Ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αρμόδιος για τα θέματα Έρευνας και Τεχνολογίας, Χρίστος Δήμας μιλάει στην «Political» για την τεχνολογική συνεργασία στρατηγικής σημασίας της Ελλάδας με το Ισραήλ, για την ελκυστικότητα που ασκεί πλέον η χώρα για επενδύσεις και για τις νεοφυείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα και την υποστήριξη του υπουργείου σε αυτές με πρωτοβουλίες όπως το ElevateGreece.

Στον ΣΩΤΗΡΗ ΠΙΚΟΥΛΑ

Εξηγεί τις προτάσεις που έκανε στον πρωθυπουργό για την επόμενη τετραετία με την προώθηση δύο εμβληματικών έργων, την Πολιτεία Καινοτομίας στις παλιές εγκαταστάσεις της ΧΡΩΠΕΙ στην Αθήνα και το τεχνολογικό πάρκο 4ης γενιάς ThessINTEC,και πιστεύει ότι το braindrain σιγά σιγά ανατρέπεται.Τέλος, μιλάει για την ανάγκη να υπάρξει αυτοδυναμία, διότι «μόνο μια αυτοδύναμη κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει με ταχύτητα και αποφασιστικότητα».

Ας ξεκινήσουμε από την πρόσφατη επίσκεψη του Ισραηλινού υπουργού Καινοτομίας και Τεχνολογίας στην Ελλάδα. Τι συνεργασία έχουμε με το Ισραήλ, περιμένουμε κάποιο μεγάλο πρότζεκτ;

Οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ είναι στρατηγικής σημασίας. Στη συνάντηση με τον υπουργό Καινοτομίας, Επιστημών και Τεχνολογίας κ. ΟφίρΑκούνις και την κυβερνητική αποστολή από το Ισραήλ επιβεβαιώσαμε τη βούληση των δύο χώρων να προχωρήσουμε άμεσα στην εμβάθυνση και διεύρυνση της συνεργασίας μας στους τομείς της έρευνας, της καινοτομίας, της επιστήμης και των νέων τεχνολογιών. Επιβεβαιώσαμε επίσης τις άριστες σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών σε πολλαπλά επίπεδα και συμφωνήσαμε να διευρύνουμε την υπάρχουσα διακρατική συμφωνία Ελλάδας-Ισραήλ για την Επιστημονική και Τεχνολογική Συνεργασία συνολικού προϋπολογισμού άνω των 3,12 εκατ. ευρώ.

Πριν από έναν χρόνο, μάλιστα, υπογράψαμε τριμερές Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) μεταξύ του τεχνολογικού πάρκου 4ης γενιάς της Θεσσαλονίκης ThessINTEC, του Πανεπιστημίου BenGurion και του τεχνολογικού πάρκου GavYamNegevAdvanced Technologies Park στο Ισραήλ. Το Μνημόνιο Συνεργασίας αφορά τη μεταφορά τεχνογνωσίας μεταξύ των πλευρών, τη σύμπραξη ελληνικών, ισραηλινών και διεθνών επιχειρήσεων που συνεργάζονται με τα δύο τεχνολογικά πάρκα, την κάλυψη θέσεων εργασίας από εταιρείες που θα εγκατασταθούν στο ThessINTEC, καθώς και τη δικτύωση του Πανεπιστημίου BenGurion με την ελληνική ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα.

Ο στόχος που έχουμε θέσει είναι να χτίσουμε ακόμα μεγαλύτερες γέφυρες επικοινωνίας και συνεργασίας του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας με το αντίστοιχο του Ισραήλ, με στόχο την ανάπτυξη της καινοτομίας, την εμπορευματοποίηση των ερευνητικών δραστηριοτήτων και των τεχνολογικών προϊόντων.

Στηχώρα έχουν εισρεύσει πολλά εκατομμύρια από ευρωπαϊκά κονδύλια για την ενίσχυση της καινοτομίας και της έρευνας. Ποια είναι η εικόνα σας τώρα για το επίπεδο στην Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες στην ΕΕ;

Η ανάπτυξη της Ελλάδας στον χώρο της έρευνας και της καινοτομίας τα τελευταία χρόνια είναι πρωτοφανής. Στην ετήσια έκθεση European InnovationScoreboard (EIS) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η χώρα μας αναδείχθηκε πρώτη στον ρυθμό βελτίωσης του δείκτη καινοτομίας για το χρονικό διάστημα 2015-2022.

Επιπλέον, έρευνα της EY που διεξήχθη το 2022 έδειξε ότι το ποσοστό των εταιρειών που σχεδιάζουν να επενδύσουν ή να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στη χώρα μας μέσα σε έναν χρόνο αυξήθηκε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, φτάνοντας στο 37%, από 34% το 2021 και 28% το 2020. Ταυτόχρονα, τρεις στους τέσσερις επενδυτές (75%) εκτιμούν ότι η ελκυστικότητα της Ελλάδας θα βελτιωθεί τα επόμενα τρία χρόνια, ποσοστό που κατατάσσει τη χώρα μας στην πρώτη θέση μεταξύ των υπό σύγκριση χωρών, αλλά και συγκριτικά με το σύνολο της Ευρώπης (64%). 

