Tην καριέρα του Li Qiang, ο οποίος είναι πιθανό να ηγηθεί του Κρατικού Συμβουλίου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας την ερχόμενη άνοιξη, βοήθησε, μεταξύ άλλων, μια μακροχρόνια γνωριμία με τον Xi Jinping και μια σκληρή μάχη κατά της πανδημίας που έδωσε ως ηγέτης του κόμματος της Σαγκάης.

Ωστόσο, μπορεί κάλλιστα να αποδειχθεί όχι μόνο ένας δυνατός ηγέτης της εκτελεστικής εξουσίας, αλλά και ένας πρωθυπουργός ικανός να αναπτύξει την οικονομία και την καινοτομία. Το 20ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, που πραγματοποιήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου, απάντησε μόνο σε μέρος των ερωτήσεων σχετικά με τις αλλαγές προσωπικού στην κορυφή της μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο ως προς την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης. Η διέλευση μεταξύ δύο πενταετών πολιτικών κύκλων πραγματοποιείται σε δύο στάδια: πρώτον, το φθινόπωρο πραγματοποιούνται το συνέδριο του κόμματος και οι διορισμοί στα ανώτατα όργανά του. Στη συνέχεια, την άνοιξη, λαμβάνει τόπο μια κοινοβουλευτική συνεδρίαση και δεδομένου ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα διαθέτει σταθερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία στην Κίνα, εκπρόσωποι της κομματικής ηγεσίας λαμβάνουν τις θέσεις τους στην ηγεσία των κρατικών οργάνων.

Το «δεύτερο πρόσωπο» στην κομματική ιεραρχία – πρωθυπουργός του Κρατικού Συμβουλίου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, δηλαδή ο αρχηγός της κυβέρνησης, από το 2013, είναι ο Li Keqiang – σύμφωνα με τους συνταγματικούς περιορισμούς, την άνοιξη θα πρέπει να αποχωρήσει από την κυβέρνηση. Αντίστοιχα, είναι σχεδόν 100% σίγουρο πως θα αντικατασταθεί από έναν πολιτικό με πολύ παρόμοιο όνομα, που εξελέγη στο 20ο Συνέδριο, τον Li Qiang. Πιθανώς, στο εγγύς μέλλον θα διευθύνει το Γραφείο του Κόμματος του Συμβουλίου της Επικρατείας και θα αρχίσει να εξοικειώνεται με τις υποθέσεις.

Στο Πεκίνο μέσω Σαγκάης

Πιστεύεται ότι την εκλογή του υποστήριξε ο ίδιος ο Xi Jinping, ο οποίος, μετά τη λήξη του συνεδρίου, εδραίωσε την εξουσία του όσο το δυνατόν περισσότερο και απαλλάχθηκε από εκείνους τους υπαλλήλους που δεν ενέπνεαν πλήρης εμπιστοσύνη. Ωστόσο, η επιλογή υπέρ του 63χρονου Li Qiang προκάλεσε έκπληξη. Στους κεντρικούς φορείς, ο Li Qiang δεν δούλεψε ούτε μια μέρα, αν και είχε συσσωρεύσει εμπειρία στη διαχείριση των βιομηχανοποιημένων περιοχών στο Δέλτα Yangtze. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι κατάφερε να συνεργαστεί πλάι-πλάι με τον Xi Jinping όταν ασκούσε καθήκοντα διοικητή της πατρίδας του – της επαρχίας Zhejiang. Τα κύρια ορόσημα της βιογραφίας του Li Qiang είναι ξεκάθαρα: προέρχεται από μια απλή οικογένεια, γεννήθηκε στην κομητεία Ruian στην περιοχή της αρχαίας εμπορικής πόλης Wenzhou – ένα από τα μέρη, χάρη στα οποία η Κίνα ονομάστηκε «εργαστήριο του κόσμου».

Ο Li Qiang αποφοίτησε από αγροτικό πανεπιστήμιο ως μηχανικός γεωργικής μηχανοποίησης. Η κομματική του πορεία ξεκίνησε από την επαρχία Zhejiang, από όπου κατάγεται. Η άνοδος του Li Qiang στο προσκήνιο υπό τον Xi Jinping έγινε το 2015, όταν συνόδευσε τον Xi, νυν Πρόεδρο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, σε ένα ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες ως κυβερνήτης της Zhejiang. Εκείνη την εποχή, πιστεύεται ότι ο Li Qiang άσκησε πίεση για την κατασκευή του πρώτου εργοστασίου αεροσκαφών Boeing εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών στο Zhejiang.

Το 2016, ο Li Qiang έγινε επικεφαλής μιας από τις σημαντικότερες κινεζικές επαρχίες, της Jiangsu. Και με τη λήξη του 19ου Συνεδρίου του Κόμματος το 2017, ανέβηκε ακόμη ψηλότερα – ηγήθηκε της επιτροπής της πόλης της Σαγκάης, δηλαδή έγινε ο de facto επικεφαλής της μεγαλύτερης κινεζικής μεγαλούπολης. Παράλληλα, μπήκε στο Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος, έγινε δηλαδή ένα από τα είκοσι πέντε ανώτερα στελέχη του κόμματος. Δεδομένης της σχετικά νεαρής ηλικίας (58 ετών), αυτό προμήνυε μια επικείμενη αύξηση.

Όχι μόνο «μηδενική ανοχή»

Είναι αλήθεια ότι η φήμη του Li Qiang κλονίστηκε την άνοιξη του 2022, όταν η Σαγκάη πέρασε δύο μήνες σε αυστηρή καραντίνα. Οι ανώτατες αρχές, προφανώς, έκριναν διαφορετικά – αντίθετα, εκτίμησαν τον ζήλο της διοίκησης της πόλης την ενόψει του 20ου Συνεδρίου, καθώς και την πίστη στην πολιτική της «μηδενικής ανοχής».

Το «lockdown της Σαγκάης» εξακολουθεί να ορίζει τις εκτιμήσεις του Li Qiang ως μελλοντικό πρωθυπουργό. Αναμένεται να συνεχίσει έναν σκληρό αγώνα κατά της πανδημίας με μία γενική εστίαση σε κοινωνικά ζητήματα, κάτι που συνάδει με τη ρητορική του 20ου Συνεδρίου. Ωστόσο, θεωρείται πρόωρο να τεθεί τέλος σε αυτόν ως ηγέτη που θα μπορούσε να ασχοληθεί με την οικονομία και την καινοτομία. Ένα ευρύ φάσμα παρατηρητών δεν είχε ακόμη την ευκαιρία να διαπιστώσει αν ο Li έχει τέτοιες αρμοδιότητες. Αλλά αν σκαλίσει κανείς το βιογραφικό του, θα βρει πολλά ενδιαφέροντα πράγματα.

Αλλά δεν αξίζει να κρίνουμε τις αλλαγές στην εξωτερική πολιτική της Κίνας από την προσωπικότητα του μελλοντικού αρχηγού της κυβέρνησης. Στο κινεζικό σύστημα λήψης αποφάσεων, ο πρωθυπουργός του Κρατικού Συμβουλίου έχει περιορισμένη επιρροή στην εξωτερική πολιτική. Αυτή η κατεύθυνση εποπτεύεται προσωπικά από τον αρχηγό του κόμματος και του κράτους και το βασικό όργανο είναι η Κεντρική Επιτροπή Εξωτερικών του κόμματος, επικεφαλής του γραφείου της οποίας αναμένεται να γίνει ο Wang Yi, ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών. Συνεπώς, θα πρέπει να αναμένεται συνοχή στην διατήρηση της γραμμής της εξωτερικής πολιτική της Κίνας.