fbpx

, Πέμπτη
06 Φεβρουαρίου 2025

search icon search icon

Από την έμπνευση στη δράση. Το κίνητρο αρκεί;

ΦΩΤΟ UNSPLASH

«Από Δευτέρα ξεκινάω δίαιτα». «Από 1η του μηνός κομμένο το τσιγάρο». «Από το νέο έτος ξεκινάω γυμναστική, δεν πάει άλλο». Σου θυμίζουν κάτι όλα τα παραπάνω; Πόσες Δευτέρες, πόσες πρωτοχρονιές και πόσες πρωτομηνιές έχουμε ξεκινήσει κάτι καινούριο που ονειρευόμαστε για καιρό και μετά από λίγες μέρες απλά το παρατήσαμε; Πόσες σφαλιάρες, απογοητεύσεις, εξωτερικές παρακινήσεις και σοκαριστικά γεγονότα μετατρέψαμε σε καύσιμο που μετά από λίγο εξαϋλώθηκε; Πόσες φορές έχουμε παγιδευτεί σε αυτό το φαύλο κύκλο;

Για να μη νομίζεις ότι τα γράφω εκ του ασφαλούς, ούτε που θυμάμαι πλέον πόσες Δευτέρες και μετά από πόσες εξετάσεις αίματος, ξεκίνησα να γυμνάζομαι, μόνο για να χάσω ορισμένα κιλά και μετά να τα πάρω πίσω (α ρε coach Νίκο, πόσο δίκιο είχες;). Δεν μπορώ να θυμηθώ αν είχα ποτέ υψηλότερο κίνητρο για να αλλάξω κάτι στη ζωή μου από ένα τρακάρισμα που, ως εκ θαύματος δε μου στοίχισε τη ζωή μου. Δύο μήνες. Αυτό ήταν το χρονικό διάστημα που κατάφερα να βρω ισορροπία και να θέσω την ξεκούρασή μου σε προτεραιότητα. Πολύ γρήγορα ξέχασα το σοκ και επέστρεψα στους προηγούμενους εξαντλητικούς ρυθμούς που με είχαν οδηγήσει σε εκείνο το τρομακτικό γεγονός.

Όλο αυτό, μοιραία με έβαλε σε σκέψεις: «Κυριολεκτικά, κόντεψα να χάσω τη ζωή μου και μετά από λίγο πάλι δοκιμάζω τις αντοχές μου. Πόσο ισχυρό κίνητρο χρειάζομαι τελικά για να αλλάξω;». Εκεί ήταν που συνειδητοποίησα ότι το κίνητρο είναι μόνο το ένα κομμάτι της αλλαγής, είναι το εφαλτήριο για να ξεκινήσουμε. Συνοδευόμενο από τον ενθουσιασμό της νέας αρχής, μας δίνει το απαραίτητο καύσιμο στο ξεκίνημα, αλλά όσο ισχυρό και να είναι, στην πορεία τείνει να ξεθωριάζει. Για να ολοκληρωθεί η αλλαγή, αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι η συνέπεια. Είναι η καθημερινή, βαρετή επανάληψη. Είναι η βαθιά πίστη ότι αξίζει να θυσιάσω μία βραχυπρόθεσμη ικανοποίηση, προκειμένου να με ευγνωμονεί ο μελλοντικός εαυτός μου.

