Κόντρα σε κάθε πολιτική προσπάθεια απαλλαγής από κάθε ποινική ευθύνη των πανεπιστημιακών του Α.Π.Θ. που δεν διεκδίκησαν ποσό 37 εκατομμυρίων ευρώ τα οποία έπρεπε να παρακρατηθούν σε βάθος 14 ετών από καθηγητές που παράλληλα ιδιωτεύουν, μπαίνουν οι εισαγγελικές αρχές του Εφετείου Θεσσαλονίκης.
Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΤΟΥΡΗ
Προ ημερών στο Συμβούλιο Εφετών κατατέθηκε πρόταση της αντεισαγγελέα Εφετών Ειρήνης Χρυσογιάννη με την οποία ζητείται η παραπομπή σε δίκη έντεκα καθηγητών για κακουργηματική απιστία και συνέργεια σε αυτή, ενώ κρίνεται ότι ο νόμος με τον οποίο η νομοθετική εξουσία τους απάλλαξε από κάθε ευθύνη είναι αντισυνταγματικός. Μόλις πριν λίγους μήνες αντίστοιχή πρόταση έγινε από τον αντεισαγγελέα Εφετών Θεσσαλονίκης Γιώργο Καντζίδη, ο οποίος με παρόμοιο σκεπτικό ζήτησε την παραπομπή διοικούντων του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για τη γνωστή υπόθεση της υποχρέωσης που είχαν οι καθηγητές, μέλη του Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού κάθε ιδρύματος να αποδίδουν το 15% των ακαθάριστων εσόδων τους από ελεύθερα επαγγέλματα. Τα χρήματα αυτά που για το διάστημα 1999 – 2013 μόνον για το Α.Π.Θ. ανέρχονται σε 36.991.610 ευρώ δεν έφτασαν ποτέ στα ταμεία του Ειδικού Λογαριασμού  Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ), όπως προβλεπόταν από το νόμο. Από την έρευνα ανέκυψε ότι δεν απέδωσαν τα χρήματα 1.200 καθηγητές που είχαν παράλληλη ιδιωτική απασχόληση.
Η υπόθεση των ποινικών απαλλαγών για την υπόθεση των δαπανών που έπρεπε να αποδίδουν οι καθηγητές με παράλληλα ιδιωτική απασχόληση, κυρίως μηχανικοί, αρχιτέκτονες και γιατροί, ξεκίνησε με μία τροπολογία με την οποία όλοι οι υπόχρεοι απαλλάχθηκαν από κάθε ποινική ευθύνη. Ωστόσο παρέμεινε η υποχρέωσή τους να εξοφλήσουν τις οφειλές που είχαν και μάλιστα η υποχρέωση ήταν ενοχική. Ύστερα από έρευνα που ξεκίνησε ο εισαγγελέας διαφθοράς από ανώνυμη καταγγελία, οι ποινικές ευθύνες αποδόθηκαν σε όσους είχαν την υποχρέωση συγκέντρωσης αυτών των χρημάτων και δεν το έπραξαν, δηλαδή των προέδρων και αντιπροέδρων του ΕΛΚΕ για την περίοδο των 14 χρόνων, όπως  και των πρυτάνεων που είχαν ευθύνη ελέγχου.
«Παρά ταύτα η διοίκηση του Ε.Λ.Κ.Ε. δια των προέδρων και αντιπροέδρων αυτής, οι οποίοι γνώριζαν τη μη απόδοση, σκόπιμα ουδέν έπραξε για την είσπραξη ή έστω την εκ των υστέρων αναζήτηση και ανάκτηση των ποσών αυτών δια της δικαστικής οδού (αγωγή, παρέμβαση κλπ.) ή με άλλο νόμιμο τρόπο (εξώδικη πρόσκληση κλπ.), όπως όφειλαν δυνάμει των διατάξεων των νόμων με αποτέλεσμα τη ζημία του ιδρύματος κατά το παραπάνω συνολικό ποσό», σημειώνεται στην πρόταση της κυρίας Χρυσογιάννη που κατατέθηκε προ ημερών στο Συμβούλιο Εφετών. Στην ίδια πρόταση σημειώνεται η αντίστοιχη ευθύνη των πρυτάνεων, οι οποίοι «αν και είχαν ιδιαίτερη νομική υποχρέωση, να παρακολουθούν και να ελέγχουν με βάση τις διαδικασίες που προβλέπει ο Οδηγός Χρηματοδότησης τη λειτουργία και τα πεπραγμένα του Ειδικού Λογαριασμού, να παρέχουν τη σύμφωνη γνώμη τους για τον προϋπολογισμό που συντάσσεται από τον Ε.Λ.Κ.Ε σκόπιμα παρέλειψαν να ασκήσουν, όπως όφειλαν, τις ως άνω αρμοδιότητες τους και γενικά τη δέουσα εποπτεία ή και να διεκδικήσουν δια της δικαστικής οδού με άσκηση αγωγής ή παρέμβασης ή με άλλο τρόπο (εξώδικη πρόσκληση κλπ.) ως όφειλαν δυνάμει των ως άνω διατάξεων με αποτέλεσμα να προκληθεί η ανωτέρω ζημία», υπογραμμίζεται. Επιπλέον ευθύνες επιρρίπτονται στους πρυτάνεις επειδή δεν κίνησαν καμία πειθαρχική διαδικασία σε βάρος των καθηγητών που εξακολουθούσαν να μην πληρώνουν τα ποσοστά, παρά την υποχρέωση που είχαν από το νόμο.
