Ο «Αίαντας» του Σοφοκλή αποτελεί μια αρχαία τραγωδία, ένα «πολεμικό έργο» όπως τη χαρακτηρίζει και ο πρωταγωνιστής της, Μιχάλης Σαράντης, που αντικατοπρίζει όμως και πολλά στοχεία για τους ανθρώπους του σήμερα. Το έργο αυτό είναι το πρώτο αρχαίο κείμενο που σκηνοθέτησε ο Γιώργος Νανούρης, μετά από την προτροπή του ηθοποιού, ο οποίος πρωταγωνιστεί, ενσαρκώνοντας και τους εννέα ρόλους του έργου. Μαζί του στη σκηνή, σε ένα πρωτότυπο σκηνοθετικό εγχείρημα, βρίσκεται ο φίλος του και ζωγράφος, Απόστολος Χαντζαράς, ο οποίος πάνω σε ενα τραπέζι δημιουργεί το «σκηνικό» της τραγωδίας, από τις μονοτυπίες που δημιουργεί τις οποίες και τοποθετεί σε καβαλετα.
Η «μεγεθυμένη» εικόνα του ανθρώπου στον Αίαντα
«Το αρχαίο δράμα είναι η δεξαμενή των πάντων. Στο αρχαίο δράμα βρίσκεται ο πυρήνας των πάντων. Μέσα σε όλα τα έργα που έχουν γραφτεί, κωμωδίες και τραγωδίες, αν τα φανταστείς σαν βεντάλια, μια βεντάλια που ανοίγουν όλα, ουσιαστικά είναι όλες οι αποχρώσεις και όλες οι εκφάνσεις των πιο βασικών ψυχικών διαθέσεων, των πιο βασικών ανθρώπινων προβληματισμών στη μεγέθυνσή τους» αναφέρει ο ηθοποιός, Μιχάλης Σαράντης μιλώντας στην Καρφίτσα.
Ο ίδιος εξηγεί ότι ο «Αίας» είναι μια προσωπική υπόθεση για τον ίδιο και εξηγεί γιατί τον συγκινεί το αρχαίο δράμα. «Μέσα του βρίσκουμε την ουσία του ανθρώπου σε μεγέθυνση, με την έννοια ότι μιλάμε για ήρωες, για μυθικά πρόσωπα, που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος για να αναγάγει τον εαυτό του σε έναν μεγαλύτερο βαθμό από αυτόν για να μπορέσει να έρθει σε επαφή ουσιαστικά με τον ίδιο του τον εαυτό».
Ο πρωταγωνιστής συημειώνει πως ο «Αίαντας» παρά το γεγονός ότι είναι ένα πολεμικό έργο, είναι και άλλα πράγματα. Αναφέρεται συγκεκριμένα σε μια «πλεκτάνη» που υπάρχει σε αυτό το κείμενο η οποία τον συγκινεί πολύ σε σχέση με το ίδιο το πρόσωπο και τονίζει πως υπάρχει μια σκιαγράφηση πολλών ειδών χαρακτήρων ανθρώπων, οι οποίοι είναι ήρωες, αλλά πρόκειται «για ανθρώπους,οι οποίοι έχουν πολύ αδρά χαρακτηριστικά» τα οποία τον αφορούν πολύ.
Μέσα από την τραγωδία του Σοφοκλή, αναδεικνύονται αξίες και ανθρώπινες συμπεριφορές που είναι διαχρονικές και όπως αναφέρει ο κος Σαράντης ορισμένες, μοιάζουν και στον σύγχρονο τρόπο σκέψης. «Αυτό που θέτει το έργο είναι η δύση μιας εποχής και η ανατολή μιας άλλης. Τίθεται η δύση της εποχής που πράγματα όπως η τιμή, η αξία, η ευθύτητα, η ειλικρίνια, πράγματα που βλέπεις ότι χάνονται και τώρα, δεν είναι πλέον «γοητευτικά». Δεν είναι γοητευτικό να είναι κάποιος ευθύς, να διεκδικεί αυτό που αξίζει, ή μπορεί να είναι και πολύ γοητευτικό -γιατί για μένα είναι- αλλά η εποχή σου δείχνει πάντα ότι υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να καταφέρεις διάφορα πράγματα. Ο Οδυσσέας αυτό που φέρνει είναι το νέο μοντέλο του ανθρώπου -είμαστε πιο κοντά στον Οδυσσέα- ότι δηλαδή μπορώ να κάνω τα πράγματα με πολλούς και πλάγιους τρόπους. Είναι πιο κοντά στον δυτικό άνθρωπο, έτσι όπως είμαστε σήμερα».
Ο πρωταγωνιστής του Αίαντα γοητεύεται από τον ήρωα καθώς, προτιμά τους ανθρώπους που διεκδικούν το δίκαιο και όταν δεν το πετυχαίνουν διαμαρτύρονται για αυτό. «Με συγκινεί αυτό το πρόσωπο, με συγκινεί που δεν τον χωράει η εποχή και αποφασίζει να αποχωρήσει» συμπληρώνει ακόμη ο Μιχάλης Σαράντης.
Δύο τέχνες σε μια σκηνή
Ένα πρωτότυπο εγχείρημα επιχείρησε να εφαρμόσει επί σκηνής ο σκηνοθέτης, Γιώργος Νανούρης, στην πρώτη του επαφή με το αρχαίο δράμα. Τη στιγμή που εκτυλίσσεται το έργο, με τον Μιχάλη Σαράντη να ενσαρκώνει τους εννέα ρόλους του δράματος, ο ζωγράφος, Απόστολος Χαντζαράς, με τη τέχνη της μονοτυπίας δημιουργεί τις εικόνες της παράστασης και ο σκηνοθέτης υποστηρίζει πως έτσι δημιουργείται ο σκηνικός χώρος του έργου.
Info: «Αίαντας» του Σοφοκλή στο θέατρο Αριστοτέλειο, Σάββατο 5 Μαρτίου (9.00 μμ) και Κυριακή 6 Μαρτίου (7.00 μμ)
*Στην κεντρική φωτογραφία ο ηθοποιός Μιχάλης Σαράντης