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, το κίνητρο ορίζεται ως η εσωτερική ή εξωτερική δύναμη που μας ωθεί να αναλάβουμε δράση για να επιτύχουμε έναν στόχο ή να ικανοποιήσουμε μια ανάγκη. Στην ψυχολογία, το κίνητρο εξετάζεται συχνά ως το “γιατί” πίσω από τις ενέργειές μας, και είναι αυτό που ενεργοποιεί, κατευθύνει και διατηρεί τη συμπεριφορά. Ένα κίνητρο μπορεί να είναι εσωτερικό, όπως π.χ. αυτό που συνέβη σε εμένα με το τροχαίο, ή εξωτερικό, συνήθως με τη μορφή επιβραβεύσεων (πχ το βραβείο σε ένα διαγωνισμό) ή τιμωριών (πχ το κάζο που είθισται να δέχεται ο ηττημένος). Τα εξωτερικά κίνητρα είναι με διαφορά αυτά που φθίνουν ταχύτερα. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα μπόνους επίτευξης στόχων που δίνουν πολλές εταιρείες. Σύμφωνα με έρευνες, οι εργαζόμενοι που παρακινούνται κυρίως από χρηματικά έπαθλα δηλώνουν λιγότερο δεσμευμένοι με την εργασία τους και είναι πιο πιθανό να αποχωρήσουν από τον οργανισμό.

Στην αντίπερα όχθη, τα εσωτερικά κίνητρα είναι εκείνα που δημιουργούν πιο βαθιά δέσμευση είτε με την εργασία μας είτε με τον προσωπικό μας στόχο. Αναλογίσου για λίγο: Πόσο πιο εύκολα «έβαλες πλάτη» σε μία δύσκολη περίοδο για έναν εργοδότη που ένιωθες ότι σε εκτιμάει; Πόσο πιο δεσμευμένος/η ένιωσες με έναν προσωπικό στόχο που είχες θέσει επειδή το είχες μεγάλη ανάγκη και όχι επειδή τον έθεσε κάποιος άλλος για εσένα; Το εσωτερικό κίνητρο, εκείνη η φωνούλα που μου υπενθυμίζει το βαθύτερο ΓΙΑΤΙ μου, είναι η «γέφυρα» που μπορεί να μετατρέψει το βραχυπρόθεσμο σε μακροπρόθεσμο. Είναι εκείνη η φωνή που, στην πρώτη δυσκολία, θα μου πει «συνέχισε». Είναι η «μαγική ουσία» που μεταμορφώνει τον ενθουσιασμό σε συνέπεια.

Η συνέπεια ορίζεται ως η ικανότητα να διατηρούμε μια σταθερή και συστηματική συμπεριφορά ή ενέργεια σε βάθος χρόνου, ανεξαρτήτως εξωτερικών παραγόντων ή περιστάσεων. Στην ψυχολογία, η συνέπεια σχετίζεται με τη σταθερότητα στην εκτέλεση στόχων και ενεργειών, που δεν εξαρτάται μόνο από το αρχικό κίνητρο, αλλά από τη δέσμευση, την πειθαρχία και την αφοσίωση σε μια διαδικασία ή αξία. Η συνέπεια απαιτεί αποφασιστικότητα και μακροπρόθεσμο προγραμματισμό, και είναι κρίσιμη για την επίτευξη στόχων που απαιτούν συνέχιση και επαναλαμβανόμενη δράση, παρά τις δυσκολίες ή τις απογοητεύσεις.

Συνέπεια είναι να πειθαρχήσω τον εαυτό μου στον απώτερο στόχο μου. Είναι οι έξτρα ώρες, η επιμονή όταν τα πράγματα πηγαίνουν άσχημα και η υπομονή όταν τα αποτελέσματα δεν έρχονται. Συνέπεια είναι οι μικρές, καθημερινές, βαρετές συνήθειες που επαναλαμβάνω ανελλιπώς είτε έχω διάθεση είτε όχι. Το γυμναστήριο που θα πάω όταν το κορμί μου είναι κουρασμένο. Το όχι που θα πω στον καφέ με τη σύντροφό μου για να γράψω αυτό το άρθρο. Είναι να προτιμήσω το βραχυπρόθεσμο πόνο, που θα μου φέρει τη μακροπρόθεσμη ηδονή, και όχι το αντίθετο. Όπως το έθεσε και ο σπουδαίος Warren Buffet: «Η επιτυχία έρχεται από την καθημερινή, μικρή πρόοδο και τη συνέπεια. Το κίνητρο είναι σημαντικό, αλλά αυτό που πραγματικά μετράει είναι το να συνεχίζεις να εργάζεσαι για τον στόχο σου, μέρα με τη μέρα».

