photo unsplash

Το 2024 μας αποχαιρέτησε και το 2025 έφτασε. Εδώ και μερικές ημέρες έχουμε ξεκινήσει όλοι τα γνωστά: “new year’s resolutions”, “new year new me”, «εύχομαι με το νέο χρόνο υγεία, ευτυχία, επιτυχίες κλπ» και όλα αυτά τα καλοπροαίρετα ευχολόγια που δίνουν και παίρνουν στην αλλαγή κάθε έτους.

Πολύ ωραία ευχόμαστε, φανταζόμαστε και ονειρευόμαστε τι θέλουμε κάθε χρόνο. Τι κάνουμε όμως για να τα πετύχουμε όλα αυτά; Τι κάνουμε για να έχουμε υγεία, ευτυχία, πολλές επιτυχίες και όλα τα καλά του κόσμου; Χρειάζεται άραγε να κάνουμε κάτι κι εμείς ή το καλό 2025 θα μας τα φέρει από μόνο του, επειδή είμαστε καλά παιδιά και τα αξίζουμε; Στο κάτω – κάτω πού ξέρεις; Μπορεί το ‘25 να είναι η χρονιά μου.

Όντως, μπορεί και να είναι! Γιατί όμως να το ευχόμαστε αντί να το προγραμματίσουμε; Όλοι θέλουμε να μας συμβούν ωραία πράγματα στη ζωή μας, να έχουμε θετικές εξελίξεις. Πολλές φορές όμως, υποτιμούμε σημαντικά τη δική μας επίδραση στην ίδια μας τη ζωή και προτιμούμε να αποδίδουμε ό,τι μας συμβαίνει σε εξωτερικές δυνάμεις, τη μοίρα, την τύχη, το σύμπαν ή ό,τι πιστεύει ο καθένας. Ε λοιπόν γράφω αυτό το κείμενο γιατί προσωπικά, πλέον αρνούμαι να το πιστέψω. Πιστεύω ακράδαντα ότι την τύχη μας τη δημιουργούμε οι ίδιοι. Γι’ αυτό το λόγο ο αγαπημένος μου ορισμός της τύχης είναι αυτός που αποδίδεται στο Ρωμαίο φιλόσοφο Σενέκα: Όταν η προετοιμασία συναντά την ευκαιρία.

Ομολογώ, ότι μέχρι πριν από πολύ λίγα χρόνια έτεινα κι εγώ να αποδίδω τις αποτυχίες και τις επιτυχίες μου στην κακή ή καλή μου τύχη. Χρειάστηκα πολλή δουλειά και ουκ ολίγες σφαλιάρες (και επιτυχίες) για να συνειδητοποιήσω ότι όσο καλύτερα προετοιμάζομαι, όλως τυχαίως, τόσες περισσότερες ευκαιρίες εμφανίζονται. Η καθοριστική στιγμή ήταν όταν έψαχνα να κάνω το επόμενο βήμα στην καριέρα μου, μετά από μια συνέντευξη που δεν πήγε καθόλου καλά. Η απογοήτευση με κατέκλυσε. Αντί όμως να μείνω στην αποτυχία, αποφάσισα να δράσω. Κατέγραψα σε ένα χαρτί κάθε ερώτηση και απάντηση, εντόπισα τα λάθη μου και ετοίμασα έναν πλάνο για να τα διορθώσω. Αυτή η απλή πράξη προετοιμασίας μου έδωσε την αυτοπεποίθηση που χρειάστηκα όταν, δύο εβδομάδες αργότερα, χτύπησε το τηλέφωνο για μια νέα, πολύ καλύτερη ευκαιρία – την ευκαιρία που με έφερε εδώ που βρίσκομαι σήμερα.

Τότε ήταν που συνειδητοποίησα ότι όσο πιο ξεκάθαρος ο στόχος, τόσο πιο ξεκάθαρος και ο δρόμος που πρέπει να διαβώ. Τι γίνεται όμως με τους στόχους που θέτουμε στην αρχή κάθε έτους; Σύμφωνα με μελέτες, το 23% των ανθρώπων εγκαταλείπουν τους στόχους που θέτουν την πρωτοχρονιά έως τις 19 Ιανουαρίου. Το 64% φτάνει έως τον Φεβρουάριο, ενώ το 80% περίπου έχει εγκαταλείψει την προσπαθεί έως τον Μάρτιο. Παρατήρησες ότι μόνο 2 στους 10 ανθρώπους δεν εγκαταλείπουν την προσπάθεια για να εκπληρώσουν τους στόχους τους; Τα ερωτήματα που ανακύπτουν από τα παραπάνω δεδομένα είναι δύο: 1. Γιατί μας είναι τόσο δύσκολο να δημιουργήσουμε την τύχη μας και να διεκδικήσουμε τη ζωή και τον εαυτό που ονειρευόμαστε; 2. Πώς θα τα πάμε καλύτερα φέτος;

