Αρχικά ως άμβλωση ορίζουμε τη διακοπή μιας αδιατάρακτης ενδομήτριου κυήσεως ενός ή περισσότερων εμβρύων που γίνεται σε πρώιμη ηλικία κύησης (λιγότερες από 24 εβδομάδες) με χημικές ή χειρουργικές μεθόδους και οδηγεί σε αφαίρεση του εμβρύου από τη μήτρα και κατ’ επέκταση στο θάνατο του.
Το όριο των 24 εβδομάδων καθορίστηκε με βάση την ελάχιστη ηλικία κύησης που επιτρέπει σε ένα έμβρυο να είναι βιώσιμο. Σε περίπτωση χειρουργικής διακοπής κύησης θα πρέπει να τηρούνται τα σύμφωνα με τον Ν 1609/86 ΦΕΚ Α/86,304 Πκ).
Γενικά για την άμβλωση ισχύουν τα εξής:
- όποιος χωρίς τη θέληση της εγκύου διακόψει την κύηση της τιμωρείται με κάθειρξη 10 ετών
- όποιος με τη συναίνεση της εγκύου ή των κηδεμόνων της αν είναι ανίκανη προς συναίνεση διακόψει την κύηση της τιμωρείται με ποινή φυλάκισης 3 ετών, ενώ αν το κάνει κατ’ επάγγελμα με ποινή τουλάχιστον 10 έτη κάθειρξης
- έγκυος που προβαίνει σε έκτρωση τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως 6 μήνες
- δε συνιστά άδικη πράξη η άμβλωση όταν: δε συμπληρώθηκαν 12 εβδομάδες κύησης, η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού ή αιμομιξίας, εάν υπάρχουν ενδείξεις ανωμαλίας του εμβρύου και επιβάλλεται για παθολογικούς λόγους να γίνει άμβλωση, όποιος προξενεί στην έγκυο σωματική βλάβη με αποτέλεσμα την απότομη διακοπή της κύησης της τιμωρείται με φυλάκιση έως 3 έτη ή χρηματική ποινή.
Από συνταγματικής απόψεως, ο νομοθέτης προβλέπει την απόλυτη προστασία της ζωής (άρθρο 5 παρ. 2 Συντάγματος)-φορέας του δικαιώματος αυτού είναι και το έμβρυοωστόσο υπάρχει διχογνωμία ως προς το πότε θεωρείται ότι υφίσταται το έμβρυο.
Από την άλλη η έγκυος είναι φορέας του δικαιώματος να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητα της (άρθρο 5 παρ 1 Σ).Από τη σύγκρουση αυτών των δικαιωμάτων προκύπτει ότι στις αρχικές εβδομάδες της κύησης δε πρέπει να τίθεται εμπόδιο στην έγκυο για τη συνέχιση ή μη της εγκυμοσύνης της ωστόσο μετά τις 24 εβδομάδες υπερισχύει το δικαίωμα προστασίας της ζωής του εμβρύου.
Στην Ελλάδα το δικαίωμα στη άμβλωση απορρέει από το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ελεύθερης διάθεσης της προσωπικότητας και του σωματικού αυτοκαθορισμου (αρθρο 5 παρ 2 Σ),από το δικαίωμα στη ζωή και στην υγεία (άρθρο 5 παρ 5 Σ),από το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής (άρθρο 8 ΕΣΔΑ, άρθρο 9!9παρ 1 Σ).
Στην Πολωνία με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας στις 22-10-2020 απαγορεύτηκε για οποιονδήποτε λίγο η άμβλωση, απόρροια ήταν γυναίκα 30 ετών να χάσει τη ζωή της από μη τέλεση άμβλωσης από πλευράς των ιατρών όποτε και καταδικάστηκε η απόφαση αυτή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το ΕΔΔΑ από την έκρινε ότι το έμβρυο δε προστατεύεται νομικά (άρθρο 2 ΕΣΔΑ) για το δικαίωμα στη ζωή ως άτομο αλλά το ζήτημα εναπόκειται στη σφαίρα της ιδιωτικής ζωής της μητέρας (άρθρο 8 ΕΣΔΑ), ωστόσο αναγνωρίζει ότι μπορεί να υπάρξει στάθμιση του δικαιώματος της μητέρας για άμβλωση με τα συμφέροντα του πατέρα ή του εμβρύου. Επιπλέον, στην Αμερική το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ότι οι γυναίκες είχαν συνταγματικό αυτοτελές δικαίωμα στην άμβλωση που βασίζεται στο δικαίωμα για προσωπική ιδιωτική ζωή, θεώρησαν το έμβρυο ως “δυνητική ζωή” και όχι ως άτομο, όποτε δεν τυγχάνει φορέας δικαιωμάτων, ενώ καθόρισαν το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης ως χρονικό πλαίσιο, κατά τη διάρκεια του οποίου το δικαίωμα της γυναίκας δεν μπορεί να υπόκειται σε κανένα περιορισμό.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τονίζει ότι η απαγόρευση τέλεσης άμβλωσης στην περίπτωση βιασμού ,αιμομιξίας ή σε περίπτωση ανωμαλίας του εμβρύου αποτελεί παραβίαση του άρθρου 7 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και δίνει το δικαίωμα στην έγκυο να ταξιδέψει σε άλλη χώρα ώστε να προβεί σε άμβλωση.
Σ=Σύνταγμα
ΕΔΔΑ=Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
ΕΣΔΑ=Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ KARFITSA
