Η Λένα Παπαληγούρα αυτό το καλοκαίρι είναι η «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή. Ένα πρόσωπο που είχε συναντήσει ξανά το 2018, όμως σε κείμενο του Ευριπίδη.
Συνέντευξη στη Φιλίππα Βλαστού
«Ο Σοφοκλής εστιάζει περισσότερο στην ψυχοσύνθεση της. Σαν να έχει πάρει έναν μεγεθυντικό φακό και έχει κάνει ζουμ», περιγράφει για τον ρόλο της η ηθοποιός σε συνέντευξη της στην Karfitsa. «Η Ηλέκτρα, κατά την γνώμη μου, είναι ένα πρόσωπο που βρίσκεται σε μια οριακή στιγμή της ζωής της. Δυναμική μεν, αλλά με πολλές ρωγμές και αδυναμίες. Προσπαθεί σχεδόν εμμονικά να διατηρήσει το πένθος και την μνήμη του πατέρα της προσμένοντας την εκδίκηση».
Στην τραγωδία του Σοφοκλή βλέπουμε την Ηλέκτρα να επιζητά εκδίκηση για τον θάνατο του πατέρα της κατηγορώντας τη μητέρα της, Κλυταιμνήστρα, και τον άντρα της, Αίγισθο, για τη δολοφονία του. Την πράξη εκδίκησης θα «εκτελέσει» ο αδελφός της Ορέστης που τους σκοτώνει. «Η Ηλέκτρα ήλπιζε ότι η δολοφονία της μητέρας της και του πατριού της θα την λυτρώσει, όμως τελικά δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Η πράξη εκδίκησης δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο αίματος», σημειώνει η Λ. Παπαληγούρα.
Ανθρώπινη αντίδραση
Για την Λ. Παπαληγούρα «το αίσθημα της εκδίκησης είναι μια ανθρώπινη αντίδραση, όμως κάποιες φορές δεν φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, ωστόσο αναγνωρίζω ότι είναι λογική η επιθυμία για εκδίκηση σε κάποιον που πονά». Από την άλλη «ο θυμός είναι ένα πολύ υγιές συναίσθημα αρκεί να μπορούμε να τον μετατρέψουμε σε κάτι χρήσιμο και ενεργητικό». Η ηθοποιός θεωρεί ότι όσο πιο δίκαιο είναι το κράτος που ζούμε, το οποίο με τους νόμους του μεριμνά ώστε να αποδίδεται δικαιοσύνη σε αυτούς που πονούν και υποφέρουν, τόσο θα μειώνονται τα αισθήματα της εκδίκησης και της αυτοδικίας. «Όπως και ο ίδιος ο Σοφοκλής παρατηρεί, η εκδίκηση της Ηλέκτρας και του Ορέστη θα οδηγήσουν πάλι σε ένα νέο κύκλο αίματος», υπογραμμίζει.
Στο ερώτημα εάν η ίδια νιώθει ότι ζούμε σε ένα κράτος δικαίου απάντησε ότι «πιστεύω πως πρέπει να κάνει αρκετό δρόμο ακόμη το κράτος, αλλά και η ίδια η κοινωνία μας για να μπορούμε να πούμε ότι ζούμε σε ένα κράτος όπου νιώθουμε ασφαλείς, στο οποίο υπάρχουν νόμοι που μεριμνούν και προλαβαίνουν το κακό. Για να πούμε ότι είμαστε ένα κράτος που λειτουργεί με ηθικές αξίες και αρχές» λέει και προσθέτει πως «πρέπει να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη και προς το κράτος και μεταξύ μας ως συνάνθρωποι».
Οι μικρές μάχες
Το συγκινητικό στοιχείο του έργου, για την ηθοποιό, είναι η σταθερή στάση της Ηλέκτρας προς στις αρχές και τις αξίες της, παρά το γεγονός ότι η έντονη υπεράσπιση τους την φθείρουν. «Η Ηλέκτρα συνεχίζει να μάχεται για αυτές παρά το προσωπικό κόστος που έχει η μάχη της. Αυτό εμένα μου λείπει από την εποχή μας, δηλαδή να στηρίζουμε κάτι που πιστεύουμε παρά το προσωπικό μας κόστος. Αυτή η αυταπάρνηση». Η ελευθερία είναι το πιο σημαντικό ιδανικό για το οποίο η Λένα Παπαληγούρα θα πάλευε. Παράλληλα, όμως, πιστεύει ότι δεν αρκούν μόνο οι μάχες για τα μεγάλα ιδανικά, αλλά και εκείνες οι καθημερινές μάχες που πρέπει να κάνουμε για να διατηρήσει ο καθένας μας τις αξίες του.
«Σε μια αμείλικτη καθημερινότητα σαν και αυτή που βιώνουμε υπάρχουν πιο μικρά πράγματα για το οποία παλεύεις καθημερινά και έχουν να κάνουν με τις αξίες και τις αρχές που έχει ο καθένας μας. Αν παραιτηθείς από αυτές τις μικρές καθημερινές μάχες παραιτείσαι ουσιαστικά από σημαντικές θέσεις στη ζωή σου. Το πώς διατηρεί ο καθένας μας καθημερινά αυτές τις αξίες του είναι εξίσου σημαντικό όπως οι μάχες που δίνουμε για μεγαλύτερα ιδανικά», τονίζει.
Το χρέος στο κοινό της επαρχίας
Η ηθοποιός αναφέρθηκε και στις δυσκολίες μιας θεατρικής περιοδείας, αλλά και στο χρέος που νιώθει απέναντι στο κοινό της επαρχίας.
«Τα τελευταία χρόνια για εμένα αυτό που είναι πιο δύσκολο είναι ότι μου λείπουν τα παιδιά μου. Όσο μπορώ τους παίρνω μαζί και ευτυχώς τους αρέσει το θέατρο. Έρχονται στο ζέσταμα, στα παρασκήνια και μου δίνουν πολύ δύναμη», αναφέρει.
Μια δυσκολία που την ιντριγκάρει είναι ότι η συνεχόμενη αλλαγή τοποθεσιών την αναγκάζει να διατηρεί την προσαρμοστικότητα της και την ζωντάνια της ενεργή κάθε μέρα. «Καλούμαι να κάνω την ίδια παράσταση είτε παίζω στο Ηρώδειο, είτε σε ένα σχολείο σε κάποιο νησί. Και έτσι το κοινό όπου και αν βρίσκεται να μπορέσει να δει την ίδια παράσταση. Αυτό εκ των πραγμάτων είναι πολύ δύσκολο. Για αυτό η παράσταση πρέπει να είναι χτισμένη σε πολύ γερές βάσεις».
Επίσης, η Λ. Παπαληγούρα μίλησε και για το χρέος που νιώθει απέναντι στο κοινό που βρίσκεται εκτός της Αθήνας. «Οι περιοδείες μου αρέσουν γιατί ταξιδεύουμε τη δουλειά μας σε περιοχές όπου πολίτες δεν έχουν την δυνατότητα να δουν παραστάσεις όλο τον υπόλοιπο χρόνο. Νιώθω ότι είναι χρέος μας να δώσουμε την ευκαιρία στους πολίτες να δουν θέατρο. Είμαι ευγνώμων προς αυτούς τους ανθρώπους που αψηφούν τις οικονομικές δυσκολίες, τις καιρικές δυσκολίες, τις μεγάλες αποστάσεις και έρχονται να δουν την παράσταση».
*Η «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή στο Θέατρο Δάσους, στη Θεσσαλονίκη, στις 31 Αυγούστου
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ KARFITSA / photo ©Elina Giounanli