Μόνο μέσα από τη συνεπή προσπάθεια και την αυτοπειθαρχία θα δρέψω τους καρπούς των προσπαθειών μου μακροπρόθεσμα. Όπως ο μαραθωνοδρόμος, που τρέχει 42χλμ, πηγαίνει ένα βήμα τη φορά, έτσι κι εγώ, βήμα – βήμα θα σκαρφαλώσω στη δική μου κορυφή. Και τότε, χωρίς να το έχω καν καταλάβει, το φαινόμενο της χιονοστιβάδας θα κάνει τα μαγικά του. Τότε είναι που οι μικρές, καθημερινές αλλαγές και συνήθειες θα φέρουν με το πέρασμα του χρόνου τις μεγάλες αλλαγές στη ζωή μου. Όπως από λίγο χιόνι δημιουργείται μία ολόκληρη χιονοστιβάδα, που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της.

Για αυτό, ίσως αξίζει να αφιερώσεις λίγο χρόνο για να προγραμματίσεις τις καθημερινές σου συνήθειες. Σημείωσε σε ένα χαρτί τι θέλεις να κάνεις καθημερινά, ώστε να μην ξεχνιέσαι. Σύνδεσε τις συνήθειές σου με τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργήσεις ρουτίνες μέσα στην ημέρα σου (πχ κάθε πρωί, που το μυαλό είναι καθαρό, θα διαβάζω 10 σελίδες από ένα βιβλίο). Μπορεί η ρουτίνα να σου ακούγεται βαρετή, αλλά είναι ένα από τα μυστικά των πιο επιτυχημένων ανθρώπων. Οπτικοποίησε το στόχο σου. Οραματίσου πώς θέλεις να είσαι σε μερικά χρόνια από σήμερα και γράψε σε ένα χαρτί όλα τα οφέλη που θα αποκομίσεις από τις νέες σου συνήθειες. Τέλος, μην ξεχάσεις να αναγνωρίσεις και να αποδεχτείς τα εμπόδια που θα συναντήσεις και να αγκαλιάσεις τις ανθρώπινες αδυναμίες σου.

Πριν κλείσω, θέλω να σου υπενθυμίσω το πιο σημαντικό! Το ταξίδι είναι μακρύ και δύσκολο. Συνοδεύεται από πόνο, απογοήτευση και αποτυχία. Στο κάτω – κάτω, οι δυσκολίες δίνουν νόημα στις επιτυχίες μας. Μην ξεχάσεις όμως σε παρακαλώ, ότι ο πιο σημαντικός σου σύμμαχος είναι ο εαυτός σου. Για αυτόν αποφάσισες να κάνεις αυτή την προσπάθεια. Αποδέξου τον όπως είναι, με τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του. Μόνο μέσα από την αποδοχή μπορεί να επέλθει η αλλαγή. Όταν απογοητευτεί αγκάλιασέ τον κι όταν πετύχει έστω και μια μικρή επιτυχία γιόρτασέ την. Πες του ένα «δεν πειράζει» σε μία κακή ημέρα. Μην προσδοκάς ότι θα είναι κάθε μέρα τέλειος, γιατί δε θα είναι. Δώσε του να καταλάβει πόσο τον εκτιμάς και τον αγαπάς. Όταν πέσει σήκωσέ τον. Κι όταν δεν μπορείτε να καταφέρετε κάτι οι δυο σας, θύμισέ του ότι πάντα μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια. Μην ξεχνάς ότι γενναίος δεν είναι αυτός που δεν πέφτει, αλλά εκείνος που όταν πέφτει ζητάει βοήθεια για να σηκωθεί.

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.