Όταν αλλάζουν τα δεδομένα, αλλάζει το αποτέλεσμα. Ο σχεδιασμός δέχεται μια χρονοσειρά δεδομένων ως κατάλληλη. Η αλλαγή όμως αποτελεί πάγιο χαρακτηριστικό του πλανήτη μας και τακτικό φαινόμενο των σύγχρονων κοινωνιών. Οικονομική, κοινωνική, ενεργειακή, κλιματική κρίση: βιωματικές εμπειρίες καθόλου ευχάριστες. Η επιβίωση κάθε φορά κρίνεται από την ετοιμότητα, την ανθεκτικότητα, την προσαρμοστικότητα, την αντίδραση και την ανταπόκριση.
Βιώσαμε ένα όχι ξένοιαστο καλοκαίρι. Ο Ιούνιος δεν ήταν ο συνήθης κλασσικός πρώτος μήνας του καλοκαιριού, βροχερός και νεφελώδης, συνέβαλε στη διατήρηση του νερού στο πορώδες των εδαφών και την απορροή των ποτάμιων συστημάτων. Ο Ιούλιος ήταν ακραία ζεστός μήνας, με συνεχόμενους καύσωνες που οδήγησαν σε ξηρασία. Ο Αύγουστος είχε εκτεταμένες δασικές πυρκαγιές. Ανυπολόγιστες και ίσως ανεπανόρθωτες οι ζημίες στον Έβρο. Ο Σεπτέμβριος έφερε τη σφοδρή και ακραία βροχόπτωση που οδήγησε σε πρωτόγνωρα πλημμυρικά φαινόμενα βιβλικής καταστροφής στη Θεσσαλία. Τόσο στον Έβρο, όσο και στη Θεσσαλία οι συνέπειες εκδήλωσης δεν έχουν ακόμα αποτιμηθεί. Ο αντίκτυπος θα επηρεάσει το σύνολο της χώρας περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά.
Με πρώτο ζήτημα, την πολιτική προστασία σε πληγείσες περιοχές κατά την εκδήλωση των φαινομένων, δεύτερο, την παροχή βοήθειας και κοινωνικής πρόνοιας – στήριξης – αλληλεγγύης – εμπιστοσύνης στους ανθρώπους, τρίτο την αποτίμηση και αντιμετώπιση των καταστροφών στο ανθρωπογενές και οικολογικό περιβάλλον και τέταρτο την αποκατάσταση και πρόληψη, ειδικοί και πολιτικοί κάθισαν στο τραπέζι επανασχεδιασμού, επαναπρογραμματισμού και χάραξης μέτρων.
Η προσαρμογή αυτή απαιτεί κατανόηση της κατάστασης, επιστράτευση νέων μεθόδων, νέα εργαλεία, υλικοτεχνική υποδομή, ανθρώπινο δυναμικό και εξειδίκευση. Είμαστε σε μια νέα εποχή. Προκειμένου να προφυλαχθούμε από αυτό το μέγεθος εκδήλωσης φυσικών φαινομένων θα πρέπει να γίνουν νέες παραδοχές και να οδηγηθούμε σε νέες προδιαγραφές. Οι νέες προδιαγραφές για να εφαρμοσθούν στο σύνολο της χώρας θα χρειαστούν γενναίες χρηματοδοτήσεις και συνεχή ροή εργασιών χωρίς καθυστερήσεις παράδοσης των τεχνικών έργων. Τα υφιστάμενα τεχνικά έργα αντέχουν και είναι ασφαλή κάτω από συγκεκριμένες γνωστές τιμές, υδροστατικής, εδαφομηχανικής, βραχομηχανικής πίεσης, όπως αυτές υπολογίσθηκαν στη φάση κατασκευής τους που ίσως είναι πεπερασμένες.
Η κλιματική κρίση και η προσαρμογή στα νέα δεδομένα θα κρίνει την οικονομική και κοινωνική εξέλιξη των κρατών. Όταν απειλείται η καθημερινή διαβίωση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων και ο πληθυσμός οδηγείται σε εκτοπισμό ή μετανάστευση σε νέο τόπο λόγω των κλιματικών φαινομένων, διαταράσσεται κάθε τομέας που θα μπορούσε να αναπτυχθεί. Διαταράσσεται επίσης η ψυχική και σωματική υγεία. Αυτό μπορεί να ακούγεται αρχικά αποκαρδιωτικό, όμως δεν είναι. Οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι και να μην τα παρατάμε. Λύσεις υπάρχουν. Ο άνθρωπος έχει εργαλεία αντιμετώπισης. Υπάρχουν καλές πρακτικές και νέοι βιώσιμοι τρόποι διαχείρισης της καθημερινότητας μας που αν αποτελέσουν τη νέα μας πραγματικότητα θα οδηγηθούμε ποιοτικά σε καλύτερη διαβίωση.
Θελήσαμε να φέρουμε τη φύση στα μέτρα μας. Είμαστε όμως αρκετά εκτεθειμένοι. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε την απότομη ένταση των φυσικών φαινομένων και η γεωλογική ιστορία μας έχει διδάξει πως αυτό έχει συμβεί ξανά αρκετές φορές. Κάποια είδη επέζησαν και κάποια εξαφανίστηκαν δια παντός. Ας δοκιμάσουμε να ακολουθήσουμε εμείς το ρυθμό και τη λειτουργία της φύσης, ίσως το αποτέλεσμα είναι καλύτερο και πιο ασφαλές. Η προσαρμογή θα είναι απαιτητική και συνάμα απλή γιατί οι ειδικοί επιστήμονες, γεωλόγοι, γεωτεχνικοί, περιβαλλοντολόγοι, μηχανικοί γνωρίζουμε τον τρόπο. Η συνέργεια θα συμβάλει θετικά. Θα απαιτηθούν πόροι και θα βρεθούν. Η εποχή έχει αλλάξει. Η επιβίωση μας εξαρτάται από την επικαιροποίηση των προδιαγραφών, την πλήρη αναθεώρηση των έργων, και την άμεση βελτίωση των υπαρχουσών υποδομών.
Ο Κάρολος Δαρβίνος είχε πει ότι δεν επιβιώνει ο πιο δυνατός, ούτε ο πιο έξυπνος, αλλά αυτός που προσαρμόζεται καλύτερα στις αλλαγές. Προσαρμοστικότητα: μια δεξιότητα με μεγάλη αξία σε όλη την ανθρώπινη ιστορία, και φυσικά στους καιρούς που ζούμε.
Τα πράγματα δεν είναι εύκολα, είναι όμως εφικτά ! Και μια συμβουλή: μια καταστροφή μπορεί να επηρεάσει τη ζωή μας. Μπορούμε όμως με απλές κινήσεις να προστατευτούμε. Προετοιμάσου και ενημερώσου με τη βοήθεια του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, βρες τις οδηγίες για το δικό σου ατομικό και οικογενειακό σχέδιο. Προσωπικά, θα είμαι εδώ για ότι με χρειαστείς.
