fbpx

, Τετάρτη
12 Φεβρουαρίου 2025

search icon search icon

Πώς εμφανίστηκε η κινέζικη γυναικεία γραφή Nüshu

Αναμφίβολα, η γυναικεία φιλία περιβάλλεται από πολλά στερεότυπα. Όμως στην Κίνα η επιθυμία να διατηρηθεί η αλληλογραφία με φίλες οδήγησε στην εφεύρεση, παρά τα όποια εμπόδια, μίας ξεχωριστής γραφής – Nüshu.

Η κουλτούρα Nüshu μπορεί να θεωρηθεί ως αλληλογραφία μεταξύ γυναικών. Η ακριβής προέλευση της «γυναικείας γραφής» παραμένει άγνωστη. Πιθανότατα προήλθε από αγρότισσες της κομητείας Jiaoyong, στην επαρχία Χουνάν, οι οποίες κατείχαν ένα βασικό επίπεδο αλφαβητισμού και περιορισμένη κλασική εκπαίδευση. Σύμφωνα με ορισμένες δηλώσεις, το Nüshu έχει περίπου 2000 ιδεογράμματα. Παραμένει όμως δύσκολο να ονομάσουμε την ακριβή ημερομηνία κατά την οποία άρχισε να χρησιμοποιείται η γραφή. Οι αναφορές της εμφανίζονται στους XII-XIV αι., κατά τη διάρκεια της βασιλείας των δυναστειών Song και Yuan.

Οι γυναίκες αλληλογραφούσαν με τις «αδελφές» τους, κατέγραφαν τις βιογραφίες τους, συνέθεταν ποιήματα, έγραφαν λαογραφικές ιστορίες, προσευχές και πολλά άλλα. Στην πραγματικότητα, με τη βοήθεια της Nüshu, οι αγρότισσες στην Κίνα απέκτησαν υποκειμενικότητα, καθώς τεκμηρίωναν την ύπαρξή τους. Αλλά το κυριότερο είναι ότι επινόησαν μια γλώσσα για την μεταξύ τους επικοινωνία, η οποία κατόπιν μεταβιβάστηκε από γενιά σε γενιά. Η Nüshu διδάσκονταν κυρίως από γιαγιάδες και μητέρες, αλλά υπήρχαν και δάσκαλοι. Μέχρι την ανακήρυξη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας το 1949, η χώρα αποτελούσε μια αγροτική οικονομία που ζούσε σύμφωνα με τους πατριαρχικούς κανόνες του Κομφούκιου. Σε αυτή την αυστηρή ιεραρχία, οι γυναίκες σπάνια επιτρεπόταν να απολάβουν κλασική εκπαίδευση, και αν το έκαναν, ήταν κυρίως οι κόρες εύπορων οικογενειών που ζούσαν σε μεγάλες πόλεις. Οι άνδρες, αντίθετα, προσπαθούσαν να μορφώνονται, καθώς η γνώση των ιδεογραμμάτων, η ικανότητα ανάγνωσης και γραφής ήταν σημαντικές για να γίνουν αξιωματούχοι κρατικών υπηρεσιών.

Άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο της γραφής Nüshu είναι το γεγονός ότι συνοδεύει αναπόσπαστα το laotong – «την ένωση των αδελφοποιτών γυναικών», μια εφόρου ζωής μορφή φιλίας. Λαοτόνγκ γίνονταν αγρότισσες και νεαρές γυναίκες από διαφορετικά χωριά. Η ένωσή τους εγκρινόταν από την προξενήτρα, κατά την τελετή μύησης, οι «αδελφές» διάβαζαν τον όρκο πίστης μεταξύ τους. Η ένωση προέβλεπε διάφορες πρακτικές, οι οποίες περιελάμβαναν αλληλογραφία και συγγραφή ποιημάτων που αφιέρωναν η μία στην άλλη χρησιμοποιώντας τη γραφή Nüshu. Επιπλέον, λέξεις από τη Nüshu χρησιμοποιούνταν επίσης και σε ιδιωτικές συνομιλίες.Η ένωση laotong θεωρoύταν σημαντικό μέρος της κοινωνικοποίησης των νεαρών γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας για γάμο. Σύμφωνα με τις κινεζικές παραδόσεις, από τη γέννησή τους, τα κορίτσια προετοιμάζονταν να γίνουν μελλοντικές σύζυγοι και νύφες. Μετά την τελετή του γάμου, έφευγαν από το πατρικό και τις «αδερφές» τους. Θεωρούταν ότι το laotong θα έπρεπε και αυτό να διακοπεί μετά το γάμο, αλλά ορισμένοι ερευνητές το διαψεύδουν: συχνά οι «αδερφές» διατηρούσαν σχέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Η σινολόγος Έλεν Τζαντ γράφει για το πώς στο βόρειο τμήμα της χώρας οι γυναίκες μπορούσαν να ζουν ανάμεσα σε δύο σπίτια και να ταξιδεύουν από τους συγγενείς στην οικογένεια του συζύγου τους και το αντίστροφο. Είχαν τη δυνατότητα να περνούν περισσότερο χρόνο με τους συγγενείς, κάτι που ίσχυε έως τη γέννηση του πρώτου τους παιδιού. Αυτές οι μελέτες του βίου των ανθρώπων από τα χωριά της Κίνας αποδεικνύουν ότι οι κόρες διατηρούσαν συχνά επαφή με την οικογένειά τους, καθώς και με τις «αδερφές» τους.

Η Nüshu μερικές φορές αναφέρεται ως μυστική γραφή, άλλα κατά πάσα πιθανότητα εσφαλμένα. Στην πραγματικότητα ηταν η γλώσσα που μιλούσαν οι περισσότερες γυναίκες, μικρές και μεγάλες. Συναντιόταν παντού – από τον προφορικό λόγο μέχρι τα ιδεογράμματα στα ρούχα. Ένα πέπλο μυστηρίου, πιθανότατα, προστέθηκε από την παράδοση να καίγονται όλα τα έργα μιας γυναίκας μετά το θάνατό της κατά τη διάρκεια της αποτέφρωσης, ώστε να συνοδεύουν την εκλιπούσα στη μελλοντική ζωή. Η Nüshu ενίσχυε την ενότητα των χωρικών γυναικών, ενώ μια πρωτότυπη και αυτάρκης κουλτούρα χτίστηκε γύρω από τη «γυναικεία» γραφή. Εάν μια τυποποιημένη «ανδρική» ιδεογραφική γραφή χρησιμοποιούταν για την περιγραφή του σχηματισμού και την επαγγελματική πρόοδο ενός ευγενούς συζύγου, η Nüshu στόχευε στην κατανόηση της προσωπικής εμπειρίας μιας γυναίκας, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο του Κομφουκιανισμού. Αλλά αυτό δεν σήμαινε την κριτική του – αντίθετα, οι πατριαρχικές αξίες συχνά περνούν μέσα από τα κείμενα της Nüshu.

Τα επιστημονικά κείμενα αφιερωμένα στη Nüshu επικεντρώνονται στο αίσθημα της ανημποριάς, περιγράφουν τη θλίψη λόγω της εγκατάλειψης του πατρικού χωριού, την εμπειρία της χηρείας και τις οικονομικές δυσκολίες. Σε μια συνέντευξη τη δεκαετία του 1990, μια ηλικιωμένη γυναίκα – φορέας της Nüshu περιέγραψε τον σκοπό της γραφής ως βίωμα συναισθημάτων και κατανόηση της εμπειρίας του αποχαιρετισμού της οικογένειάς της λόγω μετακόμισης στον σύζυγό της. Το βράδυ πριν από το γάμο, οι γυναίκες κεντούσαν και τραγουδούσαν τραγούδια εκφράζοντας τα συναισθήματα της θλίψης τους. Παρόλα αυτά, οι ηρωίδες των κειμένων Nüshu παρέμεναν δυνατές και δεν υποχωρούσαν μπροστά στις αντιξοότητες και τις δυσκολίες, παρουσιάζοντας τη γυναίκα με πολύ πιο ηρωικό τρόπο από την παραδοσιακή κινεζική λαογραφία.

Ακολουθήστε τη Karfitsa στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον κόσμο.