Ο Carl Behnke, ειδικός στην ασφάλεια τροφίμων στο Πανεπιστήμιο Purdue στην Ιντιάνα των ΗΠΑ, αναρωτήθηκε πόσο καθαρό ήταν το επαναχρησιμοποιούμενο μπουκάλι νερού του. Όταν τοποθέτησε χαρτοπετσέτες στο εσωτερικό και τις έβγαλε, σοκαρίστηκε. «Η γλιστερή αίσθηση που ένιωθα δεν προερχόταν από το υλικό της συσκευασίας αλλά από τη συσσώρευση βακτηρίων», εξηγεί.
Με σκοπό να διερευνήσει το ζήτημα, πραγματοποίησε ένα πείραμα: ζήτησε από περαστικούς να του δανείσουν τα μπουκάλια τους για ανάλυση. Πολλοί δεν ήθελαν να μάθουν τα αποτελέσματα, καθώς γνώριζαν ήδη την έλλειψη καθαριότητας -γεγονός που επιβεβαιώθηκε από τα δεδομένα. Λίγο πάνω από το 50% των 90 συμμετεχόντων δήλωσε ότι μοιράζεται το μπουκάλι του με άλλους, ενώ το 15% δεν το καθάριζε ποτέ. Όπως ήταν αναμενόμενο, τα μπουκάλια φιλοξενούσαν τεράστια ποσότητα βακτηρίων.
Τι ακριβώς υπάρχει μέσα στα μπουκάλια και από που προέρχεται;
Όπως αναφέρει το ygeiamou.gr, τα επαναχρησιμοποιούμενα μπουκάλια είναι μεν πρακτικά αλλά μπορούν να γίνουν εστία βακτηρίων. Αν και το νερό της βρύσης είναι συνήθως ασφαλές, η αποθήκευσή του σε θερμοκρασία δωματίου ενθαρρύνει την ανάπτυξή τους. Σύμφωνα με την Δρ. Primrose Freestone, αναπληρώτρια καθηγήτρια κλινικής μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Leicester στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα βακτήρια σε ένα μπουκάλι μπορούν να αυξηθούν από 75.000 σε πάνω από 1-2 εκατομμύρια ανά κυβικό εκατοστό μέσα σε μία ημέρα.
Η κύρια πηγή μόλυνσης είναι ο ίδιος ο χρήστης. Τα βακτήρια μεταφέρονται από το στόμα, τα χέρια και το περιβάλλον, ενώ η κακή υγιεινή μπορεί να οδηγήσει στην παρουσία παθογόνων, όπως το Escherichia coli. Η κοινή χρήση μπουκαλιών αυξάνει επίσης τον κίνδυνο μετάδοσης ιών, όπως ο νοροϊός. Η Δρ. Freestone επισημαίνει ότι οι άνθρωποι φέρουν στο στόμα τους 500 -600 διαφορετικά είδη βακτηρίων, κάποια από τα οποία μπορεί να είναι αβλαβή για τον οργανισμό τους αλλά επικίνδυνα για άλλους. Τέλος, η συσσώρευση βακτηρίων ενισχύεται, όταν το μπουκάλι περιέχει ροφήματα εκτός από νερό. Τα ροφήματα με ζάχαρη ή πρωτεΐνη δημιουργούν τις ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη τόσο των βλαβερών μικροοργανισμών όσο και της μούχλας.
Πως μπορούν αυτά τα βακτήρια να επηρεάσουν την υγεία των ανθρώπων;
Ορισμένοι μικροοργανισμοί, όπως το Escherichia coli, μπορούν να προκαλέσουν γαστρεντερικές διαταραχές, όταν καταναλώνονται μέσω μολυσμένου νερού. Παρότι πολλά στελέχη του E. coli ανήκουν στο μικροβίωμα του εντέρου, μερικά γίνονται επιβλαβή για τον άνθρωπο. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται από άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς είναι πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις. Επιπλέον, σε περίπτωση σοβαρής τροφικής δηλητηρίασης ενδέχεται να προκληθούν μακροπρόθεσμες αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου, ενώ η ανάπτυξη μούχλας ή μυκήτων να επιδεινώσει αλλεργίες.
Ποιος είναι ο σωστός τρόπος καθαρισμού των μπουκαλιών;
Για την αποτελεσματική απολύμανση των μπουκαλιών μας, η Δρ. Freestone προτείνει ορισμένες απλές στρατηγικές:
- Καθαρισμός: χρησιμοποιήστε ζεστό νερό (πάνω από 60 βαθμούς) και υγρό πλύσης, αναδεύοντας το μπουκάλι και αφήνοντάς το για 10 λεπτά πριν το ξεπλύνετε σχολαστικά
- Στέγνωμα: αφήστε το μπουκάλι να αεριστεί, για να αποφύγετε τη συσσώρευση βακτηρίων
- Συχνότητα: συνιστάται να καθαρίζετε το μπουκάλι μετά από κάθε χρήση ή τουλάχιστον αρκετές φορές την εβδομάδα
- Μυρωδιές: αν παρατηρήσετε ότι αναδύονται οσμές από το μπουκάλι, ήρθε η ώρα να το πετάξετε
- Απολύμανση: μην ξεχνάτε να πλένετε τα χέρια σας, πριν αγγίξετε το -καθαρό πλέον -μπουκάλι σας
Ποιο είδος μπουκαλιού νερού πρέπει να αποφεύγετε;
Αν και ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι τα πλαστικά μπουκάλια μπορεί να συγκεντρώνουν περισσότερα βακτήρια από τα μεταλλικά, ο καθοριστικός παράγοντας είναι η σωστή υγιεινή. Το πιο ασφαλές μπουκάλι είναι εκείνο που καθαρίζεται εύκολα και σχολαστικά, περιλαμβάνοντας κάθε μέρος του από το καπάκι έως το καλαμάκι.
Σε γενικές γραμμές, βέβαια, προτιμώνται τα ανοξείδωτα μπουκάλια, καθώς όπως εξηγεί ο Δρ. Amit Abraham, επίκουρος καθηγητής κλινικών επιστημών υγείας στο Weill Cornell Medicine στο Κατάρ «τα πλαστικά περιέχουν, συνήθως, πρόσθετα χημικά που τους προσδίδουν τα πλεονεκτήματά τους, όπως την ευκαμψία και την ανθεκτικότητα. Χημικά που μπορούν, όμως, να διαρρεύσουν στο νερό μας».
Ειδικότερα, ορισμένα από αυτά, όπως η BPA, έχουν συνδεθεί με διαταραχές του ορμονικού συστήματος και αυξημένο κίνδυνο χρόνιων ασθενειών. Δεν παίζει ρόλο το αν το πλαστικό είναι μίας χρήσης ή επαναχρησιμοποιούμενο. Σε αμφότερες περιπτώσεις μπορούν να απελευθερωθούν μικροπλαστικά στο νερό -για αυτό, η επιλογή γυάλινων ή ανοξείδωτων μπουκαλιών θεωρείται ασφαλέστερη.