Με την πρόταση, η κυρία Χρυσογιάννη για το Α.Π.Θ. ζήτησε να παραπεμφθούν σε δίκη οκτώ πρόεδροι και αντιπρόεδροι του ΕΛΚΕ την περίοδο 1999-2013 και τρεις πρυτάνεις του Α.Π.Θ.
Αντισυνταγματικός ο νόμος
Ο θόρυβος που έγινε με την έναρξη της συγκεκριμένης έρευνας και τις διώξεις που ασκήθηκαν από τον εισαγγελέα διαφθοράς στα συγκεκριμένα πρόσωπα, οδήγησε στην ψήξφιση ακόμη ενός νόμου – σφουγγάρι με τον οποίο απαλλάσσονται των ποινικών ευθυνών και όσοι είχαν υποχρέωση να διεκδικούν τα χρήματα των καθηγητών, δηλαδή οι κατηγορούμενοι. Με τον συγκεκριμένο νόμο 4485/17, που ψηφίστηκε πέρσι,  διαγράφεται μάλιστα κάθε ευθύνη και για το παρελθόν, για όσες διοικήσεις ΤΕΙ και ΕΛΚΕ δεν μερίμνησαν για την είσπραξη των συγκεκριμένων οφειλών, δηλαδή οι διατάξεις του έχουν αναδρομική ισχύ.
Η άποψη πάντως των εισαγγελέων είναι διαφορετική. Αναλύοντας στην πρότασή της προς το Συμβούλιο Εφετών το σκεπτικό, η κυρία Χρυσογιάννη θεωρεί ότι ο συγκεκριμένος νόμος είναι αντισυνταγματικός επειδή αποφασίζεται ουσιαστικά αμνήστευση των εμπλεκομένων, που δεν επιτρέπεται για μη πολιτικά εγκλήματα και ότι με τη διάταξη αυτή θεσπίζεται αδικαιολόγητα παύση της ποινικής ευθύνης.
«Η  εκφορά  λοιπόν  στο  άρθρο  76 παρ.3 ν. 4485/2017  πως «…οι  προγενέστερες  του  χρόνου  αυτού  διοικήσεις  των  ΑΕΙ και των αντίστοιχων ΕΛΚΕ  δεν ευθύνονται για μη είσπραξη  των παραπάνω οφειλών» συνιστά με σαφήνεια υποκρυπτόμενη αμνηστία των ενδεχόμενα τελεσθεισών παραβάσεων υπηρεσιακής απιστίας κατά τα διερευνώμενα  χρονικά διαστήματα, κατά τούτο δε, δεν πρέπει να εφαρμοστεί στην προκείμενη περίπτωση ως παραβιάζουσα την αρχή της διάκρισης των εξουσιών», ξεκαθαρίζει η εισαγγελέας στην πρότασή της.
Χάθηκαν τεράστια  ποσά
Στη δικογραφία που σχηματίστηκε ύστερα από έρευνα μελών του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος και της Οικονομικής αστυνομίας Βόρειας Ελλάδας σημειώνονται κραυγαλέες περιπτώσεις καθηγητών του Α.Π.Θ. που ποτέ δεν κατέβαλαν τα χρήματα των ποσοστών που αναλογούσαν στις εισπράξεις από την ιδιωτική τους εργασία. Μία απ’ αυτές αφορά καθηγητή της Ιατρικής, ο οποίος είχε υποχρέωση να καταβάλει το ποσό των 1,2 εκατομμυρίου ευρώ στο Πανεπιστήμιο! Τα χρήματα αυτά ουδέποτε καταβλήθηκαν και ο καθηγητής δεν τα έδωσε αφού δεν  κινήθηκε καμία διαδικασία σε βάρος του.
Οι ελεγκτές που παρέδωσαν το πόρισμά τους στον εισαγγελέα είχαν συγκεντρώσει καταθέσεις από περίπου 100 καθηγητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης που ιδιώτευαν και οι οποίοι όφειλαν να καταβάλουν στον ΕΛΚΕ ποσό μεγαλύτερο των 150.000 ευρώ ο καθένας. «Δεν ήταν δυνατό να καταθέσουν και οι 1.200 ως μάρτυρες», έλεγαν μέλη του ΣΔΟΕ και της οικονομικής αστυνομίας. «Αποφασίσαμε να γίνει από όσους όφειλαν τα μεγαλύτερα ποσά». Οι καταθέσεις λήφθηκαν από τους υπόχρεους καθηγητές για την επιβεβαίωση των ποσών και της διαδικασίας που ακολουθήθηκε, καθώς οι ίδιοι δεν είχαν πλέον καμία νομική ευθύνη.
Από τον θόρυβο πάντως που έγινε και παρά την ψήφιση του νόμου – σφουγγάρι για την απαλλαγή και αυτών που είχαν υποχρέωση συγκέντρωσης των χρημάτων, η σημερινή διοίκηση του Α.Π.Θ. προχώρησε σε κινήσεις για την είσπραξη χρημάτων από μέλη ΔΕΠ που χρωστούσαν μεγάλα ποσά.