στους δημόσιους χώρους των πόλεων, παρέμεινε ζωντανή σε όλη την ανατολική αυτοκρατορία, πράγμα που συνέβη και στη Θεσσαλονίκη», αναφέρει.