Πόσες είναι οι νεοφυείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα και με ποια εργαλεία τις εξοπλίζει το υπουργείο; Επηρεάζονται από την κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας για τις startups;

Τα τελευταία χρόνια, το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων έχει συμβάλει ενεργά στην ανάδειξη και την υποστήριξη του οικοσυστήματος καινοτομίας και επιχειρηματικότητας μέσα από μια σειρά συστηματικών πρωτοβουλιών. Δημιουργήσαμε το ElevateGreece, το εθνικό μητρώο νεοφυών επιχειρήσεων, το οποίο πρόσφατα μετεξελίχθηκε από ψηφιακή πλατφόρμα σε Ανώνυμη Εταιρεία του Δημοσίου.

Στο πλαίσιο λειτουργίας του, θεσπίστηκαν στοχευμένα φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις σε νεοφυείς επιχειρήσεις από Επενδυτικούς Αγγέλους (AngelInvestors), ενώ παράλληλα θεσμοθετήθηκε ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο για τα «δικαιώματα προαίρεσης» (stockoptions) από μετόχους-ταλαντούχους εργαζομένους. Επιπρόσθετα, ως απάντηση στις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19, χρηματοδοτήθηκαν 555 επιχειρήσεις του μητρώου μέσω ΕΣΠΑ, με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 60 εκατ. ευρώ. Οι νεοφυείς επιχειρήσεις – μέλη του ElevateGreece έχουν, επίσης, πρόσβαση σε μια σειρά προνομίων όπως εκδηλώσεις προβολής και δικτύωσης, ευκαιρίες σύναψης συνεργιών, αλλά και συμβουλευτικές υπηρεσίες και σεμινάρια από τους επίσημους υποστηρικτές του ElevateGreece.

Οι εν λόγω παροχές φαίνεται να έχουν θετικό αντίκτυπο στο ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας, καθώς οι εγγεγραμμένες νεοφυείς επιχειρήσεις στο ElevateGreece ολοένα και αυξάνονται, ξεπερνώντας πλέον τις 710, στις οποίες απασχολούνται περίπου 7.000 εργαζόμενοι.

Η κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας SiliconValley δεν πιστεύω πως θα επηρεάσει τη θετική αυτή πορεία του εγχώριου οικοσυστήματος καινοτομίας.

Αν σας ρωτούσε ο πρωθυπουργός για τον προγραμματισμό σας την επόμενη τετραετία πάνω στον τομέα της καινοτομίας, τι θα προτάσσατε;

Στόχος μας είναι να νιώθουν οι Έλληνες ταλαντούχοι επιστήμονες και επιχειρηματίες τη βεβαιότητα πως μπορούν να είναι ανταγωνιστικοί σε παγκόσμιο επίπεδο από την Ελλάδα. Έχουμε θέσει τα θεμέλια για δύο εμβληματικά έργα, τα οποία σκοπεύουμε να κάνουμε πραγματικότητα μέσα στα επόμενα χρόνια: Η Πολιτεία Καινοτομίας στις παλιές εγκαταστάσεις της ΧΡΩΠΕΙ στην Αθήνα και το τεχνολογικό πάρκο 4ης γενιάς ThessINTEC στη Θεσσαλονίκη αποτελούν δύο έδρες καινοτομίας στις οποίες πρόκειται να εγκατασταθεί ένας σημαντικός αριθμός νεοφυών επιχειρήσεων, τμήματα Ε&Α (Έρευνας και Ανάπτυξης), εταιρείες τεχνοβλαστοί, ερευνητικά ιδρύματα και φορείς καινοτομίας, ενώ κορυφαίες εταιρείες από όλο τον κόσμο έχουν ήδη εκδηλώσει έντονο ενδιαφέρον για τα συγκεκριμένα έργα. Για τον λόγο αυτό σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε ακόμη πιο φιλικό επενδυτικό και επιχειρηματικό περιβάλλον και να ενισχύσουμε περαιτέρω τις δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη. Σύμμαχοί μας στην προσπάθεια αυτή είναι χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και το ΕΣΠΑ, προκειμένου να ολοκληρωθούν έργα που έχουμε θεσμοθετήσει. Έτσι θα καταφέρουμε να συνδέσουμε πιο αποτελεσματικά την έρευνα με την καινοτομία με την επιχειρηματικότητα, να δημιουργήσουμε χιλιάδες νέες ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας και να καταστήσουμε την Ελλάδα κόμβο για την έρευνα και την καινοτομία στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Θεωρείτε ότι το braindrain αναστρέφεται στην Ελλάδα; Ποια άλλα κίνητρα σκέφτεστε;

