Στον κόσμο μας, το θέμα της γονικής αυτοσυνείδησης και της προσωπικής ταυτότητας πολλές φορές σχετίζεται με την έννοια της γονικής ευθύνης και της ιδέας του αν παιδιά ανήκουν στους γονείς τους. Στην πραγματικότητα, η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι τόσο απλή, όσο μπορεί να φαίνεται αρχικά.

Η ψυχολογία των σχέσεων γονέα-παιδιού προτείνει ότι τα παιδιά δεν ανήκουν σε κανέναν, αλλά αναπτύσσουν αυτονομία και ταυτότητα με την καθοδήγηση των γονέων τους.

Η απόφαση να αποκτήσουμε παιδιά αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές και προσωπικές αποφάσεις που μπορούμε να πάρουμε στη ζωή μας. Πέρα από τη βιολογική ανάγκη της επιβίωσης του είδους, υπάρχουν πολλά ψυχολογικά κίνητρα που καθοδηγούν την ανθρώπινη επιθυμία να γίνει γονιός. Ας εξετάσουμε αρχικα γιατί κάνουμε παιδιά και ποια είναι τα ψυχολογικά τους αίτια:

1. Η Φυσιολογία της Ανθρώπινης Φύσης: Από βιολογικής άποψης, η ανθρώπινη φύση προτείνει την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς ως έναν τρόπο να διασφαλιστεί η συνέχεια του είδους. Η φυσική επιθυμία για την αναπαραγωγή είναι ένα από τα πρωταρχικά κίνητρα για την απόκτηση παιδιών.
2. Η Επιθυμία για Σημαντική Εμπειρία: Πολλοί άνθρωποι επιθυμούν να ζήσουν την εμπειρία της γονεϊκής αγάπης και της φροντίδας προς ένα παιδί. Η γονική εμπειρία μπορεί να είναι πλούσια και ικανοποιητική, παρέχοντας πολλές στιγμές χαράς και πρόκλησης.
3. Η Επίδραση της Κοινωνίας: Σε πολλές κοινωνίες, η γονική ρόλος θεωρείται σημαντικό μέρος της κοινωνικής ταυτότητας. Οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται κοινωνική πίεση για να αποκτήσουν παιδιά, καθώς αυτό θεωρείται συχνά ως ένας τρόπος να συμβάλλουν στη συνέχεια της κοινωνίας.
4. Η Ευημερία και ο Νόημα: Η γονικότητα μπορεί να δώσει ένα νέο νόημα στη ζωή ενός ατόμου. Η φροντίδα για ένα παιδί μπορεί να προσφέρει αίσθημα ευημερίας και ενότητας, καθώς και να ενισχύσει την προσωπική αξία.
5. Η Διάδοση των Γενετικών Χαρακτηριστικών: Πολλοί άνθρωποι επιθυμούν να μοιραστούν τα γενετικά τους χαρακτηριστικά και να δημιουργήσουν ένα ευτυχισμένο, υγιές παιδί που θα φέρει τα γενετικά τους χαρακτηριστικά στο μέλλον.

Η αρχική σχέση μεταξύ γονέα και παιδιού είναι μια σχέση εξάρτησης. Τα νεογέννητα και τα μωρά εξαρτώνται από τους γονείς τους για την επιβίωσή τους και την ικανοποίηση των βασικών τους αναγκών. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, τα παιδιά αναπτύσσουν τη δική τους προσωπικότητα, επιθυμίες και αξίες. Αυτή η διαδικασία ανάπτυξης της αυτονομίας είναι σημαντική για την ψυχοκοινωνική τους ευημερία και την επίτευξη της ψυχικής υγείας.

Οι γονείς πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι τα παιδιά δεν είναι προέκτασή τους ή αντικείμενα που κατέχουν. Αντίθετα, πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ανεξάρτητα ατομικά, με τα δικά τους συναισθήματα, σκέψεις και ανάγκες. Αυτή η κατανόηση μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ενός πιο υγιούς περιβάλλοντος, όπου τα παιδιά νιώθουν ελεύθερα να αναπτύξουν την ταυτότητά τους.

Ένας σημαντικός παράγοντας που συνεισφέρει στην ανάπτυξη της αυτονομίας των παιδιών είναι η αυτοκατανόηση. Οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να αναγνωρίσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, ακόμη και αν αυτά διαφέρουν από τα δικά τους. Η αποδοχή των συναισθημάτων των παιδιών χωρίς κριτική ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την αυτοαξία τους.

Επιπλέον, οι γονείς πρέπει να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά νιώθουν ελεύθερα να εξερευνούν τα ενδιαφέροντά τους και να αναπτύσσουν τις δικές τους αξίες και πεποιθήσεις. Οι γονείς μπορούν να προσφέρουν καθοδήγηση και υποστήριξη, αλλά πρέπει να αφήσουν επίσης χώρο για την αυτόνομη ανάπτυξη των παιδιών τους.

Τέλος, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αγάπη και η φροντίδα των γονέων προς τα παιδιά τους είναι αναπόσπαστα μέρη της γονικής ρόλου. Παρ’ όλα αυτά, αυτή η αγάπη δεν πρέπει να περιορίζεται από αναμονές και προσδοκίες. Τα παιδιά ανθούν καλύτερα όταν νιώθουν ότι αγαπιούνται για το ποιοι είναι, όχι για το τι αναμένεται από αυτά.

Συνοψίζοντας, τα παιδιά δεν ανήκουν στους γονείς τους, αλλά είναι ανεξάρτητα ατομικά με τα δικά τους συναισθήματα, ανάγκες και αξίες. Ο ρόλος των γονέων είναι να καθοδηγήσουν και να υποστηρίξουν την αυτονομία και την ταυτότητα των παιδιών τους, προσφέροντας αγάπη και φροντίδα χωρίς περιορισμούς. Αυτή η προσέγγιση συμβάλλει στην ψυχική υγεία και την ευημερία των παιδιών και δημιουργεί ένα υγιές και ενδιαφέρον περιβάλλον για την ανάπτυξή τους.

• Η Νάνσυ Νενέρογλου είναι ψυχολόγος, συνιδρύτρια του Reggio Θεσσαλονίκη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ KARFITSA