Ξεκινώντας από την πρώτη ερώτηση, κατά την άποψή μου, οι βασικοί λόγοι είναι τρεις:

1. Ξεκινάμε με τις λάθος ερωτήσεις. Ορίζουμε στόχους, οι οποίοι πολλές φορές δεν είναι καν δικοί μας, αναλογιζόμενοι ΤΙ θέλουμε να κάνουμε, χωρίς να έχουμε ένα ξεκάθαρο ΓΙΑΤΙ. Δηλαδή, βαθιά μέσα μας, ακόμα και όταν ξέρουμε τι θέλουμε να κάνουμε, δεν έχουμε καταλάβει ΓΙΑΤΙ αυτό είναι σημαντικό για εμάς. Όπως εξηγεί ο εκπληκτικός Simon Sinek στο βιβλίο του «Ξεκινήστε από το Γιατί», «Όταν γνωρίζουμε το ΓΙΑΤΙ μας, συνδεόμαστε βαθύτερα με αυτό που κάνουμε, κάτι που μας βοηθά να παραμένουμε αφοσιωμένοι ακόμα κι όταν συναντάμε εμπόδια». Ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή της ψεύτικης εικόνας, του δήθεν γρήγορου πλουτισμού και του εκμηδενισμού των βαθύτερων αξιών μας, πολλές φορές οι στόχοι που ορίζουμε δεν έχουμε καμία σχέση με εμάς και τις αξίες μας.

2. Στοχεύουμε στο αποτέλεσμα και όχι στη στρατηγική μας. Όπως μας εξηγεί ο James Clear στο εξαιρετικό του βιβλίο “Atomic habits” «Οι στόχοι αφορούν τα αποτελέσματα που θέλουμε να πετύχουμε. Η στρατηγική αφορά στις διαδικασίες που μας οδηγούν στα επιθυμητά αποτελέσματα». Και οι διαδικασίες με τη σειρά τους, είναι αυτές που μας βοηθούν να διαμορφώσουμε τη νέα μας ταυτότητα. Όταν λοιπόν αποφασίζω ότι τη νέα χρονιά θέλω να τρέφομαι σωστά και να γυμνάζομαι για να χάσω τα περιττά κιλά που κουβαλάω, στοχεύω στο αποτέλεσμα. Αν όμως αποφασίσω ότι θέλω να είμαι ο άνθρωπος που τρέφεται σωστά και γυμνάζεται και, κατ’ επέκταση, προσέχει την υγεία του, στοχεύω στη διαδικασία. Στοχεύω στην ταυτότητά μου, στο ποιος θέλω πλέον να είμαι. Σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ πιο πιθανό να επιμείνω στις νέες μου συνήθειες, γιατί καθορίζουν το ποιος είμαι. Τα κιλά θα χαθούν ως επακόλουθο της νέας μου ταυτότητας.

3. Δεν έχουμε ξεκάθαρο πλάνο δράσης. Αφ’ ενός, υπερεκτιμούμε τι μπορούμε να πετύχουμε σε ένα χρόνο και υποεκτιμούμε τι μπορούμε να πετύχουμε σε τρία ή σε πέντε. Αφ’ ετέρου, δεν αποτυπώνουμε πουθενά τους στόχους μας. Αν έχω μάθει κάτι εργαζόμενος σε εταιρεία με ξεκάθαρους και πολυεπίπεδους στόχους, είναι ότι πρώτον πρέπει να έχουμε μακροπρόθεσμη στρατηγική, η οποία διαμοιράζεται σε μικρότερους, εφικτούς στόχους και δεύτερον, ότι εάν ένας στόχος δεν είναι ξεκάθαρα διατυπωμένος και γραμμένος σε χαρτί (ή σε υπολογιστή), δεν είναι στόχος αλλά επιθυμία. Συνεπώς, δεν αρκεί να εύχομαι το 2025 να πάρω αύξηση στη δουλειά μου για παράδειγμα. Είναι αναγκαίο να γνωρίζω ακριβώς τι θέλω να πετύχω και με ποιον τρόπο θα το καταφέρω.

