Την ώρα που ο Ερντογάν κυριολεκτικά το τερμάτιζε με απειλές ενάντια στην πατρίδα μας, αμφισβητώντας ευθέως την ελληνική κυριαρχία στα νησιά μας στο Αιγαίο και στη Δωδεκάνησο, την ίδια στιγμή έστελνε το μισό τουρκικό υπουργικό συμβούλιο στη Λιβύη, προκειμένου να δώσει νέα πνοή στο ανυπόστατο, παράνομο και άκυρο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Του ΝΟΤΗ ΜΑΡΙΑ

Έτσι η Άγκυρα υπέγραψε με την κυβέρνηση εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης στην Τρίπολη δύο μνημόνια για έρευνα και εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου εκ μέρους τουρκικών εταιρειών (www.libyaobserver.ly 5/10/2022) στο έδαφος και στη θάλασσα της Λιβύης. Πριν όμως καν στεγνώσει το μελάνι των υπογραφών υπήρξε δημόσια διαφωνία της υπουργού Εξωτερικών της Λιβύης με τον Τσαβούσογλου, καθώς η πρώτη υποστήριξε ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο «δεν έχει ακόμη ενεργοποιηθεί, καθώς αναμένει τις διαδικασίες έγκρισης του ΟΗΕ» (https://www.kathimerini.gr 4/10/2022).

Από την άλλη πλευρά, η απόβαση του μισού τουρκικού υπουργικού συμβουλίου στη Λιβύη εκτός από την αναβίωση του τουρκολιβυκού μνημονίου στόχευε και στην αναθέρμανση των οικονομικών σχέσεων Τουρκίας – Λιβύης, προκειμένου να δοθεί συνέχεια στην εφαρμογή των οικονομικών συμφωνιών που είχαν υπογράψει οι δύο πλευρές τα τελευταία χρόνια και ιδίως του μεταξύ τους μνημονίου της 13ης Αυγούστου 2020 για την ολοκλήρωση 184 τουρκικών projects ύψους 16 δισ. δολαρίων (www.libyaherald.com 21/7/2022).

Άλλωστε η Τουρκία μέσω της Λιβύης προσπαθεί να επεκταθεί οικονομικά στην Αφρική, όπως τόνισε και ο πρόεδρος του τουρκολιβυκού επιχειρηματικού συμβουλίου MurtazaKaranfil (www.libyaobserver.ly 3/10/2022).

Τις οικονομικές σχέσεις Τουρκίας και Λιβύης είχαμε την ευκαιρία να αναλύσουμε από τις στήλες της κυριακάτικης «Κόντρα NEWS» στις 25 Απριλίου 2021 με το άρθρο μας «Λιβύη: Η ΕΕ βάζει τα λεφτά και ο Ερντογάν παίρνει τις δουλειές».

Στο πλαίσιο αυτό είχαμε επισημάνει ότι η στήριξη της Τουρκίας στην κυβέρνηση Σάραζ είχε ως αποτέλεσμα να διασωθεί σε πρώτη φάση η ψευδοκυβέρνηση της Τρίπολης. Έτσι, αφού ο Ερντογάν διασφάλισε την υπογραφή του ανυπόστατου, άκυρου και παρανόμου τουρκολιβυκού μνημονίου στις 29 Νοεμβρίου 2019,στη συνέχεια στις 13 Αυγούστου 2020 Τουρκία και Λιβύη υπέγραψαν οικονομική συμφωνία με σκοπό τη ρύθμιση εκκρεμών ζητημάτων που είχαν σχέση με διάφορα κατασκευαστικά έργα που είχαν αναλάβει τουρκικές εταιρείες την εποχή του Καντάφι (Anadolu 13/8/2020). Μέσα όμως από τη συμφωνία αυτή η Τουρκία πέτυχε να βάλει στο χέρι περίπου το 20% των διάφορων επενδυτικών σχεδίων που αναμενόταννα γίνουν στη Λιβύη.

Το ποσό είναι τεράστιο αν λάβει κανείς υπόψη ότι σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις η ανοικοδόμηση της Λιβύης θα μπορούσε να ανέλθει τουλάχιστον στα 50 δισ. δολάρια. Όπως επισημαίνεται σε δημοσιεύματα, η συμφωνία αυτή άνοιξε τον δρόμο για χοντρές δουλειές σε τουρκικές εταιρείες κυρίως στον τομέα των κατασκευών, της ενέργειας και του εμπορίου. Ακολούθησε στις αρχές του 2021 η ανακοίνωση της τουρκικής εταιρείας ΕΝΚΑ, η οποία δήλωσε ότι σε κοινοπραξία με τη Siemens προγραμμάτιζε να κατασκευάσει δύο εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, το ένα 650 ΜW στην παραθαλάσσια πόλη της Misrata και το άλλο εργοστάσιο 671 MW στην πρωτεύουσα της Λιβύης, την Τρίπολη («DailySabah» 7/1/2021).

