Η υπέρβαση της Εκκλησίας στο μάθημα των θρησκευτικών
Απ’ όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, η σχέση μου με το μάθημα των θρησκευτικών ήταν φιλολογική έως και λογοτεχνική ακόμη κι αν δεν γνώριζα από λογοτεχνία.
Η βίβλος όμως, θαρρώ ό,τι έως σήμερα είναι από τα συναρπαστικότερα «μυθιστορήματα» που έχω διαβάσει ποτέ μου. Η όποια συζήτηση περιστρέφεται γύρω από την προαιρετική παρακολούθηση του μαθήματος των θρησκευτικών μάλλον αδικεί το ίδιο το μάθημα. Διότι σημασία δεν έχει μόνο τι γράφει στο βιβλίο αλλά και ποιος στο διδάσκει. Κι είναι άλλο το σε ποιόν Θεό πιστεύεις και διαφορετικό από το ενδιαφέρον σου να μάθεις για το ποιούς Θεούς πιστεύουν άλλοι.
Οι υποστηρικτές της εξαίρεσης από το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία στηρίζονται στην άποψη ότι τα θρησκευτικά άρα η θεολογία ως κλάδος σπουδών, δεν είναι επιστήμη. Κατ’ αυτούς η επιστήμη δεν έχει το δικαίωμα να μεθοδολογεί κάνοντας μεταφυσική, δεχόμενη ή αρνούμενη τον Θεό όσο κι αν ανατρέχοντας στο παρελθόν θα διαπιστώσουμε ότι σπουδαίοι επιστήμονες ήταν βαθιά θρήσκοι: Ο Βέλγος αστρονόμος Ζωρζ Λεμαίτρ, ο «πατέρας» της θεωρίας της «Μεγάλης Εκρήξεως της Αρχής του σύμπαντος» ήταν καθολικός ιερέας, μνημειώδης δε για την βαθιά πίστη τους στη θρησκεία ήταν ο Κέπλερ, ο Νεύτων, ο Παστέρ, ο Βόλτα και ο Αμπέρ. Ο δε Μάξγουελ ήταν Ευαγγελικός Πρεσβυτεριανός κι άλλοι πολλοί των οποίων η επιστήμη τους δεν αναίρεσε την πίστη τους. Στο δε ελληνικό πανεπιστήμιο το τμήμα Μουσουλμανικών Σπουδών ως τομέας της Θεολογίας δεν προϋποθέτει να είναι κανείς οπαδός του Ισλάμ για σπουδάσει.
Αλλά ακόμη και το θρησκευτικό στοιχείο εμπεριέχεται στις περισσότερες από τις λεγόμενες κοινωνικές επιστήμες: Πολιτική Επιστήμη, Ανθρωπολογία, Αρχαιολογία, Εγκληματολογία, Εκπαίδευση, Γλωσσολογία, Διεθνείς Σχέσεις, Ψυχολογία, Ιστορία και κυρίως Κοινωνιολογία. Στις δυο πρώτες τάξεις του Γυμνασίου τα παιδιά διδάσκονται από μετάφραση τα δυο Ομηρικά Έπη την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Φαντάζομαι ότι ξέρουμε ότι είναι αδύνατη μια επιστημονική προσέγγιση της αθανασίας του Αχιλλέως πλην της πτέρνας του ή πολύ θα ήθελα να έχω κι εγώ από το βοτάνι της Κίρκης για να μεταμορφώνω κάποιους σε γουρούνια όπως έπραττε εκείνη στους συντρόφους του Οδυσσέα ωστόσο, τα διδασκόμαστε γιατί το έργο του Ομήρου είναι γεμάτο διδάγματα για τη ζωή, την κοινωνία και την προσωπική ηθική. Για την επίδρασή τους σε ολόκληρο το δυτικό πολιτισμό επηρεάζοντας τη λογοτεχνία, την τέχνη, τη μουσική και τον κινηματογράφο.
Προφανώς, αν τα θρησκευτικά διδάσκονται από φανατικούς θρησκόληπτους εκπαιδευτικούς το μάθημα θα είναι αποκρουστικό και απωθητικό για οποιοδήποτε παιδί και κάθε έφηβο. Ίσως τη λύση να έδινε η ίδια η Εκκλησία υιοθετώντας ένα εμβληματικό έργο όπως η μετάφραση του «Κατά Ματθαίον Ευαγγελίου» του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Θα έβαζα στοίχημα ό,τι μου αναλογεί στη ζωή ότι αν, αποσπάσματα αυτού όχι μόνο διδάσκονταν στο σχολείο, αλλά περικοπές του απαγγέλλονταν και από τους ιερείς Χριστούγεννα και Μεγάλη Εβδομάδα μόνο για αρχή στη μετάφρασή του, θα ξανασυστηνόμασταν με την ορθόδοξη θρησκεία. Και μόνο από λογοτεχνικό ενδιαφέρον, αξίζει η εκκλησία να προσπαθήσει για την «υπέρβασή» της. Κι αν το κάνει, καμιά κυβέρνηση δε θα έχει το άλλοθι οποιασδήποτε «εξαίρεσης».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ KARFITSA