Για να περάσουμε στο πρακτικό της υπόθεσης, πώς μπορούμε να τα πάμε καλύτερα φέτος; Ο Ιανουάριος έχει 31 ημέρες και 744 ώρες. Δε νομίζεις ότι ο εαυτός σου αξίζει να του αφιερώσεις τις 4 από αυτές; Δύο ώρες περισυλλογής και συζήτησης με τον εαυτό σου. Πού βρίσκεσαι, πώς πήγε το 2024 σε σχέση με τις προσδοκίες σου και πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου στο εξής; Ποιος/α θέλεις να είσαι; Προσωπικά, όσα χρόνια πήγαινα στον αυτόματο τα πράγματα πήγαιναν μεν καλά, αλλά κάτι μου έλειπε. Ένιωθα σαν ακυβέρνητο καράβι. Όταν συνειδητοποίησα ότι θέλω να γίνω ένας άνθρωπος που βοηθάει τους γύρω του να ζήσουν μία καλύτερη ζωή (επαγγελματική και προσωπική), όλα έγιναν πιο ξεκάθαρα και βήμα – βήμα ξεκίνησα να βαδίζω προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση. Αυτό μου συνέβη μόνο όταν ανακάλυψα το ΓΙΑΤΙ μου.

Αφού λοιπόν αρχίσει να ξεκαθαρίζει το ΓΙΑΤΙ, ξεκίνα να καταγράφεις τη στρατηγική σου για άλλες 2 ώρες. Ποιες διαδικασίες, ποιες συνήθειες είναι εκείνες που βήμα – βήμα θα σε βοηθήσουν να υιοθετήσεις την ταυτότητα που οραματίζεσαι; Χωρίς να υποτιμάς τις μικρές αλλαγές, σημείωσε κάθε τι που θες να κάνεις και μπορεί να σε βοηθήσει να γίνεις έστω και 1% καλύτερος/η. Π.χ. «θέλω να γίνω πιο ευχάριστος άνθρωπος, οπότε κάθε μέρα θα λέω μία χαμογελαστή καλημέρα σε έναν άγνωστο που θα πετυχαίνω στο δρόμο». Μην ξεχνάς ότι οι μικρές νίκες είναι εκείνες που μας δίνουν την αυτοπεποίθηση για να συνεχίζουμε.

Τέλος, μην ξεχάσεις ότι προκειμένου όλα αυτά να πάρουν σάρκα και οστά, είναι εξαιρετικά σημαντικό να τα καταγράψεις σε ένα χαρτί. Σύμφωνα με μελέτες, το 42% των ανθρώπων που καταγράφουν τους στόχους τους, πετυχαίνουν την ολοκλήρωσή τους (Dominican University), σε αντίθεση με μόλις το 4% που δεν τους καταγράφει. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται μάλιστα στο 76%, στους ανθρώπους που κοινοποίησαν σε άλλους τους στόχους τους και λάμβαναν συχνά ανατροφοδότηση για την πρόοδό τους. «Σπάσε» τον τελικό σου στόχο σε μικρά, εφικτά βήματα και όρισε σύντομες ανατροφοδοτήσεις είτε με κάποιον άνθρωπο του κύκλου σου είτε ακόμα και μόνος/η σου.

Όλα τα παραπάνω εγγυόνται την επιτυχία; Όχι! Αν τα εφαρμόσεις η πορεία θα είναι αποκλειστικά ανοδική; Όχι! Θα είναι εύκολο να πετύχεις τους στόχους σου; Και πάλι όχι! Όπως έχουμε ξαναπεί, τίποτα που αξίζει στη ζωή δεν είναι εύκολο και η πορεία προς τον ιδανικό μας εαυτό έχει σκαμπανεβάσματα, αποτυχίες, πικρίες, ακόμα και στιγμές απελπισίας. Όταν όμως έχουμε ένα ξεκάθαρο ΓΙΑΤΙ και γνωρίζουμε ακριβώς που θέλουμε να πάμε και ποιοι θέλουμε να είμαστε, η προσπάθειά μας αποκτά νόημα. Ο αγώνας, οι πτώσεις, οι δυσκολίες, οι «σφαλιάρες» απλώς μας κάνουν πιο δυνατούς και μας υπενθυμίζουν για ποιο λόγο αγωνιζόμαστε. Είναι δεδομένο ότι η ζωή έχει πόνο και δεν μπορούμε να τον αποφύγουμε. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε όμως είναι να του δώσουμε νόημα για να μας κάνει πιο δυνατούς. Κι όταν πέσεις, μη διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια. Μην ξεχνάς ότι γενναίος δεν είναι αυτός που δε φοβάται, αλλά εκείνος που όταν έχει ανάγκη ζητά βοήθεια.

Καλή χρονιά!