Εάν κανείς προσθέσει στις οικονομικές σχέσεις Τουρκίας-Λιβύης και την τεράστια στρατιωτική υποστήριξη της Τουρκίας στην ψευδοκυβέρνησηΣαράζ, καταλαβαίνει κανείς ότι η Άγκυρα έβαλε πόδι στη Λιβύη και θέλει πλέον να τα πάρει όλα. Έτσι είχε αρχίσει να σχεδιάζει να αναλάβει επιπλέον και την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικούαερίου και πετρελαίου όχι μόνο σε περιοχές του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου αλλά σε όλη τη σφαίρα των πετρελαιοπηγών της Λιβύης, όπου καθοριστικό ρόλο παίζει η ιταλική ΕΝΙ. Έτσι η Ρώμη, η οποία είχε επίσης σφιχταγκαλιάσει τον Σάραζ, άρχισε να καταλαβαίνει πλέον ότι η λυκοφιλία της με την Τουρκία στη Λιβύη έβαινε προς το τέλος της, καθώς ο Ερντογάν με την πολιτική του «πάρ’ τα όλα» ήθελε πλέον τα πάντα στη Λιβύη.

Και αυτό αποδείχθηκε με τις συμβάσεις που υπογράφτηκαν κατά την επίσκεψη στις 12 Απριλίου 2021 σύσσωμης της λιβυκής κυβέρνησης στην Τουρκία («DailySabah» 12/4/2021) όπου, αφού για άλλη μία φορά επιβεβαιώθηκε η πλήρης εφαρμογή του άκυρου τουρκολιβυκού μνημονίου, εν συνεχεία διάφορες τουρκικές εταιρείες ανέλαβαν χοντρές δουλειές στη Λιβύη. Έτσι, ο επιχειρηματικός όμιλος RönesansHolding ανέλαβε να κατασκευάσει τρία εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας,ένα Mall και ένα νέο διεθνές Terminal στο αεροδρόμιο Τρίπολης(«DailySabah» 13/4/2021) κάνοντας σφήνα στη Ρώμη που με την ιταλική κοινοπραξία Aeneas είχαν κλείσει από το 2017 τη δουλειά για την κατασκευή του αεροδρομίου της Τρίπολης.Επιπλέον, η τουρκική AksaEnerji ανέλαβε επίσης την κατασκευή ενός άλλου σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Και σαν να μην έφταναν αυτά, οι Τούρκοι προσπάθησαν να πετάξουν τους Ιταλούς έξω απότην κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου των 1.750 χιλιομέτρων που θασυνδέσει τη Λιβύη με την Αίγυπτο. Ο αυτοκινητόδρομος αυτός είχε αρχίσει να κατασκευάζεται ήδη από το 1937 από τον Μουσολίνι και το 2008 ο Μπερλουσκόνι υποσχέθηκε να τον κατασκευάσει με δικές της δαπάνες η Ιταλία, ως αποζημίωση για τις ευθύνες της την εποχή της ιταλικής αποικιοκρατίας στη Λιβύη (www.ilpost.it 6/4/2021). Ο παραλιακός αυτός αυτοκινητόδρομος θα ξεκινά από τα σύνορα της Τυνησίας και θα φτάνει τουλάχιστον μέχρι τη Βεγγάζη για να συνεχιστεί στην πορεία προς τα σύνορα της Αιγύπτου. Το θράσος των Τούρκων είναι τόσο μεγάλο που θέλουν να αναλάβουν την κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου που όμως θα χρηματοδοτηθεί από την Ιταλία!

Για τον λόγο αυτόν ο Ντράγκι, όταν στην επίσκεψή του στις 6 Απριλίου 2021 στη Λιβύη διαπίστωσε το τεράστιο τουρκικό χώσιμο σε βάρος των ιταλικών συμφερόντων, ανακάλυψε τελικά ότι ο Ερντογάν είναι δικτάτορας και του επιτέθηκε.

Καθώς, λοιπόν, η Κεντρική Τράπεζα της Λιβύης προχώρησε ήδη από το 2021 σε σχετική συμφωνία με την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας και η τουρκολιβυκή οικονομική συνεργασία αναβαθμίστηκε τον Απρίλιο του 2021 με την ενεργοποίηση 26 οικονομικών συμφωνιών (www.libyaherald.com 16/4/2021), δεν θα πρέπει να εκπλήσσει ηυπογραφή στις αρχές Οκτωβρίου 2022 των δύο νέων τουρκολιβυκών μνημονίων για συνεργασία τουρκικών και λιβυκών εταιρειών στην εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Λιβύη.

Και το κερασάκι στην τούρτα ήταν η υπογραφή τουρκολιβυκού μνημονίου για συνεργασία στον τομέα των μέσων ενημέρωσης και της επικοινωνίας για την καταπολέμηση, λέει, «των fakenewsκαι της παραπληροφόρησης» (www.dailysabah.com 4/10/2022)!

*Ο Νότης Μαριάς είναι καθηγητής Θεσμών ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, Πρόεδρος του Κόμματος ΕΛΛΑΔΑ- Ο ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ, πρώην Ευρωβουλευτής.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ POLITICAL