Αν και είναι άδικο, οι νέοι (και οι γενιές που έρχονται) θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Πώς όμως μπορεί κανείς να μιλήσει στους νέους για τη βιωσιμότητα και να μεγαλώσει παιδιά με γνώσεις και ενδιαφέρον για το μέλλον του πλανήτη;
Σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, υπάρχουν μερικοί τρόποι για να εμπλέξουμε ουσιαστικά τη νέα γενιά με το περιβάλλον.
Ξεκινήστε με συζήτηση: δείξτε περιέργεια και μείνετε θετικοί
Ο Ντέιμον Γκέμο, ηθοποιός, σκηνοθέτης και δημιουργός ντοκιμαντέρ όπως το 2040 και το επερχόμενο Future Council, λέει πως έχουμε φτιάξει ένα σύστημα που δεν δίνει αξία στη φύση — και αυτό πρέπει να αλλάξει. «Τα παιδιά πολύ γρήγορα αποθαρρύνονται από το να νοιάζονται. Αντιθέτως, ενθαρρύνονται να εκμεταλλεύονται, να κατακτούν, να νικούν και να ανταγωνίζονται».
Η ενσυναίσθηση και η φροντίδα καλλιεργούνται στα παιδιά όπως και κάθε άλλη δεξιότητα: μέσω παραδείγματος, εκπαίδευσης και καλών συζητήσεων. Η Σούζι Λι, συγγραφέας του Raising Kids Who Care και εκπαιδευτικός με εμπειρία 18 χρόνων, λέει πως το πρώτο βήμα είναι να είμαστε ξεκάθαροι με το τι θέλουμε να τους διδάξουμε. «Χρειαζόμαστε παιδιά που να γνωρίζουν πως δεν χρειάζεται να παρασύρονται στην καταναλωτική κουλτούρα, και πως η γενναιοδωρία, η συμπόνια και η προσφορά στους άλλους είναι αυτά που τελικά φέρνουν την ευτυχία».
Οι καλές συζητήσεις χρειάζονται δύο πράγματα, λέει: περιέργεια και θετικότητα. Όχι διαλέξεις – συνεργασία και διάλογος με ερωτήσεις. Να ακούμε περισσότερο και να μιλάμε λιγότερο.
Η συμμετοχή των παιδιών σε κατάλληλες για την ηλικία τους συζητήσεις για σημαντικά ζητήματα, σε συνδυασμό με το καλό παράδειγμα, έχει θετικά αποτελέσματα. Μερικά πιθανά θέματα για αρχή: πού να δωρίσετε χρήματα ή χρόνο, αν θα αγοράσετε ηλεκτρικό ή συμβατικό αυτοκίνητο, ή ακόμα και μια επίσκεψη στον τοπικό βουλευτή για να θίξετε κοινωνικά θέματα.
Ο Γκέμο λέει πως οι ενήλικες μπορούν να βοηθήσουν αναγνωρίζοντας πόσο μεγάλα και τρομακτικά είναι τα περιβαλλοντικά προβλήματα και αφήνοντας τα παιδιά να νιώσουν θυμό, λύπη και φόβο. Τα παιδιά ήδη γνωρίζουν τις απειλές, σημειώνει, παραπέμποντας σε διεθνή έρευνα που έδειξε ότι σχεδόν το 60% των νέων ανησυχούν πολύ ή πάρα πολύ για το περιβάλλον.
Συνδεθείτε με τη φύση
Στη συνέχεια, επανασυνδέστε τα παιδιά (και τους ενήλικες!) με το φυσικό περιβάλλον: περάστε χρόνο στη φύση, μάθετε τα είδη πουλιών και δέντρων της περιοχής σας, ζήστε μικρές περιπέτειες σε εξωτερικούς χώρους. Είναι πιο εύκολο να νοιαζόμαστε για όσα γνωρίζουμε, βλέπουμε και βιώνουμε. Σταματήστε, παρατηρήστε, συζητήστε. Αναζητήστε τη χαρά, την ομορφιά και τη διασκέδαση για να ισορροπήσετε τη σκοτεινή πλευρά του ζητήματος.
Η Ζένα Μπέργκες, διευθύνουσα σύμβουλος της Ψυχολογικής Εταιρείας της Αυστραλίας, τονίζει τη σημασία της δράσης και των ατομικών βημάτων που δημιουργούν μια κοινότητα ανθρώπων με θετικό αντίκτυπο. Αυτό υπογραμμίζουν και οι Λι και Γκέμο, επαναλαμβάνοντας τη φράση του Μπομπ Μπράουν: «Η δράση είναι το αντίδοτο στην απελπισία».
Ξεκινήστε από τα ενδιαφέροντα των παιδιών
Αν αγαπούν τη θάλασσα, πηγαίνετέ τα για καταδύσεις με αναπνευστήρα, δείτε μαζί ντοκιμαντέρ, μαζέψτε σκουπίδια από την παραλία. Ψάξτε τρόπους να μειώσετε τα πλαστικά στο σπίτι και στη γειτονιά, συμμετέχετε σε καμπάνιες κατά των πλαστικών μιας χρήσης. Ακολουθήστε το ενδιαφέρον τους, δείξτε τους ελπίδα και δυνατότητες, αποφύγετε να τα κατακλύζετε με αρνητικά.
Αναλάβετε δράση – και μην ξεχνάτε να περνάτε καλά
Δεν είναι ευθύνη των παιδιών να διορθώσουν τα πράγματα. Είναι δική μας. Όμως μπορούμε να τα στηρίξουμε, συνδυάζοντας τις ιδέες, τη δημιουργικότητα και το πάθος τους με τη δική μας γνώση και εμπειρία. Αυτή η στήριξη μπορεί να περιλαμβάνει από καλές συζητήσεις και διαχείριση συναισθημάτων, μέχρι βοήθεια με πρακτικά ζητήματα, εύρεση πληροφοριών ή συμμετοχή σε οργανώσεις.
Και αυτό δεν περιορίζεται μόνο στα δικά μας παιδιά: όλοι μας θα επηρεαστούμε από το μέλλον που δημιουργούμε, και πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις δεξιότητες και τις γνωριμίες μας για να κάνουμε τη διαφορά με κάθε δυνατό τρόπο.
Ψάξτε τρόπους να το κάνετε ευχάριστο. Κολυμπήστε στη θάλασσα αφού καθαρίσετε την παραλία, χαρείτε το αποτέλεσμα. Ανήκετε σε μια παγκόσμια κοινότητα δισεκατομμυρίων ανθρώπων που αναλαμβάνουν δράση. Διαδώστε την ελπίδα και τη χαρά τέτοιων ιστοριών. Αναζητήστε τα θετικά. Βεβαιωθείτε ότι υπάρχει ξεκάθαρη σύνδεση ανάμεσα στο «κάνω το καλό» και «νιώθω καλά» — και κάντε το κάτι που όλοι να θέλουν να συμμετάσχουν. Κάντε τη φροντίδα «μόδα».
Το να μεγαλώσουμε παιδιά που νοιάζονται είναι θέμα ισορροπίας ανάμεσα στην αλήθεια της κατάστασης και στην ανθεκτικότητα τόσο της φύσης όσο και του ανθρώπου. Όπως λέει ο Γκέμο: «Υπάρχει κάτι υπέροχο στο ανθρώπινο πνεύμα, ειδικά όταν είναι στριμωγμένο στη γωνία – τότε ξεπηδά η καινοτομία και η δημιουργικότητα. Είμαστε ικανοί για σπουδαία και θαυμαστά πράγματα».
*Με πληροφορίες από Guardian