Αναμφίβολα έχουμε καταφέρει να αντιστρέψουμε την τάση του braindrain σε κάποιο βαθμό, όμως έχουμε ακόμα αρκετό δρόμο να διανύσουμε, ώστε να πετύχουμε τον απώτερο σκοπό του brainregain. Τα τελευταία τριάμισι χρόνια παρατηρούμε ότι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις που ξεκίνησαν τη δραστηριότητά τους στο εξωτερικό έχουν πλέον εγκατασταθεί στην πατρίδα μας, καθώς οι συνθήκες είναι πιο ευνοϊκές για την ανάπτυξη της επιχειρηματικής κοινότητας. Επιπλέον η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε πόλο έλξης επενδύσεων όπως οι Google, Microsoft, Pfizer, Cisco, Meta, TeamViewer, Amazon Web Services, EY, DigitalRealty, κ.ά., οι οποίες ιδρύουν κέντρα Ε&Α στη χώρα μας, αναζητώντας εργατικό δυναμικό υψηλής εξειδίκευσης. Η επενδυτική αυτή δραστηριότητα έχει αποφέρει πολλές ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, από τις σχεδόν 300.000 που έχουν δημιουργηθεί συνολικά κατά τη διάρκεια της θητείας μας. Το ίδιο διάστημα, η Ελλάδα έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη μείωση ανεργίας στην Ευρώπη, από 17,4% το 2019 στο 10,8%. Παράλληλα προχωρήσαμε σε διπλή αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 9,7%, από τα 650 στα 713 ευρώ, ενώ από 1η Απριλίου ο κατώτατος μισθός θα διαμορφώνεται στα 780 ευρώ, με το ποσοστό αύξησης να ανέρχεται στο 9,4%. Βέβαια, προκειμένου να επαναπατριστεί ο νέος πληθυσμός, πρέπει να έχει το κίνητρο της καλά αμειβόμενης εργασίας. Με αυτό τον γνώμονα σκοπεύουμε να προχωρήσουμε σε περαιτέρω μισθολογικές αυξήσεις και φοροελαφρύνσεις το επόμενο διάστημα.

Σε πολιτικό επίπεδο, βλέπουμε ότι υπάρχει μια μεγάλη αναποφασιστικότητα σε επίπεδο ψηφοφόρων. Τα Τέμπη κόστισαν στην κυβέρνηση. Θεωρείτε ότι μπορεί να ανακτηθεί το χαμένο έδαφος;

Σε αυτό το τραγικό δυστύχημα η χώρα ήρθε αντιμέτωπη με διαχρονικές αμαρτίες του παρελθόντος. Μια ανείπωτη τραγωδία που δεν θα έπρεπε ποτέ να είχε συμβεί. Πιστεύω πως οι πολίτες έχουν -μέσα στον θυμό και στην οργή τους- αντιληφθεί ότι στο δυστύχημα αυτό συμπυκνώνονται παθογένειες της Πολιτείας πολλών δεκαετιών, τις οποίες όμως έχουμε την υποχρέωση να αντιμετωπίσουμε ακόμα πιο αποφασιστικά. Από την πρώτη στιγμή αναλάβαμε με θάρρος την ευθύνη που μας αναλογεί. Αυτό που προέχει αυτή τη στιγμή είναι να αποδοθούν ευθύνες. Όσον αφορά το κόστος, σαφέστατα και υπάρχει,όμως, οι πολίτες θα κρίνουν τη συνολική πορεία της κυβέρνησης, το τι κάναμε, δηλαδή, τα προηγούμενα χρόνια, τι διαχειριστήκαμε, πού βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα σε σχέση με το 2019, και θα κληθούν να συγκρίνουν και να επιλέξουν. Όπως όμως θα κρίνουν και τα καλά που έχει κάνει αυτή η κυβέρνηση στη θητεία της, είναι απολύτως λογικό να μας κρίνουν και για τις αστοχίες, τα λάθη ή και τις παραλείψεις που ενδεχομένως κάναμε. Πιστεύω πως οι πολίτες γνωρίζουν πολύ καλά ποιο είναι το πραγματικό διακύβευμα των επερχόμενων εκλογών. Θα κληθούμε να αποφασίσουμε ποιον εμπιστευόμαστε για να συνεχίσουμε να κάνουμε άλματα προόδου για τη χώρα και ποιον θεωρούμε καταλληλότερο να οδηγήσει τη χώρα στις προκλήσεις της εποχής.

Η αυτοδυναμία θεωρείται χαμένη υπόθεση ή μπορεί να κατακτηθεί; Ανόχι, πιστεύετε ότι θα μπορούσατε να συγκυβερνήσετε με το ΠΑΣΟΚ;

Πιστεύουμε και επιδιώκουμε την αυτοδυναμία μετά τις δεύτερες εκλογές. Θεωρούμε επιβεβλημένη ανάγκη την ύπαρξη μιας κυβέρνησης η οποία θα μπορεί να κινείται με ταχύτητα και αποφασιστικότητα. Από εκεί και έπειτα έχουμε αποδείξει πως όπου απαιτείται σύνθεση απόψεων είμαστε έτοιμοι να υιοθετήσουμε και να συμπεριλάβουμε χρήσιμες προτάσεις από όλα τα κόμματα και τους κοινωνικούς φορείς.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ POLITICAL