, Πέμπτη
28 Μαρτίου 2024

search icon search icon

Κλαίρη Χριστοπούλου: Η σχέση του Bonsai με τον χρόνο λειτουργεί ως σύμβολο


Για τη σύλληψη της ιδέας για τη παράσταση «Bonsai. Ιστορίες για το βέλος του χρόνου» και την εμπειρία της στο χώρο του θεάτρου μίλησε στην Καρφίτσα, η ηθοποιός και σκηνοθέτης, Κλαίρη Χριστοπούλου. Η θεατρική ομάδα «Άνθρωπος στη Θάλασσα» παρουσιάζει στις 3 Δεκεμβρίου ένα πρωτότυπο έργο, στο οποίο η κα Χριστοπούλου έχει «χτίσει» το «Bonsai. Ιστορίες για το βέλος του χρόνου» από τη σύλληψη και το κείμενο μέχρι τη σκηνοθεσία.

Τι σχέση έχει το Bonsai ως φυτό με τον χρόνο;

Η καλλιέργεια του bonsai είναι μία καθημερινή τελετουργία. Ο φυσικός κύκλος της εναλλαγής των εποχών, ο κυκλικός χρόνος, συνυπάρχει με τον γραμμικό χρόνο. Καθώς το bonsai αναπτύσσεται, συσσωρεύει αναμνήσεις, αφού η ζωή του συνδέεται με τη ζωή του ανθρώπου που το φροντίζει. O χρόνος κυλά αφήνοντας το αποτύπωμά του στο bonsai, που μας καλεί να θαυμάσουμε την ιδιαίτερη ομορφιά του, την αντοχή και τη δύναμή του.
Στην παράστασή μας, η σχέση του bonsai με τον χρόνο λειτουργεί ως σύμβολο με πολλαπλές σημασίες. Αναδεικνύει την αξία που οφείλουμε να αποδώσουμε στην τρίτη ηλικία και μας προσκαλεί να δούμε τον ίδιο τον χρόνο υπό το πρίσμα του ιαπωνικού πολιτισμού.

Η ιδιαίτερη αξία που δίνει ο ιαπωνικός πολιτισμός στην πατίνα του χρόνου, το wabi-sabi, η ομορφιά που είναι πάντα ατελής, παροδική και ανολοκλήρωτη, προσκαλεί τον άνθρωπο να εκτιμήσει την αξία του χρόνου που περνά και να ζήσει τη ζωή σαν αλληλουχία μοναδικών, ιδιαίτερων στιγμών.

Πώς προέκυψε η ιδέα για αυτή την παράσταση;

Η ιδέα για αυτό το έργο ήρθε το 2019, όταν γνώρισα τη Χριστίνα Κοροβίλα, που τότε εργαζόταν στην Αγγλία παρέχοντας κατ’ οίκον φροντίδα σε ηλικιωμένα άτομα. Μου έδωσε να διαβάσω ένα έργο που είχε γράψει, με τον τίτλο «Νοιάζεσαι;», που είχε τη μορφή σύντομων διαλόγων – στιγμιοτύπων από τη ζωή της με της «γιαγιάδες της». Με συγκίνησαν οι ιστορίες της αλλά περισσότερο με συγκίνησε η ίδια ως άνθρωπος, η αγάπη με την οποία
μιλούσε για όλους τους ανθρώπους που φρόντισε. Της αντιπρότεινα, λοιπόν, να συνεργαστούμε ακολουθώντας τις τεχνικές του θεάτρου-ντοκιμαντέρ, με την παρουσία της ίδιας στη σκηνή. Έτσι ξεκίνησε αυτή η περιπέτεια συγγραφής του έργου με κεντρικό πυρήνα τις συνεντεύξεις που πήρα από τη Χριστίνα και επεκτάθηκε σε μία μεγαλύτερη έρευνα, σε δημογραφικά στοιχεία, συνεντεύξεις ανθρώπων τρίτης ηλικίας, επιστημονικά και
φιλοσοφικά κείμενα για τον χρόνο. Εμπνεύστηκα από τον ιαπωνικό πολιτισμό, για την αξία
που δίνει στην πατίνα του χρόνου αλλά και για τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει αυτή η χώρα, που κατέχει το ρεκόρ της αναλογίας ηλικιωμένων σε σχέση με τον πληθυσμό της. Όλα αυτά τα στοιχεία μετουσιώθηκαν καλλιτεχνικά και δημιούργησαν την παράσταση «Bonsai. Ιστορίες για το βέλος του χρόνου».

