«Το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, ήμασταν γεμάτοι. Να ‘ναι καλά οι τουρίστες…».
Η φωνή του Νίκου, ιδιοκτήτη ουζερί στο κέντρο της Θεσσαλονίκη ακουγόταν θριαμβευτική. Η τοποθεσία του μαγαζιού ήταν ούτως ή άλλως προνομιακή, αλλά ήταν η μαρτυρία του ιδιαιτέρως σημαντική για κάποιον που θα ήθελε να πληροφορηθεί κατά πόσο τα δυο «θεριά» κρουαζεριόπλοια που έπιασαν λιμάνι στη Θεσσαλονίκη, το Norwegian Getaway και το Celebrity Infinity που κατέβασαν 10.000 επιβάτες και πλήρωμα συνολικά, άφησαν αποτύπωμα στην τοπική αγορά. «Αν οι ιδιοκτήτες των μαγαζιών της εστίασης είναι έξυπνοι, θα ζήσουμε την καλύτερη καλοκαιρινή περίοδο των τελευταίων είκοσι ετών» μου ξανάπε ο Νίκος.
Στην κρουαζιέρα το πρόβλημα είναι ότι η πόλη υποδοχής οφείλει να είναι έτοιμη ώστε να υποδεχθεί και – κυρίως – να εξυπηρετήσει έναν μεγάλο όγκο επιβατών μέσα σε λίγες ώρες. Με κάποιες ενθαρρυντικές εξαιρέσεις που διανυκτερεύουν, τα περισσότερα κρουαζιερόπλοια έβαλαν στο πρόγραμμά τους τη Θεσσαλονίκη ως σταθμό μερικών ωρών. Οι επιβάτες της κρουαζιέρας είναι μεγάλης ηλικίας κατά συντριπτικό ποσοστό, υψηλού μορφωτικού επιπέδου με ενδιαφέρον για την ιστορία. Άρα δε νοείται ειδικά την θερινή περίοδο τα περισσότερα από τα 23 Μουσεία που διαθέτει η πόλη να κλείνουν το μεσημέρι λες και πρόκειται για ραστώνη του θέρους. Στην περίπτωση της σχεδόν ταυτόχρονης άφιξης των μεγαλύτερων κρουαζερόπλοιων που έδεσαν ποτέ σε λιμάνι της πόλης, οι επιβάτες πλημμύρισαν σαν τα μυρμήγκια την παραλιακή.
Πέρα όμως από την κρουαζιέρα, το σημαντικότερο στην τουριστική ανάκαμψη της πόλης είναι η επιστροφή των Τούρκων και ο ολοένα αυξανόμενος αριθμός των Ρουμάνων. Ο Νίκος μου λέει: «Οι Τούρκοι είναι εξαιρετικοί πελάτες. Βέβαια, για να πω την αλήθεια, άλλο ο Τούρκος της Κωνσταντινούπολης κι άλλο της Ανατολίας. Είχα προχθές μια παρέα από δέκα άτομα, έφαγαν ψάρια ήπιαν εμφιαλωμένα κρασιά μου έκαναν λογαριασμό 500 ευρώ. Ο επικεφαλής της παρέας μου λέει ότι το ίδιο τραπέζι στο Βόσπορο θα το πλήρωνε 1200 ευρώ. Είμαστε πλέον φτηνοί γι αυτούς. Μετά από εδώ έφυγαν για το σπίτι του Κεμάλ».
Η Θεσσαλονίκη είναι γεμάτη τοπόσημα. Το σπίτι του Κεμάλ αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους Τούρκους και το άνοιγμα προς αυτήν την αγορά οφείλουμε να την αναγνωρίσουμε στον Γιάννη Μπουτάρη. Το εβραϊκό Μουσείο επίσης όχι μόνο για τους Ισραηλίτες αλλά και τους εβραϊκής καταγωγής τουρίστες ανά τον κόσμο ακόμη και επιβάτες κρουαζιέρας. Σύμφωνοι, στις ελάχιστες ώρες που έχει στη διάθεσή του ο τουρίστας δε θα πάει ενδεχομένως στο Μουσείο ύδρευσης αλλά πέντε Μουσεία αρχαιολογικής και ιστορικής σημασίας θα επιλέξει. Όσοι μείνουν, θα γεμίσουν τα ουζερί και τα καφέ μπροστά στην παραλιακή.
«Το μόνο πρόβλημα με τους Τούρκους της Ανατολίας κι όχι της Κωνσταντινούπολης ή της Μ. Ασίας, είναι ότι δεν ξέρουν καθόλου αγγλικά. Ευτυχώς, εμείς έχουν κοινή γλώσσα στα … ψάρια». Πράγματι, ακόμη και για έναν τουρίστα από το Ερζερούμ, δεν είναι δύσκολο να ξεχωρίσει το levrek (λαβράκι), τα mıdye (μύδια), istakoz (αστακό) και τις karides (γαρίδες) προς μεγίστη ικανοποίηση του φίλου μου του Νίκου.
Το 1975 το ΑΕΠ Ελλάδας και Τουρκίας ήταν σχετικά κοντά, με 140 δισ. για εμάς και 170 δισ. για την Τουρκία. Σήμερα εμείς είμαστε κοντά στα 200 δισ. και η Τουρκία είναι πάνω από τα 800 δισ. Η Ρουμανία μας ξεπέρασε επίσης τα τελευταία χρόνια ενώ πριν από 8 χρόνια ήταν πίσω μας. Όσο κατεδαφίζεται η παλιά εννοούμενη μεσαία τάξη που αποτελούσε για πολλά χρόνια τον κορυφαίο καταναλωτή στον εσωτερικό τουρισμό, το πρόβλημα πάντα θα μεγεθύνεται. Κι όσο κι αν η «απόβαση» των Τούρκων τουριστών και οι αφίξεις θεριών της κρουαζιέρας πολλαπλασιάζονται, ας έχουμε πάντα υπόψη ότι το στίγμα στη διασκέδαση και τη ψυχαγωγία στη Θεσσαλονίκη το έδιναν η νεολαία και οι γηγενείς που σήμερα έχουν απαξιωθεί ολωσδιόλου.
