Η σιωπή των ανδρών: Ένδειξη δύναμης ή αδυναμίας;
Με αφορμή το γεγονός ότι ο Ιούνιος είναι αφιερωμένος στην ψυχική υγεία των ανδρών, διαβάζω από τα δημοσιευμένα στοιχεία της ΚΛΙΜΑΚΑ, ότι για το 2023 το 81,6% των αυτοκτονιών στην Ελλάδα προήλθαν από άνδρες. Το ακόμα πιο θλιβερό ποσοστό όμως είναι ότι το 95% των αυτοκτονιών θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί.
Για ποιο λόγο στη χώρα μας, τόσοι άνδρες παίρνουν τη ζωή τους; Για ποιο λόγο θα μπορούσαμε ως κοινωνία να είχαμε σώσει τόσους συνανθρώπους μας από την αυτοχειρία και δεν το κάναμε;
Σίγουρα η οικονομική κρίση των τελευταίων 15+ χρόνων έχει παίξει το ρόλο της. Πληθωρισμός, αύξηση στα ενοίκια, στα καύσιμα και γενικά στο κόστος ζωής. Δάνεια, οικογενειακές υποχρεώσεις κλπ δημιουργούν σε πολλούς συνανθρώπους μας έναν ασφυκτικό κλοιό που δεν τους επιτρέπει να «αναπνεύσουν».
Όλα τα παραπάνω όμως αποτελούν, κατά την άποψη μου, την αφορμή. Τα αίτια ίσως είναι λίγο βαθύτερα. Ίσως το γεγονός ότι 7 στους 10 άνδρες στην Ελλάδα δεν έχουν μιλήσει ποτέ σε ειδικό για κάποιο θέμα που τους απασχολεί είναι κάτι που θα έπρεπε να μας προβληματίσει.
Ίσως σε μια κοινωνία στερεοτυπικά δομημένη, στην οποία ο άνδρας δεν πρέπει να κλαίει, πρέπει να αντέχει σε όλες τις δυσκολίες, πρέπει να λύνει μόνος του τα προβλήματα του, πρέπει να φαίνεται δυνατός για να στηρίζει τους γύρω του χωρίς απαραίτητα να δέχεται αμφίδρομα στήριξη, πρέπει να είναι επιτυχημένος, να έχει ένα πολύ καλό εισόδημα, να οδηγεί ένα καλό αυτοκίνητο κλπ, η απελπισία και η απόγνωση μπροστά στην «αποτυχία» να είναι φυσικό επακόλουθο.
Σε μια κοινωνία στην οποία η αναζήτηση βοήθειας μεταφράζεται ως αδυναμία, ίσως για ορισμένους το να βάλουν τέλος στη ζωή τους να φαντάζει πιο λογικό από το να απευθυνθούν στον προϊστάμενο για την ανάρμοστη συμπεριφορά συναδέλφου ή σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας για την κατάφωρη πίεση που δέχονται στην καθημερινότητά τους.
«Έλα μην κλαις, ολόκληρος άντρας» (7 χρονών ο ολόκληρος άντρας). «Μα καλά, πήγες σε ψυχολόγο; Γιατί; Τι πρόβλημα έχεις;». «Θα έπρεπε να μπορείς να το διαχειριστείς μόνος σου, δεν είσαι παιδί πλέον». Αυτές είναι μόνο μερικές από τις φράσεις που έχω ακούσει κατά τη διάρκεια της ζωής μου και είμαι βέβαιος ότι δεν είμαι ο μόνος. Εγώ όμως είχα την τύχη να σπουδάσω την ψυχική υγεία και να μη φοβηθώ να ζητήσω βοήθεια όταν το είχα ανάγκη. Για όλους εκείνους τους άνδρες που δεν έχουν αυτή την τύχη τι κάνουμε; Τους αγνοούμε; Γυρνάμε από την άλλη; Ή μήπως ήρθε η ώρα να συνειδητοποιούμε ότι η ευθύνη είναι συλλογική, ανεξαρτήτως φύλου;
Μην ξεχνάς ότι αύριο μπορεί να είναι ο γείτονάς σου, ο συμμαθητής σου, ο κολλητός σου. Για αυτό σήμερα είναι η μέρα για να δράσουμε, να ευαισθητοποιήσουμε και να ευαισθητοποιηθούμε, να ζητήσουμε και να προσφέρουμε βοήθεια. Τώρα είναι η ώρα να σπάσουμε τα στερεότυπα.