Ποιο μήνυμα περνάει στους θεατές το έργο;

Το έργο επιθυμεί να ανατρέψει τα στερεότυπα που σχετίζονται με την τρίτη ηλικία, συμβάλλοντας στην άρση του κοινωνικού αποκλεισμού των ηλικιωμένων και να μιλήσει για την αξία της αγάπης και της φροντίδας. Ακόμα, μιλώντας για το βέλος του χρόνου, προσκαλεί το κοινό να στοχαστεί πάνω στο εφήμερο της ύπαρξης, να δει τη ζωή ως μία παροδική γιορτή και να απολαύσει με ευγνωμοσύνη, ως δώρο, την κάθε στιγμή.

Πώς δημιουργήθηκε η ομάδα «Άνθρωπος στη Θάλασσα»; Έχει πετύχει τους στόχους που έχει θέσει;

Η δημιουργία της ομάδας «Άνθρωπος στη Θάλασσα» ήταν για μας μία δυναμική απάντηση στην κρίση, μία «σχεδία για ναυαγούς». Πέρα από την ίδια την καλλιτεχνική έρευνα και τη σύνδεσή της με την εποχή μας, στόχος της ήταν και είναι, μέσα από τις δράσεις της, να αποτελέσει μία σχεδία που λειτουργεί ως τόπος συνάντησης που προκαλεί μετατοπίσεις, πάντα με το μέρος του αδύναμου, του καταπιεσμένου. Στόχος που φαντάζει πολύ μεγάλος, ίσως ανέφικτος, αλλά ακριβώς γι’ αυτό, λειτουργεί για μας ως κινητήρια δύναμη και καθημερινή πρόκληση.

Πώς συνδέεται με την εποχή μας ο «Άνθρωπος στη θάλασσα»;

Προσπαθούμε να αγγίζουμε θέματα που αφορούν το σήμερα. Στην προκειμένη περίπτωση, στον κοινωνικό αποκλεισμό των ηλικιωμένων προστέθηκε ο φυσικός αποκλεισμός που επέβαλε η πανδημία.

Ποια στιγμή στην μέχρι τώρα πορεία σας ξεχωρίζετε και γιατί, κα Χριστοπούλου;

Μου είναι δύσκολο να απαντήσω. Κάθε στιγμή, ακόμα και η πιο δύσκολη, υπήρξε για μένα η αφορμή να μάθω κάτι καινούργιο. Ωστόσο, υπάρχουν δύο στιγμές που ξεχωρίζω: 2011, παραμονές πρεμιέρας, συμβαίνουν ταυτόχρονα τα εξής: δίνω τηλεφωνική συνέντευξη, μαγειρεύω, έχω τον γιο μου στο μάρσιππο και στέλνω δελτία τύπου. Είπα μέσα
μου, αφού τα κατάφερα σήμερα, δεν φοβάμαι τίποτα! 2014, πρόβα στη σοφίτα του Κόδρα για την παράσταση «Για να τελειώνουμε με την κρίση του θεού», του Αρτώ. Μετά το ζέσταμα, ζητώ από τους ηθοποιούς να περάσουν όλο το έργο με κλειστά μάτια. Το διάφραγμά μας παλλόταν σε όλη την πρόβα. Ήταν βαθιά συγκινητική η εμπιστοσύνη που έδειξαν σε εμένα, στην ομάδα… Ήταν η πιο μαγική στιγμή που έχω ζήσει ως τώρα στη δουλειά μου.

Υποκριτική ή σκηνοθεσία; Ποιο αγαπάτε περισσότερο; Σας έφερε αντιμέτωπη με εμπόδια κάποιος από τους δύο τομείς;

Τα αγαπώ εξίσου και τα δύο. Ένα εμπόδιο με το οποίο ήρθα αντιμέτωπη ως ηθοποιός, ήταν το γεγονός ότι η μητρότητα αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα στον χώρο του θεάτρου.

Τι σας προσφέρει η ενασχόλησή σας με το θέατρο;

Τη δυνατότητα της ενσυναίσθησης, της βαθιάς κατανόησης της θέσης του Άλλου.

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.