Σε κατασκοπευτικό θρίλερ ανορθόδοξου πολέμου εξελίσσεται η υπόθεση με τις διαρροές στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2, που μεταφέρουν φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία μέσω Βαλτικής και έχουν υποστεί ζημιές. Αρκετοί στρατιωτικοί αναλυτές ήδη κάνουν λόγο για ανορθόδοξο πόλεμο που εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ιδιότυπης «βιομηχανικής τρομοκρατίας».

Του ΝΙΚΟΥ ΚΑΪΜΑΚΟΥΔΗ

Οι διαρροές στους αγωγούς -αν και δεν ήταν σε λειτουργία, ήταν γεμάτοι με αέριοέγιναν σε διεθνή ύδατα, ανοικτά του δανέζικου νησιού Μπόρνχολμ, αλλά εντός των ΑΟΖ της Δανίας και της Σουηδίας.

Η Σουηδία ανακοίνωσε χθες και τέταρτη διαρροή αερίου στον Nord Stream 2, κοντά σε μια μεγαλύτερη τρύπα που είχε εντοπιστεί στον Nord Stream 1. Από την πλευρά της, η Δανία έχει ανακοινώσει μια διαρροή σε καθέναν από τους αγωγούς, οι οποίες προέκυψαν έπειτα από δύο εκρήξεις που σημειώθηκαν τη Δευτέρα λίγες ώρες πριν από τα εγκαίνια του νέου αγωγού που θα
μεταφέρει νορβηγικό φυσικό αέριο στην Πολωνία.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η έκταση των ζημιών είναι τέτοια που εκτιμάται ότι οι Nord Streams είναι απίθανο να μεταφέρουν φυσικό αέριο στην Ευρώπη τον φετινό χειμώνα, ακόμη και αν η Μόσχα αποφάσιζε να επιτρέψει κάτι τέτοιο.

Τα σενάρια και το… μπαλάκι

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ υποψιάζονται σαμποτάζ «φωτογραφίζοντας» τη Ρωσία ως τον ένοχο. Τα σενάρια δίνουν και παίρνουν κάνοντας λόγο για δράση μονάδας ρωσικών ειδικών δυνάμεων, υποβρύχια, νάρκες κ.λπ. Η Μόσχα, που ζήτησε τη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το ζήτημα, πέρασε στην αντεπίθεση, ισχυριζόμενη ότι οι διαρροές σημειώθηκαν σε έδαφος που βρίσκεται «εντελώς υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ», ενώ κάλεσε τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να απαντήσει αν έκανε πράξη την απειλή του ότι «θα έβαζε τέλος» στον Nord Stream αν η Ρωσία εισέβαλλε στην Ουκρανία. Με την Ουάσιγκτον πάντως να κάνει λόγο για γελοιότητες. Μετά την εισβολή στην Ουκρανία η Ρωσία άρχιζε να κόβει σταδιακά το αέριο προς την Ευρώπη. Τον Μάιο η Gazprom έκλεισε τον αγωγό Yamal, που μέσω Λευκορωσίας και Πολωνίας παραδίδει αέριο στη Γερμανία.

Τον Ιούνιο μείωσε τις παραδόσεις φυσικού αερίου μέσω Nord Stream 1 κατά 75%. Τον Ιούλιο έκλεισε
τον Nord Stream 1 για «συντήρηση 10 ημερών» και μετά την επαναλειτουργία του μείωσε στο μισό την ποσότητα, ενώ από το τέλος του καλοκαιριού σταμάτησε εντελώς τις προμήθειες αερίου στην Ευρώπη μέσω του αγωγού, επικαλούμενη πάλι επισκευές.

Το βέβαιο είναι πάντως ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα ενόψει χειμώνα (Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Γαλλία και Πολωνία είναι οι χώρες της ΕΕ με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από το ρωσικό
αέριο), καθώς περιορίζονται οι πηγές ενέργειας (αφού υπάρχει κίνδυνος ολικής αχρήστευσης του Nord Stream), ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου πήραν και πάλι την ανηφόρα μετά τις τελευταίες εξελίξεις.

Πόσο κινδυνεύει η Ελλάδα;

Οι εξελίξεις με τον Nord Stream δεν επηρεάζουν την Ελλάδα, τουλάχιστον όχι σε τέτοιο βαθμό όσο άλλες χώρες, καθώς προσπαθεί να μειώσει περαιτέρω την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό
αέριο.

Πριν από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία η Ελλάδα εξασφάλιζε το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου από την Gazprom. Το αέριο προερχόταν από τον αγωγό Turkstream, ο
οποίος διασχίζει τη Μαύρη Θάλασσα προς την Τουρκία. Παρότι η Gazprom δεν έχει ακόμη επιβάλει περιορισμούς στην παράδοση αερίου στην Ελλάδα, το μερίδιο των ρωσικών παραδόσεων στην
ελληνική κατανάλωση φυσικού αερίου έχει μειωθεί σημαντικά (το πρώτο εξάμηνο του 2022 είχε ήδη διαμορφωθεί στο 34% από 45% πέρυσι).

Εκτός από τη Ρωσία, η Ελλάδα προμηθεύεται φυσικό αέριο και με άλλους δύο τρόπους:

Πρώτον, από τον Τερματικό Σταθμό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) της Ρεβυθούσας. Η προμήθεια του LNG γίνεται κυρίως από τις ΗΠΑ, την Αλγερία, την Αίγυπτο και τη Νιγηρία, ενώ μικρές
ποσότητες παραλαμβάνονται από το Ομάν και την Ινδονησία. Παράλληλα, μετά τη συμφωνία της ΔΕΠΑ Εμπορίας με τη γαλλική TotalEnergies, που ανακοινώθηκε χθες, η Ελλάδα θα προμηθεύεται LNG με δύο πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου ανά μήνα, συνολικού φορτίου που αντιστοιχεί σε 10 TWh για τους επόμενους πέντε μήνες, δηλαδή από τον Νοέμβριο του 2022 έως και τον Μάρτιο του 2023. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Μάιο έγιναν τα εγκαίνια για την κατασκευή του έργου υγροποίησης και επαναεριοποίησης αερίου (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη.

Δεύτερον, από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του αγωγού TAP (από το κοίτασμα Shah Deniz του αζέρικου τμήματος της Κασπίας Θάλασσας).

Σημειώνεται ότι αύριο 1 Οκτωβρίου ξεκινά η εμπορική λειτουργία του ελληνικού τμήματος του Διασυνδετήριου Αγωγού Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) που θα μεταφέρει αζέρικο φυσικό αέριο.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ POLITICAL