Η κυβέρνηση ενεργοποιεί σταδιακά το σύστημα κινήτρων και ανταμοιβής υπαλλήλων του Δημοσίου (μπόνους παραγωγικότητας) μετά τη σχετική συζήτηση στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο της περασμένης Τρίτης.
Η εφαρμογή του μέτρου είναι πιλοτική και αφορά περίπου 50.000 υπαλλήλους. Στη συνέχεια αν κριθεί ότι αποδίδει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, που είναι η αύξηση της παραγωγικότητας των υπαλλήλων σε κρίσιμους τομείς, όπως η υλοποίηση των δημοσιονομικών στόχων και η απορρόφηση κοινοτικών πόρων, υπάρχει πρόθεση να παγιωθεί και να επεκταθεί σε πρόσθετους στρατηγικούς στόχους.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4942 που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2022, δικαιούχοι του μπόνους είναι οι εξής κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων:
- πολιτικοί υπάλληλοι και ένστολο προσωπικό για την επίτευξη της προκαθορισμένης στοχοθεσίας στην υλοποίηση των Ετήσιων Σχεδίων Δράσης των υπουργείων και των εποπτευόμενων φορέων τους. Η ετήσια δαπάνη για τις ανταμοιβές φτάνει τα 20 εκατ. ευρώ.
- υπάλληλοι που εμπλέκονται άμεσα στην υλοποίηση έργων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται περίπου 6.000 υπάλληλοι, στους οποίους θα κατανέμονται έως 10 εκατ. ευρώ ετησίως.
- δικαστικοί υπάλληλοι, οι οποίοι, στο πλαίσιο της εφαρμογής των προβλέψεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» για την επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης, υλοποιούν συγκεκριμένους στόχους των δικαστηρίων, των εισαγγελιών και των λοιπών υπηρεσιών στις οποίες απασχολούνται. Η ετήσια δαπάνη της ανταμοιβής φτάνει τα 11 εκατ. ευρώ.
Στην ίδια φιλοσοφία προβλέπεται επίσης η χορήγηση Κινήτρου Επίτευξης Δημοσιονομικών Στόχων (Κ.Ε.Δ.Σ.) στους υπαλλήλους των Γενικών Διευθύνσεων Οικονομικών Υπηρεσιών των υπουργείων, των Οικονομικών Υπηρεσιών της Προεδρίας της Δημοκρατίας και της Προεδρίας της Κυβέρνησης, του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (Γ.Λ.Κ.), με βάση την επίτευξη συγκεκριμένων ποσοτικών στόχων που καθορίστηκαν με απόφαση του υπουργού Οικονομικών για κάθε υπηρεσία. Οι ποσοτικοί στόχοι σχετίζονται ενδεικτικά με τη δημοσιονομική και ταμειακή διαχείριση, τον έλεγχο και τα αποτελέσματα επί των εσόδων και των δαπανών, τον οικονομικό και δημοσιονομικό προγραμματισμό, την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, την επεξεργασία σημαντικού αριθμού νομοθετικών και κανονιστικών πράξεων δημοσιονομικού περιεχομένου, την επεξεργασία αιτημάτων επί κρατικών εγγυήσεων και εν γένει ποσοτικούς στόχους που συνδέονται με την άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής. Το συνολικό ετήσιο ύψος στη συγκεκριμένη περίπτωση φτάνει τα 5 εκατ. ευρώ.
«To μπόνους παραγωγικότητας παράγων ριζικής αναμόρφωσης του Δημοσίου»
Ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης σε δήλωσή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων αναφέρει σχετικά: «H καθιέρωση της διαδικασίας της ανταμοιβής στο Δημόσιο αποτελεί ορόσημο στην προσπάθεια που καταβάλλουμε να ανατρέψουμε τη νοοτροπία του εξισωτισμού, μία νοοτροπία που επέβαλε η Αριστερά και ηγεμόνευσε για χρόνια στη Δημόσια Διοίκηση. “Είτε δουλέψεις λίγο, είτε δουλέψεις πολύ, θα αμείβεσαι το ίδιο, θα εξελίσσεσαι το ίδιο”. Αυτό το δόγμα κράτησε καθηλωμένο επί δεκαετίες ολόκληρο το Δημόσιο και συνέβαλε τα μέγιστα στην δημιουργία των αγκυλώσεων και των παθογενειών με τις οποίες ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωποι.
Αυτήν ακριβώς τη νοοτροπία ερχόμαστε να αλλάξουμε με το μπόνους παραγωγικότητας το οποίο τίθεται πλέον σε εφαρμογή, όπως ακριβώς είχαμε σχεδιάσει. Δίνουμε έτσι ένα σημαντικό διοικητικό εργαλείο στους προϊσταμένους των οργανικών μονάδων, τους οποίους ενδυναμώνουμε προκειμένου να κινητροδοτήσουν τους υπαλλήλους εκείνους που θα κάνουν το κάτι παραπάνω, θα διανύσουν μία επιπλέον απόσταση στην εργασιακή τους καθημερινότητα για να υλοποιήσουν τους στόχους που τίθενται.
