Σημαντική υπέρβαση στα φορολογικά έσοδα και συγκράτηση δαπανών οδήγησαν σε υπερπλεόνασμα 3,2 δισ. ευρώ στο α’ τετράμηνο του 2025, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε στα 5,165 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 1,973 δισ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας τη θετική πορεία των δημόσιων οικονομικών.
Ωστόσο, όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών, το πλεόνασμα αυτό δεν συνιστά αυτομάτως δημοσιονομικό χώρο για παροχές, καθώς πρόκειται για ταμειακό και όχι δημοσιονομικό αποτέλεσμα. Επιπλέον, μεταθέσεις δαπανών και φορολογικών εγγραφών επηρεάζουν το τελικό καθαρό πλεόνασμα, το οποίο περιορίζεται τελικά στα 60 εκατ. ευρώ σε δημοσιονομικά ισοδύναμη βάση.
Φορολογικά έσοδα: Πάνω από 22 δισ. ευρώ
Τα φορολογικά έσοδα ανήλθαν σε 22,1 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,455 δισ. ευρώ ή 7% έναντι του στόχου. Η αύξηση οφείλεται κυρίως:
- Στην καλύτερη είσπραξη του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων κατανάλωσης (ΕΦΚ)
- Στην έγκαιρη είσπραξη μέρους του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, καθώς άνοιξε νωρίτερα φέτος η πλατφόρμα δηλώσεων.
Καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού: 23,07 δισ. ευρώ, με αύξηση 244 εκατ. ευρώ ή 1% έναντι του στόχου.
Ο Απρίλιος: Συγκυριακή υστέρηση λόγω ΤΑΑ και ΕΝΦΙΑ
Παρά την καλή εικόνα του τετραμήνου, τα στοιχεία Απριλίου εμφανίζουν υστέρηση έναντι στόχου:
- Καθαρά έσοδα Απριλίου: 5,38 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 1,58 δισ. ευρώ
- Αιτίες:
- Η πέμπτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης (1,346 δισ.) καταγράφηκε τελικά τον Μάιο
- Η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ (887 εκατ.) είχε εισπραχθεί ήδη τον Μάρτιο
Τα έσοδα από φόρους τον Απρίλιο διαμορφώθηκαν στα 5,28 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 302 εκατ. ευρώ ή 5,4% σε σχέση με τον στόχο.
Δαπάνες: Περιορισμένες σε σχέση με τον στόχο
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου 2025 ανήλθαν σε 21,2 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 2,98 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (24,18 δισ. ευρώ), και κατά 1,58 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2024.
Αναλυτικά:
- Τακτικός Προϋπολογισμός: Μειωμένες πληρωμές κατά 2,24 δισ. ευρώ
- Καθυστέρηση μεταβιβάσεων σε ΟΚΑ και άλλους φορείς: 1,617 δισ.
- Καθυστερήσεις σε εξοπλιστικά προγράμματα: 436 εκατ.
- Επενδυτικές δαπάνες: 2,61 δισ. ευρώ, 736 εκατ. ευρώ κάτω από τον στόχο
Κρίσιμες πληρωμές τετραμήνου
Μέσα στο α’ τετράμηνο καταγράφηκαν:
- Μεταβιβάσεις σε νοσοκομεία και ΥΠΕ – ΠΕΔΥ: 461 εκατ. ευρώ
- ΥΚΩ στον τομέα ενέργειας: 400 εκατ. ευρώ
- Προμήθειες μέσω ΕΚΑΠΥ: 173 εκατ. ευρώ
- Συγκοινωνιακοί φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ, ΟΣΕ): 119 εκατ. ευρώ
- Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: 92 εκατ. ευρώ
Τι σημαίνει το πλεόνασμα – Ποιοι είναι οι περιορισμοί
Παρά τη θετική εικόνα, το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει τους εξής περιορισμούς:
- Το πλεόνασμα αφορά την Κεντρική Διοίκηση, όχι το σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης
- Το ποσό των 2,05 δισ. από ετεροχρονισμένες πληρωμές δεν δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο
- Το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα θα επηρεαστεί από την πορεία εσόδων και δαπανών στους υπόλοιπους φορείς (ΝΠΔΔ, ΟΤΑ, ασφαλιστικά ταμεία)
Το πρώτο τετράμηνο του 2025 κλείνει με σαφές υπερπλεόνασμα, κυρίως λόγω υψηλών εσόδων και συγκράτησης δαπανών. Το στοιχείο αυτό ενισχύει την αξιοπιστία της δημοσιονομικής πολιτικής και επιτρέπει στην κυβέρνηση να διατηρήσει τον στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος για το σύνολο του έτους, αλλά χωρίς –τουλάχιστον προς το παρόν– δημοσιονομικά περιθώρια για παροχές ή μόνιμες μειώσεις φόρων.
