Η Κριστίν Λαγκάρντ προειδοποίησε ότι οι διαδοχικές κρίσεις που βίωσε η παγκόσμια οικονομία τα τελευταία χρόνια θυμίζουν επικίνδυνα την κατάσταση της δεκαετίας του 1920, η οποία κατέληξε στο μεγάλο κραχ του 1929 και στη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του 1930. Ταυτόχρονα, πολλές ξυπνούν μνήμες από τις δεκαετίες του 1970 και του 1980.

Γράφει η Ειρήνη Βήττα Βαβούσκου, Υποψήφια Επιμελητηριακή Σύμβουλος με την παράταξη Ισχυροί Επαγγελματίες στο πλευρό του Θάνου Κουλουτμπάνη

Όποια από τις δύο αυτές θεωρίες και αν δεχτεί κανείς, οι ειδικοί είναι ομόφωνοι ότι η παγκόσμια οικονομία οδεύει προς τα πίσω και προς μια πορεία που πιθανόν να είναι εξαιρετικά περίπλοκη, αν όχι επικίνδυνη.

Οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες αντιμετωπίζουν συνεχόμενες δυσκολίες:

Το δημόσιο χρέος και τα δημοσιονομικά ελλείμματα έχουν διογκωθεί σε ανησυχητικά επίπεδα ως αποτέλεσμα των σοκ από πανδημίες, γεωπολιτικές εντάσεις και την ενεργειακή κρίση.

Η ανάπτυξη είναι υποτονική και η απειλή της ύφεσης παραμονεύει.

Ταυτόχρονα, ο πληθωρισμός, αν και υποχωρεί, έχει υποστεί έντονη μεταβλητότητα και τα επιτόκια, ακόμη και αν έχουν μειωθεί, παραμένουν πολύ υψηλότερα από τα επίπεδα στα οποία έχουμε συνηθίσει στα 15 χρόνια από την κρίση του 2008.

Πράγματι, η κατάσταση θυμίζει τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν οι ανησυχίες για τη δημοσιονομική σταθερότητα ήρθαν και πάλι στο προσκήνιο μετά την ενεργειακή κρίση και τον εκρηκτικό πληθωρισμό της δεκαετίας του 1970. Θυμίζει επίσης τη δεκαετία του 1920, όταν η χρηματιστηριακή αγορά παρέμεινε πληθωρική παρά τις κακές ειδήσεις.

Προβλήματα χωρίς τέλος

Η Κριστίν Λαγκάρντ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι οι κεντρικές τράπεζες είναι πλέον «εξοπλισμένες» για να ανταπεξέλθουν σε περιόδους πολλαπλών κρίσεων. Ωστόσο, δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο για τις κυβερνήσεις. Η πίεση στις κυβερνήσεις είναι ισχυρότερη από ποτέ. Όπως επισημαίνει το Foreign Policy στην ανάλυσή του, δεν είναι μόνο η ανάπτυξη, ο πληθωρισμός και το χρέος που προκαλούν πονοκεφάλους.

Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται η κλιματική κρίση και η γήρανση του πληθυσμού, δύο παράγοντες που δυσχεραίνουν την καταπολέμηση της φτώχειας και της οικονομικής ανισότητας. Δεν είναι περίεργο ότι οι λεγόμενες λαϊκιστικές δυνάμεις βρίσκονται και πάλι σε άνοδο, και είναι ακριβώς αυτές οι δυνάμεις που καθιστούν την ανισότητα και τη συνεχή πίεση στη μεσαία τάξη ζήτημα.

Ενώ οι οικονομικές προκλήσεις αυξάνονται, πολλές κυβερνήσεις καλούνται να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες.

Ένα στοίχημα για την οικονομία ή ένα τέλος εποχής;

Μπορούν οι κυβερνήσεις και οι οικονομικές αρχές να ανταποκριθούν και στις τρεις απειλές ταυτόχρονα; Μπορούν οι χώρες που αυξάνουν τις αμυντικές δαπάνες και συμμετέχουν σε πράσινες μεταβάσεις να μειώσουν ταυτόχρονα το χρέος τους; Τι ακριβώς θα περικόψουν; Ή θα αυξήσουν δραματικά τους φόρους; Δεν υπάρχει καμία μαγική λύση. Ούτε υπάρχει μια λύση που να ταιριάζει σε όλες τις χώρες. Αν υπάρχει κάτι που γίνεται σαφές, είναι ότι σε μια τόσο κρίσιμη συγκυρία, οι αποφάσεις δεν μπορούν να ληφθούν μόνο σε τεχνική βάση. Ενώ οι οικονομικές προκλήσεις χρειάζονται πολιτικές απαντήσεις.