Είμαι πεπεισμένος ότι το συγκεκριμένο διοικητικό εργαλείο, σε συνδυασμό με το νέο σύστημα αξιολόγησης, το οποίο έχουμε ήδη ξεκινήσει να εφαρμόζουμε στο Δημόσιο, θα αναμορφώσουν ριζικά την εικόνα της Δημόσιας Διοίκησης».
Το ποσό της ανταμοιβής
Η ανταμοιβή χορηγείται στους δικαιούχους, μία φορά ανά έτος, και δεν μπορεί να υπερβαίνει το 15% του αθροίσματος του ετήσιου βασικού μισθού και του επιδόματος θέσης ευθύνης κάθε υπαλλήλου. Το μπόνους δεν θα συμψηφιστεί με τυχόν «προσωπική διαφορά» που είναι ενσωματωμένη στις συνολικές αποδοχές του δικαιούχου, ενώ υπόκειται στις ασφαλιστικές εισφορές και λοιπές κρατήσεις των πρόσθετων αποδοχών.
Ειδικά για τους υπαλλήλους που επιτυγχάνουν τους στόχους των υπουργείων, το ποσό της ανταμοιβής καταβάλλεται, εντός του πρώτου τριμήνου κάθε έτους από τον εκάστοτε φορέα για τους στόχους που έχουν τεθεί για το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, εφόσον φυσικά πληρούν τα κριτήρια. Για το έτος 2022, σε κοινή απόφαση που υπέγραψαν πρόσφατα ο κ. Βορίδης και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, προβλέπεται ότι η διαδικασία υπολογισμού και καταβολής της ανταμοιβής θα αρχίσει 30 ημέρες μετά την έκδοση της σχετικής πράξης του υπουργικού συμβουλίου. Το υπουργείο ή/και ο εποπτευόμενος φορέας του λαμβάνει το ποσό που αντιστοιχεί στην ανταμοιβή των υπαλλήλων, εφόσον έχει επιτύχει έως και την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους, κατ’ ελάχιστο την ολοκλήρωση 12 εκ των 20 έργων που έχουν καθοριστεί στην οικεία πράξη του υπουργικού συμβουλίου.
Το ύψος του πριμ καθορίζεται με μαθηματική εξίσωση, στην οποία λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός δυσκολίας των επιτευχθέντων έργων προς τον βαθμό δυσκολίας των επιτευχθέντων έργων όλων των υπουργείων, σύμφωνα με σχετική ομαδοποίηση από τη Γενική Γραμματεία Συντονισμού.
Σε ό,τι αφορά τον υπολογισμό της ανταμοιβής υπαλλήλων που εμπλέκονται σε έργα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», λαμβάνονται υπόψη τέσσερις συντελεστές βαρύτητας, το άθροισμα των οποίων πολλαπλασιάζεται με την ετήσια διαθέσιμη δαπάνη για τις ανταμοιβές. Συγκεκριμένα, ο βαθμός δυσκολίας του έργου έχει βαρύτητα 30%, το ποσοστό απορρόφησης του έργου, με βαρύτητα 50%, ο επιπρόσθετος συντελεστής «επιβράβευσης» των φορέων, έχει βαρύτητα 10%, ενώ το υπόλοιπο 10% προκύπτει από το πηλίκο του ποσού των εγκεκριμένων πιστώσεων του έργου προς το συνολικό άθροισμα των πιστώσεων όλων των έργων που πληρούν τα κριτήρια.
Ο φορέας λαμβάνει το ποσό ανταμοιβής εφόσον έχει επιτύχει μεταξύ άλλων ποσοστό απορρόφησης τουλάχιστον 50%. Ο αρμόδιος κατά περίπτωση υπουργός, με απόφασή του, επιμερίζει το ποσό ανταμοιβής βάσει του βαθμού δυσκολίας κάθε επιτευχθέντος έργου.
Σε κάθε περίπτωση, ο προϊστάμενος της αρμόδιας Διεύθυνσης, ορίζει έως τις 10 Φεβρουαρίου κάθε έτους τους υπαλλήλους, οι οποίοι εμπλέκονται άμεσα στην υλοποίηση των στόχων και είναι επιλέξιμοι για την καταβολή της επιπλέον ανταμοιβής. Η επιλογή τελεί υπό την έγκριση του οικείου αμέσως ανώτερου ιεραρχικά αρμόδιου οργάνου. Το 40% του ποσού ανταμοιβής όπως προκύπτει κατανέμεται ισομερώς στους υπαλλήλους και το υπόλοιπο 60% κατανέμεται με απόφαση προϊσταμένου, κατά τρόπο μη οριζόντιο αλλά σε συνάρτηση με την προσφορά κάθε υπαλλήλου στη λειτουργία και το έργο της υπηρεσίας.
