Με βαρύ ιικό φορτίο θα γιορτάσουν Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά οι Ελληνες. Η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη των ευπαθών ομάδων έχει σηκώσει ήδη κύμα εισαγωγών στα νοσοκομεία. Την ίδια στιγμή, μεγάλο «όπλο» κατά της λοίμωξης COVID-19 αποδεικνύονται τα αντιικά χάπια. Τουλάχιστον 1.100 ασθενείς λαμβάνουν ημερησίως τη θεραπεία κατ’ οίκον, κερδίζοντας την ίασή τους εκτός νοσοκομείου.
Κορωνοϊός, και μάλιστα με έντονη παρουσία της νέας υποπαραλλαγής JN.1, από την οικογένεια της «Omicron», γρίπη, αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), καθώς και στρεπτόκοκκος κυκλοφορούν με μεγάλη ταχύτητα, προκαλώντας νοσήσεις αλλά και νοσηλείες, διασωληνώσεις και θανάτους. Τα ευάλωτα και τα ηλικιωμένα άτομα αποτελούν τον εύκολο στόχο καθώς η άμυνά τους είναι ούτως ή άλλως αδύναμη έναντι του μεγάλου μολυσματικού φορτίου που δέχονται.
Η εισβολή του κορωνοϊού, όμως, βρίσκει ακόμη πιο ανοχύρωτους τους περισσότερους ηλικιωμένους λόγω και της χαμηλής εμβολιαστικής τους κάλυψης. Σε αντίθεση με τη συμμόρφωση στον εμβολιασμό έναντι του κορωνοϊού που είχαν δείξει τα άτομα ηλικίας άνω των 65 χρόνων τα προηγούμενα έτη, φέτος η κατάσταση διαμορφώθηκε διαφορετικά. Πάνω από το 80% αυτής της ηλικιακής ομάδας δεν έχει εμβολιαστεί με το επικαιροποιημένο εμβόλιο.
Υψηλοί «σκληροί δείκτες»
Η επίπτωση αποτυπώνεται στους γνωστούς από την πανδημική περίοδο «σκληρούς δείκτες», δηλαδή στις νοσηλείες, στις διασωληνώσεις και τους θανάτους. Περισσότεροι από 1.350 άνθρωποι νοσηλεύονται με λοίμωξη COVID-19 ή με επιπλοκές του σε νοσοκομεία όλης της χώρας, με τους 200 εξ αυτών σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και Αυξημένης Φροντίδας (ΜΕΘ και ΜΑΦ).
Οι εισαγωγές είναι αθρόες -πάνω από 200 άτομα κάθε μέρα μπαίνουν για νοσηλεία την τελευταία εβδομάδα-, σημειώνοντας αύξηση κατά 45% σε σχέση με τον μέσο όρο των προηγούμενων εβδομάδων. Μοιραία την ίδια ανοδική πορεία ακολουθούν και οι θάνατοι. Από τους 40 ασθενείς που κατέληγαν κατά μέσο όρο τις προηγούμενες εβδομάδες, ο αριθμός τους ανήλθε πλέον σε 60. Και όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, το κύμα έξαρσης του κορωνοϊού θα συνεχιστεί τον Ιανουάριο, με τη νέα υποπαραλλαγή να διεκδικεί τον δικό της χώρο.
«Ο ρυθμός επιδείνωσης που καταγράφεται στους “σκληρούς δείκτες” θα ενταθεί. Βρισκόμαστε στο δεύτερο μεγάλο κύμα κορωνοϊού μετά το καλοκαίρι, καθώς, όπως έχουμε εξηγήσει, ο κορωνοϊός θα είναι σταθερά παρών πλέον με εξάρσεις και υφέσεις. Η περίοδος των εορτών θα πυροδοτήσει αυτό το κύμα.
Είναι βέβαιο ότι τον Ιανουάριο θα δούμε περισσότερα κρούσματα, με τον συγχρωτισμό, τα ταξίδια, τις οικογενειακές συναντήσεις, τις αγορές, όλα θα συντείνουν στη μετάδοση. Ωστόσο, είναι θετικό ότι δεν φαίνεται προσώρας ότι θα έχουμε και βαρύτερη νόσηση λόγω COVID-19», λέει ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Νικόλαος Τζανάκης. Διευκρινίζει ο ειδικός, ωστόσο, πως η νόσος μπορεί να εξελιχθεί διαφορετικά ανάλογα με τον οργανισμό που θα μολύνει ο κορωνοϊός:
«Ηλικιακές ομάδες όπως οι άνω των 65 χρόνων και οι ευάλωτοι λόγω σοβαρών παθήσεων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρή νόσο, νοσηλεία, επιπλοκές. Γι’ αυτό είναι σημαντικός ο εμβολιασμός, όπως φυσικά και η τήρηση των μέτρων υγιεινής. Αλλά σε όσους έχει γίνει υπόδειξη να εμβολιαστούν είναι αναγκαίος, καθώς μειώνει το βάρος της νόσησης και τις επιπλοκές», υπογραμμίζει ο κ. Τζανάκης.
Η νέα υποπαραλλαγή JN.1, σύμφωνα με στοιχεία από τις χώρες όπου επελαύνει (μεταξύ άλλων Γαλλία, Σουηδία, Βρετανία, ΗΠΑ, Καναδάς, Σιγκαπούρη), προκαλεί εκτός από τα συνήθη συμπτώματα στο αναπνευστικό και στο γαστρεντερικό σύστημα, όπως ναυτία, εμετό, και άλλες ενοχλήσεις.
Τα μέτρα προστασίας που μας συνόδευαν κατά τις εορταστικές περιόδους των προηγούμενων χρόνων επικαιροποιούνται για την ασφάλεια των ευάλωτων. Εκτός από τον εμβολιασμό, συστήνεται η χρήση της μάσκας σε πολυσύχναστα μέρη, όπως τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, αλλά και ένα αρνητικό διαγνωστικό τεστ εν όψει των εορταστικών συναντήσεων όταν πρόκειται να βρίσκονται ευπαθή άτομα.
Αμεση λήψη αντιικού
Εξαιρετικά σημαντική για τους ηλικιωμένους αποδεικνύεται, σύμφωνα με τους ειδικούς, η λήψη αντιικού φαρμάκου τα πρώτα 24ωρα μετά τη μόλυνση. «Χάρη στις αντιικές θεραπείες έχουν αποφευχθεί χιλιάδες νοσηλείες στη χώρα μας. Τα δεδομένα είναι πια σαφή: τα αντιικά χάπια που συνταγογραφούνται από τους γιατρούς και αποστέλλονται στους ασθενείς μέσω του ΕΟΠΥΥ μειώνουν τη θνητότητα κατά 70% στις ομάδες υψηλού κινδύνου – και φυσικά τα βαριά συμπτώματα της νόσου», λέει ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας Στέλιος Λουκίδης.
Τις τελευταίες δέκα ημέρες τα αιτήματα για χορήγηση αντιικών χαπιών κατ’ οίκον έχουν εκτιναχθεί σε πάνω από 1.100 την ημέρα, σημειώνοντας ρεκόρ από τον Μάρτιο του 2022 που ξεκίνησε η διάθεσή τους (δωρεάν) στους πολίτες. «Αν δεν δίδονταν τα 1.100 αντιικά φάρμακα ημερησίως, καταλαβαίνετε ότι ισάριθμοι ασθενείς θα χρειάζονταν κάθε μέρα εισαγωγή σε νοσοκομεία. Οι “σκληροί δείκτες” θα είχαν εκτιναχθεί, τώρα όμως μπορούμε να έχουμε καλύτερη διαχείριση και κυρίως ίαση των ασθενών», αναφέρει ο καθηγητής.
Σε δυναμική βρίσκεται η κυκλοφορία της εποχικής γρίπης και του ιού RSV. Οπως υπογραμμίζουν οι ειδικοί, και οι δύο ιοί απειλούν πολύ τους ηλικιωμένους, ωστόσο είναι σημαντικό ότι για τη γρίπη υπάρχει η δυνατότητα του εμβολίου – και αυτή πρέπει να αξιοποιηθεί άμεσα. Συνολικά, έχουν εμβολιαστεί 2,5 εκατομμύρια άτομα, αριθμός χαμηλότερος από τον αντίστοιχο των πανδημικών ετών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, οι γριπώδεις συνδρομές έχουν αυξηθεί και θα συνεχίσουν να κινούνται ανοδικά. Την τελευταία εβδομάδα καταγράφηκαν τέσσερα σοβαρά κρούσματα με νοσηλεία σε ΜΕΘ και ένας θάνατος. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι προφανές ότι η σύγκριση της λοίμωξης COVID-19 με εκείνη της εποχικής γρίπης που χρησιμοποιείται από αρκετούς ως άλλοθι για τη χαλαρή στάση τους απέναντι στη νόσο είναι άνιση και ατυχής.
Τέλος, αναμενόμενη χαρακτηρίζεται η κυκλοφορία του RSV όσο και του στρεπτόκοκκου, με τον τελευταίο να αφήνει βαρύ το αποτύπωμά του την περασμένη εβδομάδα οδηγώντας σε σηπτικό σοκ και θάνατο έναν 8χρονο στην Αττική. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι η κυκλοφορία μεμονωμένα για καθένα από τα παθογόνα δεν φαίνεται να κρύβει εκπλήξεις, ωστόσο σε συνδυασμό με την παράλληλη κυκλοφορία κορωνοϊού και γρίπης δημιουργεί ένα κοκτέιλ που μπορεί να επιδεινώσει τη νοσο-επιβάρυνση του πληθυσμού.
